Vandallar
.jpg)
Ressam Heinrich Leutemann (1824-1904)
Vandallar, Doğu Cermen kavimlerindendir. Kavimler Göçü sırasında 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu'nun değişik eyaletlerini yağmalamalarıyla tanınırlar. Bu eyaletler sırasıyla Galya (Gallia), Galiçya, Endülüs (Hispania Baetica), Kuzey Afrika ve Akdeniz adalarıdır.[1]
Vandalların yurtları ve asılları kesin olarak bilinmemektedir. Ostrogotlar'ın kralı ve Vizigotlar'ın kral naibi olan Got kavminden olan Büyük Teoderik evlilik yolu ile Vandallara akrabaydı.
Vandallar, Galya ve İspanya'da büyük bir kıyım yaparak Afrika kıyılarına dek ilerlediler. 455 yılında Vandal Kralı Genserik, Roma şehrini yağmalamıştır.
Roma'nın yağmalanmasına atfen, sebepsiz yere zarar verme eylemine vandalizm denmeye başlanmıştır.
439 - 533 yılları arasında ilk kralları olan Genserik kısa süre ayakta kalan bir Kuzey Afrika'da Tunus merkezli Vandal Krallığı'nı kurdu.[1]
Bu gelişmelerin sonrasında yıkılmanın eşiğine gelen Batı Roma İmparatorluğu, aşiretlere ayrıldı. Tüm gücünü yitiren Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkıldı.
Vandal Krallığı, Roma Cumhuriyeti tarafından yakılıp yıkılan Kartaca yerine yeniden kurulan kente hâkim oldular. Vandal Kralı, elit idarecileri ve krallığın üst tabakası koyu Ariusçu Hristiyandılar. Bu mezheplerini benimsetmek için Kalkedon Konsili ile ortaya çıkmış, Katolik Hristiyanlığa inanan yerli halka zaman zaman dinsel baskılar ve zulümler yaptılar. Özellikle Doğu Roma İmparatorluğu, bu dinsel zulmü bahane ederek Vandal Krallığı'na saldırmak ve bu barbar krallığı ortadan kaldırmak istemekteydi.[1]
533'te Bizans İmparatoru Justinianus, Kuzey Afrika'ya büyük bir Bizans donanması ve Belisarius komutasında büyük bir Bizans ordusu gönderip Vandal Krallığı'nı istilaya başladı. Vandal Krallığı Bizanslılar'a yenilip, onların hâkimiyetine girince Vandal kavmi kendilerini muhafaza edemeyip tarihten silindi.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Merrills, Andrew ve Mills, Richard (2010). The Vandals. John Wiley ve Sons. ISBN 1405160683
Dış kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Gibbons, Edwards (!) History of the Decline and Fall of the Roman Empire Cilt. IV, Pelican Bölümler 41 & 43 (İngilizce))
- Bury, John Bagnell (1923) History of the Later Roman Empire Cilt. I ve II New York:Macmillan and Co. [url=http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/BURLAT/home.html 9 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.] (İngilizce)
- Merrills, Andrew ve Mills, Richards (2010). The Vandals. John Wiley ve Sons. ISBN 1405160683 [1] 1 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Christian Courtois, (1955) Les Vandales et l'Afrique, Paris: Edition arts et métiers graphiques (Fransızca)
