Saebert z Esseksu
| |
| król Esseksu | |
| Okres |
od 604 |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona |
Ethegolda (?) |
| Dzieci | |
Saebert z Esseksu (Sebert, Sabert lub Sæbert; data urodzenia nieznana, zm. ok. 616[1]) – władca Królestwa Esseksu w latach 604−616/617. Był pierwszym królem tego państwa, który zrezygnował z dawnych wierzeń pogańskich i zdecydował się przyjąć chrześcijaństwo[3].
Informacje na temat jego osoby historycy czerpią głównie z kroniki Historia ecclesiastica gentis Anglorum Bedy Czcigodnego z VIII wieku. Imię to figuruje również w genealogii władców Esseksu, znajdującej się w Kronice anglosaskiej, sporządzonej w IX wieku w Wesseksie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Saebert był synem Sleddy i Riculi − siostry króla Kentu Ethelberta[4]. Poślubił Ethegoldę i miał z nią trzech synów[3][5].
W 604 roku, po śmierci swojego ojca, został władcą Esseksu. Jego siedzibą było prawdopodobnie Basildon[6]. Beda wspomina, że władzę zwierzchnią nad nim sprawował wuj Ethelbert, który podporządkował sobie wówczas większość państw anglosaskich[4].
W 604 do Esseksu przybył Mellit, mianowany przez św. Augustyna z Canterbury biskupem Londynu i Esseksu[7]. Ethelbert przekonał siostrzeńca, aby ten nie tylko gościnnie przywitał chrześcijańskiego emisariusza, ale również przyjął nową religię i ochrzcił się. Saebert przyjął chrzest z rąk Mellita[8][3], ale jego synowie pozostali przy dawnych wierzeniach[9]. Saebert, wzorem wuja, hojnie wspierał biskupstwo w Londynie. Według legendy był fundatorem Opactwa Westminsterskiego[10].
Saebert zmarł w 616 lub 617 roku[1]. Istnieje hipoteza, że został zabity przez pogan, którzy skorzystali ze śmierci jego możnego protektora – króla Kentu, by powrócić do dawnej religii[9]. Po śmierci obu chrześcijańskich władców misja ewangelizacyjna wysłana przez Grzegorza I utraciła obu swych obrońców. Następca Ethelberta – Eadbald nie miał już jego wpływów i nie chciał dłużej popierać chrześcijaństwa[5], zaś pod rządami synów Saeberta: Sexreda, Saewarda i Sigeberhta[11], Essex wróciło do pogaństwa[9]. Biskup Mellit zmuszony został do ucieczki z Londynu, po tym, jak odmówił młodym władcom Esseksu prawa do skosztowania konsekrowanego chleba[5].
Śmierć Seaberta zakończyła również erę nieformalnej kontroli władców Kentu nad Królestwem Esseksu, rozpoczętą przez małżeństwo Riculi ze Sleddą[9]. Następca Ethelberta – Eadbald nie był w stanie osiągnąć w Esseksie pozycji ojca[5][9]. Pozbawione opieki potężnego bretwalda królestwo stało się polem, na którym ściarały się interesy władców innych krajów anglosaskich, walczących o przywództwo w heptarchii. W jednej z bitew zginęli w 617 roku wszyscy synowie Seaberta[5].
Według tradycji grób Saeberta i jego żony znajduje się w Opactwie Westminsterskim, z lewej strony, w pobliżu wejścia do kaplic królewskich. W grobie zachowały się pozostałości bogatych zdobień malarskich, ufundowanych prawdopodobnie przez Henryka III, który chciał w ten sposób uczcić miejsce pochówku fundatorów opactwa[10][12].
Jesienią 2003, podczas wykopalisk archeologicznych w Prittlewell, odnaleziono grób osoby z rodu królewskiego, datowany na VII wiek. Część badaczy uważa, że jest to grób Saeberta. Mają za tym przemawiać znalezione artefakty: część z nich wskazuje na pogańskie korzenie (m.in. naczynia), a część wyraźnie wskazuje na chrześcijaństwo (w tym krzyże, które zdobić miały płaszcz władcy)[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Carolus Plummer: Venerabilis Baedae Historiam ecclesiasticam gentis Anglorum. Londyn, Edynburg, Nowy Jork: University of Oxford, 1896, s. XII. dostępna w bibliotece cyfrowej (ang.)
- ↑ Beda podaje, że Saebert zmarł po 24 lutego 616 (data śmierci Ethelberta)
- ↑ a b c d Charles Arnold-Baker: The companion to British history. Informa Healthcare, 2001, s. 490. ISBN 0-415-18583-1. dostępna w bibliotece cyfrowej
- ↑ a b Beda Czcigodny: Historia ecclesiastica gentis Anglorum, księga II, rozdział 3.. [dostęp 2010-09-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e Beda Czcigodny: Historia ecclesiastica gentis Anglorum, księga II, rozdział 5.. [dostęp 2010-09-15]. (ang.).
- ↑ The Early History of Basildon. Basildon District Council, 2010. [dostęp 2010-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ Nicholas Brooks: The Early History of the Church of Canterbury: Christ Church from 597 to 1066 (Studies in the Early History of Britain). Leicester University Press, 1996, s. 11-13. ISBN 0-7185-0041-5.(ang.)
- ↑ John Entick: A New and Accurate History and Survey of London, Westminster, Southwark, and Places Adjacent: Containing Whatever Is Most Worthy of Notice in Theirster, Southwark, and. 2010, s. 30-31. ISBN 1-147-98301-1. dostępna w bibliotece cyfrowej(ang.)
- ↑ a b c d e Peter Clemoes: Anglo-Saxon England. fragment napisany przez Barbarę Yorke The kingdom of the East Saxon dostępny jest w bibliotece cyfrowej(ang.)
- ↑ a b Arthur Penrhyn Stanley: Historical Memorials of Westminster Abbey rozdz. 1. Kessinger Publishing, 2003, s. 13-14. ISBN 0-7661-4249-3. (ang.). dostępna jest w bibliotece cyfrowej
- ↑ J.M. Lappenberg: A History of England Under the Anglo-Saxon Kings Part One 1845. Kessinger Publishing Co, 2004, s. 288. ISBN 1-4179-7795-7. dostępna w [ bibliotece cyfrowej]
- ↑ Walter Thornbury: Westminster Abbey. British History Online, 1878. [dostęp 2010-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-03)]. (ang.).
- ↑ Museum Of London Archaeology: broszura "The Prittlewell Prince: The Discovery of a Rich Anglo-Saxon Burial in Essex". Museum of London Archaeological Service, 2004. ISBN 1-901992-52-7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Barbara Yorke: Królowie i królestwa Anglii w czasach Anglosasów 600-900. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 67-84. ISBN 978-83-01-16169-9. (pol.).