Izakiak komunikatzeko dugun gaitasuna, mintzamena edo lengoaia da, hau lortu dezakegu bai zeinu-sistema baten bitartez edota mingainarekin. Ez dugu nahastu behar hizkunea edo hizkuntza lengoaiarekin, hauek horren errepresentazioa baitira.
Lengoaiak dira, era ulerterraz batean azaltzearren, nahiz eta beraien irispideak eta garrantzia murriztuz gure munduko erakuntzarako dira, gauzen formak adierazteko.
Sarritan lengoaia terminoa erabiltzen da izakiek erabiltzen dugun komunikazioa adierazteko, hau da, lengoaia naturalak, bai berba egiteko lengoaia, zein zeinuen bitartez erabiltzen duguna edo literaturan erabiltzen dena. Lengoaia naturalak lengoai guztiak ditu barne, animaliak erabiltzen dutena eta baita izakiena ere. Matematiketan eta informatikan, esaterako, lengoaia artifizialak erabiltzen dituzte eta lengoaia formalak dira (programazio lengoaiak barne). Dena dela, izakien lengoaia badauka ezaugarri bat ezin dena topatu programazio lengoaietan: dibertsitatea.
Lengoaien ikasketak bi zientziaren iturburua da filologia eta hizkuntzalaritza.
Komunitate eta Baserri Giroko Gaeltacht Departamentuaren arabera 2003an 1.500.000 pertsonek hizkuntza hau hitz egiteko ezagupen nahikoa zutela ziurtatzen zuen. 2007an uharteak zituen 4,3 milioi pertsonetatik % 40.8 gaelera hitz egiteko gai omen zen.
Herrialdeko eskola publikoetan nahi eta nahiez eskatzen dute hizkuntza honen jakintza, hortaz askok nolabaiteko erraztasunez hitz egiteko gai dira. Hala ere, uharte osoko erabateko hizkuntza nagusia ingelesa da. Irlanderaz idatzitako aldizkariak badaude, bereziki Gaeltacjtaíetan. 1996tik aurrera Teilifís na Gaeilge (Irlanderazko Telebista) edo TG4 martxan jarri zen. Telebista kate hau Radio Telefís Éireann edo RTÉ edo Irlandar Irrati Telebista publikoak ekoizten du.
