Klebsiella pneumoniae
| Klebsiella pneumoniae | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 MacConkey agar besiyerinde K.pneumoniae kolonileri | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Klebsiella pneumoniae (Schroeter 1886) Trevisan 1887 | |||||||||||||||
| Alttürler | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Klebsiella pneumoniae Gram negatif, kendiliğinden hareketi olmayan, kapsüllü, fermantasyon yapabilen bir bakteri türüdür.
Normal flora olarak, ağız, deri ve bağırsakta olmasına rağmen, aspire edilmesi durumunda akciğerde yıkıcı hasarlara neden olmaktadır.<[1] Klinik olarak incelendiğinde Enterobacteriaceae şubesinin Klebsiella sınıfının bir üyesidir. Ayrıca K oxytoca ve K rhinoscleromatis bakterileri de insanda enfeksiyon yapan bakteri türleri arasında gösterilebilir. Son yıllarda K. pneumoniae nozokomiyal enfeksiyonlarda önemli bir patojen olmuştur.
K. pneumonia normal olarak toprakta bulunur ve soylarının 30%'u azot fiksasyonu ile aneorob olarak yaşamlarını sürdürürler.[2] Diazotrof olarak serbest olarak yaşayan K. Pneumoniae azot fiksasyonu için çok önemli olduğu ve tarım ürünlerinin verimliğinde çok önemli rol üstlendiği görülmüştür.[3]
Klebsiella türünün üyelerinde, hücre yüzeyinde iki tip antijen bulunur. İlk olanı, 9 çeşitte bulunan liposakkarit yapıdaki O antijenlerdir. İkincil olarak K antijeni 80 küsur çeşidi bulunan kapsüllü polisakkarit şeklinde olanlardır. Her iki serotip için de patojenik etkisi vardır.[4]
K. pneumoniae, indole-negative testiyle ayrılan ve her iki metazitos ve 3-hydroxybutyrate ile büyüme kabiliyeti olan K. oxytoca ile akrabalığı vardır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Danimarkalı bilim adamı Hans Christian Gram (1853–1938), Gram boyama olarak bilinen tekniği geliştirmiş ve 1884'te K. Pneumoniea'dan Streptococcus pneumoniae'yı ayırt etmiştir.
Klebsiella türü daha sonra Alman bakteriyolog Edwin Klebs (1834–1913) onuruna isimlendirilmiştir.[kaynak belirtilmeli]
Klinik önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]K.pneumoniae, yoğun pürülan balgam üreten, enflamasyon, hücre ölümleri ve hemoraji ile akciğerlerde kalıcı hasarlara sebep olabilir. Bu tipteki bakteriler orofaringeal mikroorganizma kolonilerinin alt solunum yoluna aspire edilmesi ile kazanılır.
Genel kural olarak, Klebsiella düşük immün sistemli kişilerde daha çok enfeksiyona yol açar. Hastalık genellikle direnci zayıf orta yaşlı veya yaşlı kişileri etkiler. Hasta popülasyonu genellikle respritüel konak savunması azalan, diyabet, alkolizm, kanser, karaciğer hastalığı, KOAH, glukokortikoid alan ve kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda bulaşma oranı yüksektir. Bu bakteri hastanede yatan bir hastadan diğer hastaya geçebilmektedir. Feçes en önemli bulaşma yoludur ve kontamine eşyaların kullanımı da enfeksiyon bulaşma riskini artırmaktadır.
Hastane dışında Klebsiella bakterisinin neden olduğu en yaygın enfeksyon pnömoni'dir. En tipik şekli ise bronkopnömoni ve bronşittir. Bu hastalar, akciğer absesi, ampiyemi, kavitasyon ve üral adhezyon gelişmesine meylederler. Antimikrobiyal tedaviye karşın ölüm oranı %50'dir. Mortalite oranı en yüksek olanlar hastalar alkolizm ve bakteriyemi ile mücadele eden hastalardır.
Pnömoniye ek olarak, Klebsiella Üriner sistemde, safra kanalında ve cerrahi girişim yapılan yerde enfeksyona sebep olabilir. Klinik hastalık aralığı olarak, tromboflebit, idrar yolu enfeksiyonu (İYE), kolesistit, ishal, üst solunum yolu enfeksiyonu, yara enfeksiyonu, osteomiyelit, menenjit, bakteriyemi ve septisemiyi içermektedir. İnvaziv bir cihaz veya komponent olan hastalrda, cihazın kontamine olma riski yüksektir; solunum destek ekipmanları ve üriner katater risk faktörü yüksek olan hastalar kategorisine koyar. Antibiyotik kullanımı da nazokomiyal olarak Klebsiella'nın etkinliğini artırır. Bakterinin kana bulaşması sepsis veya septik şok gelişir.
Klebsiella'/nowiki>nın rinoskleroma ve kronik atrofik rinit adında iki tana olağandışı hastalığı mevcuttur. Rinoskleroma nazofarenksin kronik enflamasyon sürecinde rol oynayan bir hastalıktır. Kronik atrofik rinit ise nazal mukoza'nın nekroze uğramasını ifade eder.
Klebsiella yaşlı kişilerde idrar yolu enfeksyonu için E.Coli'den sonra ikinci sırada yer almaktadır. Ayrıca, kronik akciğer hastalığı, enterik patojenik, burun mukozası atrofisi ve rinoskleroma olan hastalar için bir fırsatçı patojendir.
K. pneumoniae'nın eni antibiyotik karşı dirençli suşlar ortaya çıkmaktadır.
Rezistant suşları
[değiştir | kaynağı değiştir]Klebsiella organizması çoğu antibiyotiğe karşı dirençlidir. Mevcut kanıtlar, dirençli genlerin kaynağı olarak, bir plazmitin etkisi olduğunu göstermektedir. Geniş spektrumlu beta-laktamaz GSBL üretme yeteneği olan Klebsiella çoğu antibiyotiğe direnç göstermektedir. Çoğunlukla direnç gösterdikleri aminoglikozitler, florokinolonlar, tetrasiklinler, kloramfenikol ve trimetoprim-sulfametoksazoldür.
Karbapeneme dirençli Enterobacteriaceae (CRE) veya karbapenemaz üreten Enterobacteriaceae ile enflamasyon sağlık alanında önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Karbapenem dirençli Enterobacteriaceae'lerin birçoğu (CRE) bir karbapenem dirençli Klebsiella pneumoniae (CRKP) olduğundur. Geçen on yıl içerisinde, dünya çapında CRKP'nin sürekli bir artış eğiliminde olduğu görülmüştür; Ancak bu yeni çıkan nazokomiyal enfeksiyon, 2006 yılında İsrail'de en iyi sağlık koşulları olarak bilinen bir dönemde salgın oluşturmuştur. İlk olarak ABD'de Kuzey Caroline'de tanımlanmıştır. O zamandan beri CRKP 41 eyalette tespit edilmiştir; New York ve New Jersey gibi bazı hastanelerde rutin olarak kazanılmıştır.[5] Şimdi ise Amerika Birleşik Devletleri içerisinde en sık karşılaşılan CRE türdür.
CRKP neredeyse tüm antimikrobiyal ajanlara dirençlidir ve CRKP ile enfekte olmuş hastaların uzun süreli yatışları, invaziv girilşimlere ve cihazlara (örneğin; ventlatörler, santral venöz kataterler) maruz kalan hastalarda morbidite ve mortalite oranının yüksek olmasına neden olmuştur. Karbapanem dirençli suşları ile mücadelede son çare olarak kullanılan ilaçlardandır. Kücük yeni mutasyonlar eğer enfeksyona sebep oluyorsa, sağlık çalışanılarının bu dirence karşı yapabilecekleri çok az şey vardır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ryan, KJ; Ray, CG, (Ed.) (2004). Sherris Medical Microbiology (4.4 yayıncı = McGraw Hill bas.). ISBN 0-8385-8529-9.
- ^ Postgate, J (1998). Nitrogen Fixation (3.3yayıncı=Cambridge University Press bas.). ISBN 978-0521640473.
- ^ Riggs, PJ (2001). "Enhanced maize productivity by inoculation with diazotrophic bacteria". Australian Journal of Plant Physiology. 29 (8). ss. 829-836. doi:10.1071/PP01045.
- ^ Podschun, R; Ullmann, U (Ekim 1998). "Klebsiella spp. as Nosocomial Pathogens: Epidemiology, Taxonomy, Typing Methods, and Pathogenicity Factors". Clinical Microbiology Reviews. 11 (4). ss. 589-603. PMC 88898 $2.
- ^ Vastag, Brian (22 Ağustos 2012). "'Superbug' stalked NIH hospital last year, killing six". The Washington Post. 11 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2013.
