Karl X Gustav od Švedske
Karl X Gustav | |
---|---|
Portret Karla Gustava X. | |
Kralj Švedske | |
Vladavina | 6. jun 1654. – 1660. |
Prethodnik | Kristina |
Nasljednik | Karl XI |
Supruge | Hedwiga Eleonora od Holstein-Gottorpa |
Djeca | Karl XI |
Otac | Johan Kasimir od Pfalz-Zweibrückena |
Majka | Catherine od Švedske |
Rođenje | 8. novembar 1622. Nyköping |
Smrt | 13. februar 1660. Göteborg |
Karl X Gustav (Nyköping, 8. novembar 1622. – Göteborg, 13. februar 1660),[1] bio je švedski kralj od 1654. do svoje smrti.[1]
On je za svoje vladavine poveo Poljsko-švedski rat (1655–1660) protiv koalicije zemalja u kojoj su bile Poljsko-Litavska zajednica, Carska Rusija, Brandenburg (nukleus Prusije), Nizozemska Republika i Kraljevina Danska sa ciljem da stvori jedinstvenu nordijsku monarhiju.[1]
Karl Gustav se kao mladić borio sa švedskim jedinicama po njemačkim zemljama, gdje se istakao kao odličan vojnik. Nakon što su mu propali pokušaji da se oženi sa kraljicom Kristinom, uspio je da ga ona 1648. postavi za komandanta švedskih snaga u Njemačkoj, a nakon svoje abdijacije 1655. i svojim nasljednikom na tronu.[1]
Nakon što je sredio oslabljene financije, napao je Poljsku, prvenstveno da otkloni njihove zahtjeve na švedski tron, te osigura švedsku dominaciju po Baltiku. Time je protiv sebe navukao prilično široku koaliciju. Ipak, nakon pobjeda nad Poljacima 1655/1656. i Dancima 1657. godine, uspio je Dansku prisiliti na potpisivanje mirovnog sporazuma kojim je ona prepustila južne krajeve Švedske.[1]
Prethodnik: | Kralj Švedske | Nasljednik: |
Kristina | Karl XI |