SM UB-43
Jednostka bliźniacza UB-43 – SM UB-45 z załogą na Morzu Czarnym w 1916 roku | |
Klasa | |
---|---|
Typ | |
Historia | |
Stocznia | |
Początek budowy |
31 lipca 1915 |
Położenie stępki |
3 września 1915 |
Wodowanie |
8 kwietnia 1916 |
Kaiserliche Marine | |
Wejście do służby |
24 kwietnia 1916 |
Wycofanie ze służby |
21 lipca 1917 |
K.u.K. Kriegsmarine | |
Nazwa |
SM U-43 |
Wejście do służby |
30 lipca 1917 |
Wycofanie ze służby |
6 listopada 1918 |
Los okrętu |
poddany w Wenecji |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
36,13 metra |
Szerokość |
3,2 metra |
Zanurzenie |
3,7 metra |
Zanurzenie testowe |
50 metrów |
Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
Napęd | |
2 x silnik Diesla (284 KM), 2 x silnik elektryczny (180 KM) 2 wały napędowe, 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
6940 Mm przy 5 węzłach (pow.) |
Uzbrojenie | |
4 torpedy, potem 6, działo kal. 5 cm SK L/40 | |
Wyrzutnie torpedowe |
2 x 500 mm (dziób) |
Załoga |
23 osoby |
SM UB-43 – niemiecki okręt podwodny typu UB II zbudowany w stoczni AG Weser (Werk 245) w Bremie w roku 1916. Zwodowany 8 kwietnia 1916 roku, wszedł do służby w Kaiserliche Marine 24 kwietnia tego roku. W czasie swojej służby, SM UB-43 odbył 10 patroli, w czasie których zatopił 22 statki o łącznej pojemności 99 176 BRT, uszkodził jeden okręt o wyporności 7350 ton.
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Okręt SM UB-43[a] był dwudziestym trzecim z typu UB II, który był następcą typu UB I. Był średnim jednokadłubowym okrętem przeznaczonym do działań przybrzeżnych, o prostej konstrukcji, długości 36,13 metra, wyporności w zanurzeniu 263 tony, zasięgu 6940 Mm przy prędkości 5 węzłów na powierzchni oraz 45 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu[1]. W typie II poprawiono i zmodernizowano wiele rozwiązań, które były uważane za wadliwe w typie I. Zwiększono moc silników, pojedynczy wał zastąpiono dwoma[2].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Służba w Cesarskiej Marynarce Wojennej
[edytuj | edytuj kod]24 kwietnia 1916 roku UB-43 służbę rozpoczął we Flotylli Pola (niem. Deutsche U-Halbflotille Pola)[3]. W tym dniu dowódcą jednostki został mianowany kapitan (niem. Kapitänleutnant) Dietrich Niebuhr[4]. Na stanowisku okrętu pozostawał do 28 sierpnia 1916 roku. W czasie jego służby UB-43 nie odniósł żadnego zwycięstwa. 29 sierpnia 1916 roku dowódcą okrętu został kapitan Hans von Mellenthin[5], który dowodził okrętem do 8 kwietnia 1917 roku. Pod jego dowództwem okręt zatopił 19 statków[6]. Pierwszym był brytyjski parowiec „Italiana” o pojemności 2663 BRT. Zbudowany w Glasgow w 1898 roku statek płynął z ładunkiem siana do Salonik. W dniu 14 września 1916 roku został storpedowany 112 mil na wschód od Malty na pozycji 36°00′N 16°50′E/36,000000 16,833333[7][8]. „Italiana” był najmniejszym z zatopionych przez UB-43 statków[6]. Trzy dni później na południowy wschód od Malty UB-43 zatopił dwa statki brytyjskie. Pochodzący z 1913 roku statek towarowy o napędzie parowym „Dewa” o pojemności 3802 BRT, który płynął pod balastem z Tulonu do Port Saidu. W wyniku storpedowania przez UB-43 śmierć poniosło 3 marynarzy[9]. Drugim, zbudowany rok później w Stockton „Lord Tredegar”, o pojemności 3856 BRT. Statek płynął z ładunkiem drobnicowym z Nowego Jorku do Bombaju, został zatopiony na pozycji 35°31′N 15°26′E/35,516667 15,433333. W wyniku zatonięcia statku zginęło 4 członków załogi[10]. 10 października 1916 roku 70 mil od Matapan na pozycji 35°54′N 21°19′E/35,900000 21,316667 UB-43 zatopił należący do Anglo Saxon Petroleum tankowiec „Elax” o pojemności 3980 BRT[11]. Trzy dni później 33 mile na południowy zachód od przylądka Matapan UB-43 zatopił brytyjski statek „Welsh Prince” (3856 BRT) płynący z ładunkiem drobnicowym z Kalkuty do Dundee[12].
W czasie kolejnego patrolu w listopadzie 1916 roku, w centralnej części Morza Śródziemnego UB-43 zatopił pięć statków. 3 listopada na pozycji 36°00′N 18°30′E/36,000000 18,500000 UB-43 zatopił brytyjski statek handlowy „Statesman” (6153 BRT)[13]. Statek przewoził ładunek drobnicowy z Liverpoolu do Kalkuty, 200 mil na wschód od Malty został storpedowany. W wyniku ataku śmierć poniosło 6 członków załogi[14]. W następnym dniu w podobnej lokalizacji zatopione zostały dwa brytyjski parowce. Pierwszym był zbudowany w 1902 roku w stoczni W. Doxford & Sons w Sunderland „Clan Leslie” (3937 BRT). Statek przewożący ładunek drobnicowy z Bombaju do Londynu został storpedowany i zatopiony na pozycji 33°56′N 18°37′E/33,933333 18,616667. Śmierć poniosło trzech marynarzy[15]. Drugim zatopionym w dniu 4 listopada 1916 roku statkiem był pochodzący z 1898 roku zbudowany w niemieckiej stoczni Flensburger Schiffsbau z Flensburgu parowiec „Huntsvale” (5398 BRT)[16]. Statek, który płynął pod balastem z Salonik do Algieru został storpedowany na pozycji 36°04′N 19°03′E/36,066667 19,050000. Śmierć poniosło siedmiu członków załogi[17]. 6 listopada na pozycji 36°00′N 21°00′E/36,000000 21,000000 około 112 mil na południowy zachód od przylądka Matapan, UB-43 zatopił należący do Peninsular and Oriental Steam Navigation Company (P&O) transatlantyk RMS Arabia (7903 BRT)[18]. Statek został zbudowany w stoczni Caird & Company w Greenock w latach 1896-1898. Płynął z Sydney do Londynu z 437 pasażerami oraz 283 członkami załogi. Według różnych źródeł w wyniku ataku zginęło od 2[19] do 11[20] osób. Reszta została uratowana i przewieziona na Maltę oraz do Port Saidu[20]. Ostatnim statkiem zatopionym w czasie tego patrolu był brytyjski parowiec „Kapunda” o pojemności 3383 BRT. Zbudowany w 1908 roku statek płynął z ładunkiem drobnicowym z Aleksandrii do Liverpoolu. Został zatopiony około 205 mil na południowy wschód do Malty. Nikt z załogi nie zginął[21].
W czasie grudniowego patrolu SM UB-43 zatopił trzy statki. 13 grudnia na pozycji 35°30′N 19°05′E/35,500000 19,083333 około 200 mil na południowy wschód od Malty został storpedowany i zatopiony brytyjski parowiec „Bretwalda” o pojemności 4037 BRT. Statek, który 30 sierpnia 1915 roku wszedł na minę postawioną przez SM UC-5 w estuarium Tamizy, został uszkodzony, a następnie po remoncie wrócił do służby, płynął z ładunkiem juty z Kalkuty do Boulogne-sur-Mer[22]. 14 grudnia łupem UB-43 padły dwa brytyjskie statki. Pierwszym był zbudowany w 1895 roku w stoczni Harland & Wolff w Belfaście parowiec „Russian” 8825 BRT[23]. Statek został storpedowany i zatonął około 210 mil na południowy wschód od Malty. W wyniku ataku śmierć poniosło 28 członków załogi[24]. Drugim zbudowany w 1905 roku w Newcastle parowiec „Westminster” 4342 BRT. Statek płynął z Torre Annunziata do Adenu pod balastem. Został storpedowany i zatonął na pozycji 35°35′N 18°23′E/35,583333 18,383333, śmierć poniosło 15 osób[25].
W lutym 1917 roku UB-43 operował w rejonie Morza Śródziemnego na północ od wybrzeży Libii. W czasie tego patrolu zatopił cztery statki. 24 lutego 130 mil od Bengazi UB-43 zatopił należący do greckiego armatora A. Coulouras & K. Xenos parowiec „Miaoulis” (2918 BRT). Zbudowany w 1893 roku w stoczni J.L. Thompson & Sons w Sunderlandzie statek płynął z Aleksandrii i Oranu do Kingston upon Hull[26]. Dwa dni później na pozycji 33°30′N 20°05′E/33,500000 20,083333 około 80 mil na wschód od Bengazi został zatopiony, pochodzący z 1899 roku parowiec „Clan Farquhar” (5858 BRT)[27]. Statek płynął z ładunkiem drobnicowym z Kalkuty do Londynu. W wyniku ataku śmierć poniosło 50 marynarzy[28]. Trzecią jednostką zatopioną w lutym 1917 roku był statek towarowy „Brodmore” (4071 BRT). Należący do Brodmore SS. Co. Ltd., zbudowany w stoczni W. Gray & Co., Ltd. w West Hartlepool parowiec płynął z Majunga z ładunkiem mrożonego mięsa. Został zatopiony na pozycji 33°50′N 21°02′E/33,833333 21,033333 około 70 mil od wybrzeży Libii[29]. Ostatnim czwartym statkiem był zbudowany w stoczni Wigham Richardson & Co. w Newcastle upon Tyne w 1889 roku parowiec „Shinsei Maru” (3060 BRT). Statek, który należał od 1912 roku do japońskiego armatora Hara Shinichi z Osaki, płynął z Cardiff do Port Saidu. Został zatopiony około 80 mil na północ od Bengazi[30][31]. W czasie ostatniego patrolu pod dowództwem Hansa von Mellenthina na przełomie marca i kwietnia 1917 roku, okręt operował na obszarze Morza Jońskiego w trójkącie pomiędzy Maltą, Libią a Peloponezem. 26 marca 90 mil na północny wschód od Bengazi zatopił brytyjski statek towarowy „Ledbury” (3046 BRT)[32], a 3 marca około 45 mil na południowy zachód od przylądka Matapan grecki parowiec „Vasilefs Constantinos” (4070 BRT)[33].
9 kwietnia 1917 roku kapitana Hansa von Mellenthina na stanowisku dowódcy zstąpił porucznik Horst Obermüller, który jednostką dowodził do dnia 15 lipca 1917 roku[34]. Pod jego dowództwem UB-43 zatopił trzy statki oraz uszkodził krążownik typu Edgar HMS „Grafton”[b][6]. 1 maja 1917 roku 230 mil na południowy wschód od Malty UB-43 zatopił brytyjski tankowiec „British Sun” (5565 BRT). Statek został zbudowany w 1909 roku w stoczni Swan, Hunter & Wigham Richardson, w Newcastle upon Tyne. Płynął z Abadanu na Maltę z ładunkiem ropy[35][36]. 7 maja na pozycji 35°42′N 22°57′E/35,700000 22,950000 storpedował i zatopił płynący z ładunkiem węgla, z Kingston upon Hull do Mudros na wyspie greckiej Limnos, parowiec „Repton” (2881 BRT)[37][38]. W wyniku ataku zginęło trzech marynarzy. Ostatnim statkiem zatopionym przez UB-43 był grecki parowiec „Dorothy” (4494 BRT)[39]. Zbudowany w 1914 roku w stoczni Short Bros. W Sunderland statek płynął z Karaczi do Neapolu z ładunkiem zboża[40].
Służba w Cesarsko-Królewskiej Marynarce Wojennej
[edytuj | edytuj kod]21 czerwca 1917 roku UB-43 oraz siostrzana jednostka UB-47 zostały sprzedane Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine[41]. SM UB-43 w służbie Cesarsko-Królewskiej Marynarki Wojennej został przemianowany na U-43 i operował na Morzu Śródziemnym oraz Adriatyku[42]. W dniu 16 listopada 1917 roku U-43 pod dowództwem kapitana (niem. Linenschiffleutnant) Friedricha Schlosser[43], storpedował i uszkodził włoski parowiec „Orione” (4016 BRT)[44]. Schlosser dowodził okrętem do 13 stycznia 1918 roku. Kolejnym dowódcą jednostki został mianowany 7 lutego 1918 roku kapitan Eugen Hornyák[45], który dowodził okrętem do zakończenia działań wojennych. Po ich zakończeniu okręt został przekazany jako reparacje wojenne Francji i zezłomowany w 1920 roku[41].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ R. Gardiner, Conway’s All the World Fighting Ships 1906-1921, s. 181.
- ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 102. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: WWI U-boats UB 43. [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ Dietrich Niebuhr, Kapitänleutnant (Crew 4/07). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ Hans von Mellenthin, Kapitänleutnant (Crew 4/06). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-02-08]. (ang.).
- ↑ a b c Guðmundur Helgason: Ships hit by UB 43. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-05]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Italiana. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-05]. (ang.).
- ↑ SS Italiana (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-05]. (ang.).
- ↑ SS Dewa (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-05]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Lord Tredegar. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-05]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Elax. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Welsh Prince. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-05]. (ang.).
- ↑ SS Statesman (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Statesman. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Clan Leslie. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ SS Huntsvale (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Huntsvale. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ RMS Arabia (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-18]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Arabia. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ a b P&Q Ship Fact Sheet Arabia (1898). P&O Heritage. [dostęp 2017-03-18]. (ang.).
- ↑ SS Kapunda (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-18]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Bretwalda. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-15]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Russian. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ SS Russian (+1916). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Westminster. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Miaoulis. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Clan Farquhar. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ SS Clan Farquhar (+1917). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Brodmore. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Shinsei Maru. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Shinsei Maru (UB-43) (+1917). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Ledbury. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Vasilefs Constantinos. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-19]. (ang.).
- ↑ Horst Obermüller, Oberleutnant zur See (Crew 4/09). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-20]. (ang.).
- ↑ SS British Sun (+1917). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - British Sun. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Repton. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ SS Repton (+1917). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Dorothy. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ SS Dorothy (+1917). www.wrecksite.eu. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ a b Robert Gardiner (red.): Conway’s All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 343. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: WWI U-boats k.u.k. U43. [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Friedrich Schlosser, Linenschiffleutnant (Crew 1904). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Guðmundur Helgason: Ships hit during WWI - Orione. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
- ↑ Eugen Hornyák, Linenschiffleutnant (Crew 1904). [w:] The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. uboat.net. [dostęp 2017-03-25]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004, s. 43. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner (red.): Conway’s All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 180. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 99. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).