Toronto
| Toronto City of Toronto | |||
|---|---|---|---|
| hiria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatu burujabe |  Kanada | ||
| Probintzia |  Ontario | ||
| Alkatea | Olivia Chow (en)  | ||
| Izen ofiziala | City of Toronto | ||
| Jatorrizko izena | City of Toronto | ||
| Posta kodea | M | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 43°40′13″N 79°23′12″W / 43.6703°N 79.3867°W | ||
 | |||
 | |||
| Azalera | 630,21 km² | ||
| Altuera | 76 m | ||
| Mugakideak | Regional Municipality of York (en) , Regional Municipality of Durham (en) , Regional Municipality of Peel (en) , Vaughan (en) , Mississauga, Markham (en) , Pickering (en) eta Brampton (en) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 2.794.356 (2021) 62.785 (2016) | ||
| Dentsitatea | 4.434 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Sorrera | 1750 | ||
| Telefono aurrizkia | 416, 647, 437 | ||
| Ordu eremua | Ekialdeko Ordu-eremu eta UTC−05:00 | ||
| Hiri senidetuak | Chongqing, Chicago, Frankfurt am Main, Eilat, Damasko, Milan, Napoli, Serra San Bruno, Kiev, Islamabad, Quito, Sagamihara, Volgograd, Varsovia, São Paulo, Vilnius, Istanbul, Mexiko Hiria, Indianapolis, Bixkek, Amsterdam eta Ho Chi Minh Hiria | ||
| toronto.ca | |||
Toronto Kanadako Ontario probintziako hiriburua da; 2.794.356 biztanlerekin, Kanadako hiri handiena da[1]. Torontoko inguruak 6.700.000 biztanle baino gehiago ditu[1]. Hiriak hainbat etorkin talde erakarri ditu historian zehar[2][3], portugaldarrak, italiarrak, latinoamerikarrak eta baita asiarrak ere: Ipar-Amerikako txinatar komunitate handienetako bat bertan bizi da; bere aniztasun kulturalagatik ezaguna da, munduko handienetako bat[4][5][6]. CN Dorreagatik famatua da, munduko dorre librerik altuena baita. Kanadako ingeles hiztunen kultur zentro gisan ezagutzen da.
Torontoko Unibertsitatea (1827) eta York Unibertsitatea ditu, baita nazioarteko aireportua ere. Lehen mailako merkataritza- eta finantzagunea da eta, garraio sare oparoari esker (San Laurendi ibaiak Ozeano Atlantikorako sarrera zabaltzen dio eta Aintzira Handietan barrena Estatu Batuetako ipar-ekialdeko hiriekin lotzen da), harremanak ditu Kanadako hego-ekialdeko eta Estatu Batuetako ipar-ekialdeko industriagune nagusiekin (Kanadako lehen portua da). Hiriko ekonomian garrantzi handia dute, halaber, industriak (janari industria, nekazaritzako makineria, tresneria elektrikoa eta kimikoa, altzairugintza, hegazkintza, eraikuntzako gaiak), zerbitzuen alorrak eta turismoak. Hiri modernoa da bestalde. King eta Bay kaleen inguruetan finantza auzoa da, eta hantxe dira munduko aseguru etxe eta banku garrantzitsuenen egoitzak eta burtsa.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1750. urtean frantses kolonoek eremu hartan Fort Rouillé gotorlekua eraiki zuten baina 9 urte geroago alde egin zuten. 1787. urtean ingelesek indiarrei lurraldea erosi zieten eta 1793. urtean britainiarren mendeko Kanada Garaiko probintziako hiriburu bihurtu zuten, York izenaz. XIX. mendean zehar hiria bizkor hazi zen, merkataritza jarduerari esker. 1834. urtean Toronto izena hartu zuen, eta XIX. mende erdialderako eskualdeko burdinbidegune nagusia zen. XX. mendean etorkin asko bertaratu ziren, europarrak eta asiarrak, batez ere, eta hirigintza arazo larriak sortu ziren. Arazo horiei guztiei aurre egiteko 1953. urtean Torontoko metropolia edo federazioa eratu zuen Ontarioko legebiltzarrak.
Klima
[aldatu | aldatu iturburu kodea]  Datu klimatikoak (The Annex, Toronto) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 16.1 | 14.4 | 26.7 | 32.2 | 34.4 | 36.7 | 40.6 | 38.9 | 37.8 | 30.0 | 23.9 | 19.9 | 40.6 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | −1.1 | −0.2 | 4.6 | 11.3 | 18.5 | 23.5 | 26.4 | 25.3 | 20.7 | 13.8 | 7.4 | 1.8 | 12.7 |
| Batez besteko tenperatura (ºC) | −4.2 | −3.2 | 1.3 | 7.6 | 14.2 | 19.2 | 22.2 | 21.3 | 17.0 | 10.6 | 4.8 | -0.9 | 9.2 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | −7.3 | −6.3 | −2.0 | 3.8 | 9.9 | 14.8 | 17.9 | 17.3 | 13.2 | 7.3 | 2.2 | −3.7 | 5.6 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | −32.8 | −31.7 | −26.7 | −15.0 | −3.9 | −2.2 | 3.9 | 4.4 | −2.2 | −8.9 | −20.6 | −30.0 | −32.8 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 61.2 | 50.5 | 66.1 | 69.6 | 73.3 | 71.5 | 67.5 | 79.6 | 83.4 | 64.7 | 75.7 | 71.0 | 834.0 |
| Euria (mm) | 29.2 | 26.2 | 42.0 | 63.2 | 73.3 | 71.5 | 67.5 | 79.6 | 83.4 | 64.7 | 67.3 | 41.9 | 709.8 |
| Prezipitazio egunak (≥ 0.2 mm) | 15.3 | 11.7 | 12.7 | 12.1 | 12.2 | 11.1 | 10.3 | 10.5 | 10.6 | 11.4 | 12.7 | 14.5 | 145.1 |
| Euri egunak (≥ 0.2 mm) | 5.2 | 4.6 | 8.0 | 10.9 | 12.2 | 11.1 | 10.3 | 10.5 | 10.6 | 11.4 | 10.6 | 7.4 | 112.8 |
| Elur egunak (≥ 0.2 cm) | 12.0 | 8.7 | 6.4 | 2.2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.07 | 3.2 | 9.5 | 42.0 |
| Eguzki orduak | 88.3 | 110.3 | 156.3 | 185.4 | 229.1 | 256.2 | 276.2 | 241.3 | 188.0 | 148.4 | 83.6 | 74.7 | 2037.6 |
| Iturria: [7] | |||||||||||||
Herri eta hiri senidetuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Toronto ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ a b Government of Canada, Statistics Canada. (2022-02-09). «Census Profile, 2021 Census of Population» www12.statcan.gc.ca (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
- ↑ «CIC Canada | Canada-Ontario-Toronto Memorandum of Understanding on Immigration and Settlement» web.archive.org 2007-03-11 (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
- ↑ The children's visual world atlas.. Fog City Press 2004 ISBN 1-74089-317-4. PMC 57308635. (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
- ↑ Vipond, Robert Charles. (2017). Making a global city : how one Toronto school embraced diversity. ISBN 978-1-4426-2442-9. PMC 988270097. (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
- ↑ Desegregating the city : ghettos, enclaves, and inequality. State University of New York Press 2005 ISBN 1-4237-4421-7. PMC 62735198. (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
- ↑ Negotiating rites. Oxford University Press 2012 ISBN 978-0-19-981230-1. PMC 774392850. (Noiz kontsultatua: 2022-03-22).
- ↑ http://climate.weatheroffice.gc.ca/climate_normals/results_e.html?stnID=5051&lang=e&dCode=1&StationName=TORONTO&SearchType=Contains&province=ALL&provBut=&month1=0&month2=12 Environment Canada
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- (Ingelesez) Torontoko webgune ofiziala
