Rozejm w Dywilinie
 Rzeczpospolita po zawarciu rozejmu w Dywilinie, kolorem pomarańczowym zaznaczono terytoria oddane Rzeczypospolitej przez Carstwo Rosyjskie. | |||
| Data |
1?/11 grudnia 1618, | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Wynik |
przesunięcie granic, | ||
| Przyczyna | |||
| Strony traktatu | |||
| |||
| Przywódcy | |||
| |||
Rozejm w Dywilinie (ros. trb. Dieulinskoje pieriemirije) – rozejm zawarty w Dywilinie[1] 11 grudnia 1618[2] albo 3 stycznia 1619[3], kończący wojnę moskiewską trwającą od 1609, będącą następstwem dymitriad.
Traktat miał obowiązywać czternaście i pół roku od dnia 3 stycznia 1619 do 3 lipca 1633. Wielkie Księstwo Litewskie odzyskało ziemię smoleńską po 105 latach przerwy, zaś Korona Królestwa Polskiego uzyskała ziemię czernihowską i siewierską.
Car Michał I Romanow zrzekał się tytułów księcia czernihowskiego, siewierskiego, smoleńskiego oraz inflanckiego[2]. Uzgodniono wymianę jeńców. Drażliwą kwestię zrzeczenia się pretensji do tronu carskiego przez królewicza Władysława pominięto, pomimo nalegań strony rosyjskiej. Nie ujęto również w porozumieniu postulatów Rosjan dotyczących zwrotu łupów wywiezionych z Kremla.
Warunki rozejmu odzwierciedlały aktualny stosunek sił obu stron. Rzeczpospolita uzyskała nabytki terytorialne (Smoleńszczyzna, Czernihowszczyzna i Siewierszczyzna), ale w praktyce okazało się, że nie jest zdolna do dalszej ekspansji na wschodzie, a Rosja obroniła się przed podbojem. Pośrednim skutkiem wojny była zgoda zaangażowanej pełnią sił w działania na wschodzie Rzeczypospolitej na przeniesienie lenna pruskiego na elektorską linię Hohenzollernów.
Odtąd, aż do utraty Inflant w 1621 na rzecz Szwecji, Rzeczpospolita osiągnęła obszar około 1 000 000 km², co stanowiło największą powierzchnię, jaką państwo to miało w swej historii.
Rozejm nie dotrwał do przewidywanego końca. Rosja rozpoczęła działania wojenne jesienią 1632 roku, po śmierci Zygmunta III Wazy, zakończone pokojem w Polanowie, w którym potwierdzono warunki rozejmu dywilińskiego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Obecnie wieś położona ok. 50 km na północny wschód od Moskwy.
- ↑ a b Henryk Wisner, Władysław IV Waza, Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1995, s. 27, ISBN 83-04-04216-9, OCLC 751423013.
- ↑ (red.) Steponas Maculevičius, Doloresa Baltrušiene, Znajomość z Litwą. Księga tysiąclecia. Tom pierwszy. Państwo, Kraštotvarka, Kaunas, 1999, ISBN 9986-892-34-1, s. 41.
