8 de setiembre

Setiembre
← Agostu			—	Ochobre →
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30
Repertoriu de fechos

El 8 de setiembre ye'l 251ᵘ día del añu del calendariu gregorianu. El 8 de setiembre queden 114 díes p'acabar l'añu (115 nos años bisiestos).

El 8 de setiembre ye'l día d'Asturies.

Fechos

70 - L'exércitu romanu, lideráu pol emperador Titu, saquea Xerusalén.
1100 - Elección del antipapa Teodoricu.
1198 - Felipe de Suabia, príncipe de Hohenstaufen, ye coronáu rei d'Alemaña (Rei de los Romanos).
1276 - Xuan XXI ye proclamáu papa.
1331 - Stefan Dušan autodeclárase rei de Serbia.

1380 - Los rusos vencen a los tártaros na batalla de Kulikovo. La batalla desarrollóse cerca de Tula (Rusia), a unos 280 km al sur de Moscú.
1423 - Carlos III el Noble, rei de Navarra, promulga un tratáu pol que los tres burgos independientes que formaben la ciudá de Pamplona queden xuncíos por una mesma bandera, una mesma muralla y un mesmu alcalde (rexidor).
1504 - Ye presentáu, na Piazza della Signoria en Florencia, el David de Miguel Ánxel.
1514 - Batalla d'Orsha. Los lituanos y los polacos derrotan al exércitu rusu no que foi una de les mayores batalles del sieglu XVI.
1522 - Espedición Magallanes-Elcano: La nao Victoria aporta al puertu de Sevilla, completando téunicamente la primer circunnavegación del mundu.
1529 - Fúndase, en Venezuela, l'aldea de Maracaibo.
1546 - Méxicu. Juan de Tolosa, Cristóbal de Oñate, Baltazar Temiño de Bañuelos y Diego de Ibarra funden la ciudá de Zacatecas.
1551 - Fúndase la ciudá de Vitória, nel Brasil.
1565 - Pedro Menéndez de Avilés funda, na Florida, San Agustín, el primer asentamientu permanente n'América del Norte.
1565 - Los caballeros de la Orde de Malta consiguen poner fin al sitiu otomanu de Malta, qu'entamara'l 18 de mayu.
1636 - Estaos Xuníos: Fúndase la Universidá de Harvard.
1655 - Varsovia ríndese ensin presentar resistencia a un pequeñu exércitu al mandu del rei Carlos X Gustavu de Suecia; foi la primer vegada que la ciudá ye ocupada por un exércitu foriatu.
1777 - Imperiu español. Créase la Capitanía Xeneral de Venezuela, que xunifica per primer vegada'l territoriu de l'actual República Bolivariana de Venezuela.
1847 - Comienza la guerra ente Estaos Xuníos y Méxicu.
1873 - Emilio Castelar ye elixíu primer presidente de la Primer República Española.
1888 - Primeres pruebes del submarín que creara Isaac Peral.
1900 - Un furacán de categoría 4 na escala de Saffir-Simpson arrasa la ciudá de Galveston, en Texas (Estaos Xuníos), causando ente 6.000 y 12.000 muertos y dexando a 30.000 persones ensin casa.
1907 - Alfonsu XIII d'España concéde-y a Cangues d'Onís el títulu de ciudá, como la «más grande capital, más pequeña ciudad».
1914 - Primer Guerra Mundial. Thomas Highgate conviértese nel primer soldáu británicu en ser executáu por deserción.
1920 - Inaugúrase, n'Estaos Xuníos, el primer serviciu de corréu aereu.
1924 - Chile: El xeneral Luis Altamirano dirixe un golpe d'estáu que derroca al presidente Arturo Alessandri.
1925 - L'exércitu español desembarca n'Alhucemas nel marcu de la guerra del Rif, nel actual Marruecos.
1926 - Alemaña ye almitida na Sociedá de Naciones.
1933 - Ghazi bin Faisal conviértese en rei d'Iraq.
1934 - Quema nun barcu de pasaxeros, el SS Morro Castle, enfrente de la costa de Nueva Jersey; muerren 137 persones.
1935 - El senador d'Estaos Xuníos Huey Long ye asesináu a tiros nel edificiu del Capitoliu Estatal de Louisiana.
1941 - Segunda Guerra Mundial: Les tropes alemanes entamen el sitiu de Leningráu, que va durar más de dos años.
1943 - Segunda Guerra Mundial: El xeneral Dwight D. Eisenhower da anuncia pública al armisticiu con Italia.
1944 - Segunda Guerra Mundial: Londres ye alcanzáu, per primer vegada, por un misil V-2.
1945 - Entama la división de Corea al aportar al país soldaos d'Estaos Xuníos pa ocupar la metá meridional de la península en rempuesta a la ocupación, un mes enantes, de la metá septentrional por tropes soviétiques.
1946 - La monarquía queda abolida, tres d'un referéndum, en Bulgaria.
1953 - La República d'Austria ye reconocida oficialmente pola Xunión Soviética.
1953 - Semipalatinsk (Kazakstán): La Xunión Soviética fai españar, a 220 m d'altura, la so séptima bomba atómica, de 1,6 kilotones de potencia.
1954 - Fúndase la Organización del Tratáu del Sureste Asiáticu.
1957 - Estaos Xuníos fai españar, nel área de pruebes atómiques de Nevada y a 230 m de fondura na tierra, la bomba atómica Laplace, d'un kilotón. Ye la 111ª de les 1.132 qu'Estaos Xuníos fizo españar ente 1945 y 1992.
1974 - Estaos Xuníos: el presidente Gerald Ford indulta tolos delitos que Richard Nixon cometió nel so mandatu.
1981 - Guatemala ruempe les sos rellaciones diplomátiques col Reinu Xuníu por cuenta la independencia de Belize.
1991 - Macedonia del Norte conviértese nun país independiente.
1997 - Montrouis (Haití): Muerren 500 persones al fundise un tresbordador.

Nacencies

1157 - Ricardo Corazón de Lleón, rei inglés (m. 1199).
1209 - Sanchu II, rei de Portugal (m. 1248).
1474 - Ludovico Ariosto, poeta italianu (m. 1533).
1633 - Fernandu IV, rei d'Hungría (m. 1654).
1767 - August Wilhelm Schlegel, poeta, filólogu y críticu alemán (m. 1845).
1779 - Mustafá IV, sultán otomanu (m. 1808).
1830 - Fréderic Mistral, poeta francés, premiu Nobel de Lliteratura en 1904 (m. 1914).
1841 - Antonín Dvořák, compositor checu (m. 1904).
1862 - Mariano Benlliure, escultor español (m. 1947).
1906 - Andrei Kirilenko, inxenieru ya políticu rusu (m. 1990).
1915 - Manuel Tuñón de Lara, historiador español (m. 1997).
1922 - Sid Caesar, actor cómicu y escritor d'Estaos Xuníos (m. 2014).
1925 - Peter Sellers, actor británicu (m. 1980).
1926 - Sergio Pininfarina, diseñador de coches italianu (m. 2012).
1941 - Bernie Sanders, políticu d'Estaos Xuníos.
1947 - Valery Afanassiev, pianista y direutor de orquesta rusu.
1957 - Ricardo Montaner, cantautor arxentino-venezolanu.
1960
- Stéfano Casiraghi, aristócrata italianu.
- Aimee Mann, cantautora d'Estaos Xuníos.
1962 - Sergio Casal, tenista español.
1970 - David Arquette, actor, direutor, guionista y productor de cine d'Estaos Xuníos.
1972 - Markus Babbel, futbolista alemán.
1979 - Pink, cantautora, actriz y productora d'Estaos Xuníos.
1983 - Diego Benaglio, futbolista suizu.
1986 - Carlos Bacca, futbolista colombianu.
1986 - João Moutinho, futbolista portugués.
1987 - Wiz Khalifa, raperu d'Estaos Xuníos.
1989 - Avicii, músicu y productor discográficu suecu (m. 2018).

Muertes

394 - Arbogastu, xeneral del exércitu romanu, d'orixe francu.
701 - Serxu I, papa (n. 650).
780 - Lleón IV, emperador bizantín (n. 750).
1100 - Clemente III, antipapa (n. 1029).
1425 - Carlos III, rei de Navarra (n. 1361).
1555 - Santu Tomás de Villanueva, obispu español, santu de la Ilesia católica (n. 1488).
1645 - Francisco de Quevedo, escritor español (n. 1580).
1935 - Carl Zeiss, físicu d'Estaos Xuníos (n. 1906).
1938 - Agustín Magaldi, cantante arxentín de tangos (n. 1898).
1949 - Richard Strauss, compositor alemán (n. 1864).
1954 - André Derain, pintor y escultor francés (n. 1880).
1965 - Dorothy Dandridge, cantante y actriz d'Estaos Xuníos (n. 1922).
1976 - Joaquín Zamacois, compositor chilenu (n. 1894).
1978 - Ricardo Zamora, porteru de fútbol español (n. 1924).
1978 - Leopoldo Torre Nilsson, direutor de cine y escritor (n. 1924).
1981 - Hideki Yukawa, físicu xaponés, Premiu Nobel de Física en 1949 (n. 1907).
1985 - John Franklin Enders, virólogu d'Estaos Xuníos, Premiu Nobel en Fisioloxía o Medicina en 1954 (n. 1887).
1991 - Alex North, compositor d'Estaos Xuníos de música de cine (n. 1910).
2003 - Leni Riefenstahl, actriz, guionista, productora y direutora de cine alemana (n. 1902).
2004 - Matías Prats Cañete, periodista español (n. 1913).
2009 - Aage Niels Bohr, físicu danés (n. 1922).
2019 - Camilo Sesto, cantante y compositor español (n. 1946).
2022 - Sabela II del Reinu Xuníu (n. 1926)

Referencies