İçeriğe atla

Ukko

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ukko'dan yardım isteyen Lemminkäinen'i tasvir eden bir resim, 1867

Ukko ("yaşlı adam") göğün, havanın ve mahsullerin tanrısıydı. Fin mitolojisinin en bilinen tanrısıdır ve Fince yıldırım anlamına gelen "ukkonen" (küçük Ukko) veya "ukonilma" (Ukko'nun havası) kelimeleri onun adından gelir. Kalevalada gökyüzündeki şeylerin tanrısı olarak, "ylijumala" (üsttanrı) adıyla da anılır. Mitlerdeki tüm varlığı doğal etmenlerin çağrılması şeklinde olur.

Ukko'nun kökeni muhtemelen Baltların Perkons isimli yıldırım tanrısı veya daha eski bir Fin gök tanrısı olan İlmarinen ile alakalıdır. Ayrıca Thor da Perkons ile ilgilidir. Gök Tanrısı olarak Ukko İlmarinen'in yerini alınca, Ilmarinen bir demirci kahramana veya kaya tanrısı haline geldi. Kalevala'da, İlmarinen gök kubbedeki yıldızları yapıp ve sihirli değirmen Sampo'yu inşa eder.

Ukko'nun silâhı şimşeğe vurulmuş, çekiç, balta veya kılıçtır. Ukko karısı Akka ile evlendiğinde bir şimşek fırtınası çıkmıştı. Ukko şimşek fırtınalarını ayrıca bulutların arasında arabasıyla gezerek de çıkarır. Ukko'nun çekici Vasara ("çekiç") muhtemelen kayık şekilli bir taş baltaydı. Metal çağında, taş aletler terk edilince, taş aletlerin kökenleri gizemli hâle gelmişti. Ukko'nun çarpınca şimşekler çıkaran taş başlı silahları olduğuna inanılırdı. Şamanlar taş baltaları iyileştirme ve güç verme özellikleri olduğu gerekçesi ile biriktirirlerdi.

Testere duruşlu engerek, şimşeğin sembolü kabul edilirdi.