Tavukgöğsü
| Tavuk göğsü | |
|---|---|
 Tavuk göğsü | |
| Ülke(ler) | Türkiye |
| Türü | Sütlü tatlı |
| Tipi | Muhallebi |
| Ana malzemeler | Süt, şeker, pirinç unu, tavuk göğüs eti, tarçın |
| Çeşitleri | Kazandibi |
Tavukgöğsü,[1] süt, şeker, pirinç unu ve tavuğun göğüs etiyle yapılan, Türk mutfağına ait bir tatlıdır. Topkapı Sarayı'nda Osmanlı padişahlarına sunulan bir lezzetti ve şimdi Türkiye'de iyi bilinen bir yemektir.
Uzun zamandır bu tavuk pudinginin Roma tarif koleksiyonu Apicius'ta ortaya çıktığına ve daha sonra Doğu Roma İmparatorluğu'na (Bizans) ve ardından Osmanlı İmparatorluğu'na geçtiğine inanılmaktadır. Ancak Apicius'un günümüze ulaşan hiçbir nüshasında böyle bir tarif bulunmamaktadır. Onuncu yüzyıla ait benzer Arap yemekleri mevcuttur. Roma bağlantısına dair kanıt eksikliği göz önünde bulundurulduğunda, tavukgöğsünün Türk mutfağına girişinin Arap kökenli olması muhtemeldir.[2]
Geleneksel versiyonda beyaz tavuk göğüs eti kullanılır. Et kaynatılarak ve çok ince liflere ayrılarak ya da pürüzsüz hale gelene kadar dövülerek yumuşatılır. Süt, şeker, kırık pirinç ve diğer kıvam arttırıcılarla ve genellikle tarçın gibi bir çeşit aroma ile karıştırılır. Sonuç, genellikle sunum için şekillendirilen kalın bir pudingdir.
Hazırlanışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Haşlanmış tavuğun göğüs etleri üç-dört saat soğuk suda bekletildikten sonra lif lif oluncaya değin parçalanır. Bir miktar kaynamış sütle iyice ezilir. Ayrı bir yerde şeker, süt ve pirinç unu ile yapılan bulamaca katılıp sakız kıvamına gelinceye değin ezilerek pişirilir. Küçük kaplara alınarak üzerine tarçın serpilir ve soğumaya bırakılır.
Geçmişi
[değiştir | kaynağı değiştir]Orta Çağ Arap mutfağındaki muhallebilerin birçoğuna tavuk göğsü katılırdı.[3] Avrupa'da ise Tavukgöğsüne benzeyen blancmange veya me’mûniyye, Orta Çağ döneminde tavuk ile yapılırdı ancak bugünün tarifleri artık bu geleneksel tarifden uzaklaşmıştır.[4][5]
Tuğrul Şavkay'a göre Romalı kitap yazarı Apicus’un kitabında tavukgöğsüne benzeyen bir tarif bulunmaktadır.[6] En erken bilinen üç muhallebi tarifi 10. yüzyıldandır. Bu tariflerin arasında pirinç ve tavuk ile yapılan bir tarif yer alır. Osmanlı saray kayıtlarına göre II. Mehmed muhallebiyi daima tavuklu yerdi.[7] Basılı ilk yemek kitabı Melceü’t-Tabbâhîn'de de tarifi vardır.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015.
- ^ Topçu, Utku Can (2021). "Arab Origins of Tavukgöğsü and Blancmange: The Overlooked History". Petits Propos Culinaires. 121 (Kasım 2021): 45-56. 12 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2022.
- ^ Goldstein, Darra. The Oxford Companion to Sugar and Sweets. Oxford University Press. s. 447.
- ^ Krondl, Michael (2011). Sweet Invention.
- ^ Elliott, Charlene. How Canadians Communicate VI: Food Promotion, Consumption, and Controversy. s. 82.
- ^ Şefin Sofrası
- ^ Isin, Mary. Sherbet and Spice: The Complete Story of Turkish Sweets and Desserts. I.B. Tauriş. s. 216.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2022.
 | Tatlı ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |