Trifonksiyonel hipotez
Trifonksiyonel hipotez, Proto-Hint-Avrupa toplumunun ruhban, savaşçı ve avam tabakası (çiftçiler ve esnaf) olmak üzere kutsallığı, savaşı ve ekonomiyi temsilen üç sosyal sınıfa veya kasta ayrılmış olduğunu savunan teoridir. Hipotez, ilk olarak Fransız mitograf Georges Dumézil tarafından 1929'da Flamen-Brahman kitabında önerilmiş ve daha sonra Mitra-Varuna kitabı ile desteklenmiştir.[1][2][3]
Hipotezi destekleyenler arasında Émile Benveniste, Bernard Sergent ve Iaroslav Lebedynsky bulunur.[4]
Sınıflar
[değiştir | kaynağı değiştir]Dumézil'e göre (1898-1986), Proto-Hint-Avrupa toplumu, üç ayrı göreve tekabül eden üç ana gruptan oluşmaktaydı:[2][3]
- Egemen sınıf ikiye ayrılmıştır:
- Resmi ve hukuki görevleri yerine getiren ruhban sınıf
- Dini ve ruhani görevler ile ilgilenen ruhban sınıf
- Askeri sınıf, askeriye ve savaş ile bağlantılıdır.
- Avam tabakasını oluşturan çoban, çiftçi ve zanaatkarlar diğer iki sınıf tarafından yönetilmiş ve üretim ile ekonominin temelini oluşturmuştur.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Proto-Hint-Avrupa mitolojisinde her sosyal grubun kendisini temsil etmek için kendi tanrısına veya tanrı ailesine sahip olduğu ve tanrılara atfedilen güçlerin bu grupların işleviyle eşleştiği öne sürülmüştür. Bu tür birçok bölünme, Hint-Avrupa toplumlarının tarihinde gözlemlenmiştir:
- Erken Cermen toplumunda, kral, soylular ve avam tabakası arasındaki sosyal sınıf ayrımı.[5]
- İskandinav mitolojisinde Odin (egemenlik), Tyr (hukuk ve adalet) ve Vanir (doğurganlık) tanrıları.[6][7]
- Antik Yunanistan'da Platon Devlet kitabında Sokrates'in tanımladığı gibi ideal toplumun üç bölümden oluştuğuna değinir. Bernard Sergent, aynı zamanda Yunan edebiyatında yer alan epik, lirik ve dramatik şiir türlerini trifonksiyonel hipoteze dayanarak incelemiştir.[8]
- Hindistan: Hindistan'da yer alan Brahmin (rahip), Kshatriya (savaşçı) ve Vaishya (çiftçi, çoban ve zanaatkar) kastlarının bu hipoteze örnek oluşturabileceği önerilmiştir. Bu kastalara ek olarak dördüncü bir Hint kastı olan Shudra topraksız köylüler içindir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ According to Jean Boissel, the first description of Indo-European trifunctionalism was by Gobineau, not by Dumézil. (Lincoln, 1999, p. 268, cited below).
- ^ a b Dumézil, G. (1929). Flamen-Brahman.
- ^ a b Dumézil, G. (1940). Mitra-Varuna, Presses universitaires de France.
- ^ Lebedynsky, I.. (2006). Les Indo-Européens, éditions Errance, Paris
- ^ Dumézil, Georges. (1958). The Rígsþula and Indo-European Social Structure. Gods of the Ancient Northmen. Ed. Einar Haugen, trans. John Lindow (1973). Berkeley: University of California Press. 0-520-03507-0.
- ^ Turville-Petre 1964, s. 103.
- ^ Polomé 1970, s. 58—59.
- ^ In the monograph Les trois fonctions indo-européennes en Grèce ancienne Vol. 1, De Mycènes aux Tragique, Économica 1998 2-7178-3587-3