Mehmed Ağa Camii
 | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Türkiye  İstanbul Fatih |
| Koordinatlar | 41°01′37″K 28°56′43″D / 41.02694°K 28.94528°D |
| İnanç | İslam |
| Durum | Etkin |
| Mimari | |
| Mimar(lar) | Mimar Davud Ağa |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | Osmanlı |
| Tamamlanma | 1585 |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.[1]
Cami, Manyasizade caddesinde Fethiye otobüs durağının arkasında, Çilekeş sokağı ile Mehmet Ağa Camii sokağı arasındadır. Mimar Sinan'ın çıraklarından Hassa Mimarı Mimar Davud Ağa'nın eseridir. Mehmed Ağa hakkında pek fazla bilgi yoktur. Hayırseverliğiyle bilinir. Buradaki külliyesinin dışında Üsküdar'da iki mescit, Divanyolu'nda Hoca Rüstem Mescidi karşısında bir medrese, mektep ve sebil inşa ettirmiştir.
Üç kapısı olan Mehmed Ağa Camii'nin doğu avlu kapısı üzerindeki Asârî mahlâslı şâirin on altı mısralık kitâbesine göre yapı H.993 (1585)’te inşa edilmiştir. 16 mısralık kitabenin son dört mısrasında şu ifadeler yazılıdır: “Oldu mimarı Kamil Davud / Yaptı caniyle dercedüp san’at / Dedi Asârî tarihin hatif / Beyti Hadi ve Camii-i ümmet”[2] Cami, 8 sütunlu merkez kubbe etrafında dört köşede ve mihrab çıkıntısında yarım kubbelerden müteşekkildir. Bir külliye halinde yapılmış olup, türbe, medrese, çeşme, hamam kısımları kaynaklarda zikredilir. Medresesi ve tekkesi günümüze kadar ulaşamamıştır. Mehmed Ağa'nın türbesi, kare planlı olup caminin avlusundaki kubbeli yapıdır. 2016 tarihinde restorasyona alınmıştır. İki çeşmesinden biri restorasyon görmüş diğeri bakımsız vaziyettedir.
Caminin içi 16 ve 18. yüzyıl çinilerinin en güzel örnekleriyle kaplıdır. Sır altı boyama tekniğiyle yapılmış olan bu çinilerden bazılarının 16. yüzyıl İznik ve Kütahya çinileri, bazılarının ise 18. yüzyıl Tekfur Sarayı çinilerinden olduğu çeşitli kaynaklarda belirtilir. Çini panoların sanatsal değeri Topkapı kale dışında bulunan Takyeci İbrahim Efendi Camii'ndekiler kadar yüksektir. Alt pencerelerin üzerinde çini üzerine hat sanatının mükemmel örnekleri işlenmiştir. Mermer minberi ve ahşap kürsüsü olan caminin kubbe tavanında ayet hattı işlenmiştir. Revaklı son cemaat yeri cam çerçevelidir. Tuğla ve taş yapının beyaz taşlı minaresi sağındadır. Caminin içi beyaz boyalıdır. İnce sütunlara yaslanan bir üst katı vardır. Camekanlı kapıdan son cemaat yerine girilir ve burada iki tane sağ ve sol platformda olmak üzere 2 mihrap bulunur. Sahın kapısı mukarnaslı ve mermer çerçeveli olup ahşaptır. Mehmet Ağa'nın, parmaklıklarla harimden ayrılmış olan kütüphanesi, Murat Bayaral'ın verdiği bilgilere göre “1914'te Sultan Selim Kütüphanesi’ne, 1920’de Murat Molla Kütüphanesi’ne ve 1949’da Süleymaniye Kütüphanesi’ne nakledilmiştir.”
Cami dış yüksek duvarlarla sokaktan ayrılır ve 3 avlu kapısı vardır. Şadırvanı yoktur, abdestliği vardır. Avlu karşısında hamamı bulunmakta, arka tarafta aynı adlı bir park bulunmaktadır. Ana giriş kapısının sağında meşrutası da bulunan cami 1743 ve 1938'de tamir görmüş, 1982'de Vakıflar İdaresi'nce gerçekleştirilen onarımda son cemaat yerinin bazı sütunları değiştirilmiş ve çatlayan sütunlar demir halkalarla takviye edilmiştir. 1980'lerin sonunda ise son cemaat yeri camekânla kapatılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
- ^ Fatih'te Önemli Bir Yapı: Mehmet Ağa Külliyesi. 19 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. dunyabizim.com. Erişim Tarihi:18.10.2016