Jump to content

Մարկ Ալդանով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարկ Ալդանով
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 26 (նոյեմբերի 7), 1886[1][2]
ԾննդավայրԿիև, Ռուսական կայսրություն[3]
Մահացել էփետրվարի 25, 1957(1957-02-25)[4][2][5][…] (70 տարեկան)
Մահվան վայրՆիս[3]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՇևչենկոյի անվան համալսարան
Մասնագիտությունգրող, վիպասան, ակնարկագիր և կենսագիր
ԿուսակցությունPopular Socialists?
 Mark Aldanov Վիքիպահեստում

Մարկ Ալդանով (ռուս.՝ Марк Алда́нов; Մարկ Ալեքսանդրովիչ Լանդաու, ռուս.՝ Мордхай-Маркус Израилевич Ландау, Марк Алекса́ндрович Ланда́у; հոկտեմբերի 26 (նոյեմբերի 7), 1886[1][2], Կիև, Ռուսական կայսրություն[3] - փետրվարի 25, 1957(1957-02-25)[4][2][5][…], Նիս[3]), ռուս գրող և քննադատ[6], հայտնի է իր պատմական վեպերով։

Ալդանովի առաջին գիրքը Վլադիմիր Լենինի մասին է, որը թարգմանվել է մի քանի լեզուներով և անմիջապես ձեռք է բերվել նրա ժողովրդականությունը։ Այնուհետև հաջորդեց վեպերի եռերգությունը, որոնք փորձում էին գտնել Ռուսական հեղափոխության արմատները։ Նա գրել է նաև Նապոլեոնյան պատերազմների մասին վեպերի տետրալոգիան[6]։ Ընդամենը հրատարակվել է 16 խոշոր գրական ստեղծագործություններ, մեծ թվով հոդվածներ և ակնարկներ։ Նա տասներեք անգամ արժանացել է գրականության Նոբելյան մրցանակին[7]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարկ Լանդաուն (Ալդանովը) ծնվել է Կիևում՝ արդյունաբերող հարուստ հրեաների ընտանիքում։ Նա ավարտել Է Կիևի համալսարանի ֆիզիկամաթեմատիկական և իրավաբանական ֆակուլտետները։ Նա հրատարակել է քիմիական լուրջ գիտական աշխատանքներ։ 1919 թվականին արտագաղթել է Ֆրանսիա։ 1922-1924 թվականներին ապրել է Բեռլինում, իսկ 1941-1946 թվականներին՝ Միացյալ Նահանգներում[6]։

Գրականության Նոբելյան մրցանակ շահած առաջին ռուս գրող Իվան Բունինը Ալդանովի թեկնածությունն առաջադրեց Նոբելյան մրցանակի ընդհանուր առմամբ վեց անգամ՝ 1938, 1939, 1947, 1948, 1949 և 1950 թվականներին[8]։

Մարկ Ալդանովը մահացել Է Ֆրանսիայի Նիս քաղաքում[6]։ Հետմահու լույս է տեսել նրա լայն նամակագրությունը Վլադիմիր Նաբոկովի, Իվան Բունինի, Ալեքսանդր Կերենսկու և այլ արտագաղթողների հայտնի մարդկանց հետ։

Նոր ամսագիր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1942 թվականին Ալդանովը գտնվելով Նյու Յորքում հիմնադրեց «Նոր ամսագիր» (The New Review; Russian: Новый журнал) իր գործընկերոջ և Միքայել Սետթլինի հետ միասին[9]։ Մինչև 1945 թվականի նոյեմբերը նրանք աշխատում էին, որպես այս հրատարակության գլխավոր խմբագիրներ, որը համարվում էր ռուսերեն լեզվով տպագրված Ռուսաստանից դուրս տպագրվող ռուսալեզու ամենահին գրական պարբերական մամուլը[10]։ Գրախոսության հեղինակների թվում էին նաև Վլադիմիր Նաբոկովը, Իվան Բունինը, Իոսիֆ Բրոդսկին, Ալեքսանդր Սոլժենիցինը և այլ նշանավոր ռուս գաղթական գրողներ[11]։

Ալդանովի գրական մրցանակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այնուհետև 2007 թվականից Նոր ամսագիր-ը շնորհում է Ալդանովի անվան գրական մրցանակը լավագույն վիպակի կամ վեպի համար, որը գրել է ռուսալեզու գրողը, ով ապրում է Ռուսաստանում կամ սահմաններից դուրս[10]։

Բիբլիոգրաֆիա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մտածողը՝ տետրալոգիա[6]

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Թերմիդորի իններորդը
  • Սատանայի կամուրջը
  • Դավադրություն
  • Սուրբ Հելենա․ փոքր կղզի

Վեպեր[6]

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Պունշ օղի
  • Թերմիդորի իններորդը
  • Սատանայի կամուրջը
  • Դավադրություն
  • Տասներորդ սիմֆոնիա
  • Սուրբ Հելենա․ փոքր կղզի
  • Լավագույնը քեզ համար
  • Պատմություն մահվան մասին
  • Հեղեղից առաջ
  • Ինքնասպանություն
  • Բանալին
  • Փախուստ
  • Քարանձավ
  • Հինգերորդ կնիքը՝ վերջի սկիզբը
  • Ապրիր ինչպես կամենում ես
  • Մղձավանջ և լուսաբաց
  • Կրտսեր Մոլթկեն
  • Քերետարոնը և կայսր Մաքսիմիլիանը

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 parish register
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118644483 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 LIMIS (լիտ.)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Terras, Victor (1990). Handbook of Russian Literature. էջեր 17–18. ISBN 0300048688. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 8-ին.
  7. ↑ «Nomination Database». www.nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 24-ին.
  8. ↑ Nominations by Nobel Laureates. Retrieved February 5, 2014.
  9. ↑ Novy Zhurnal // ru.wikipedia.org. Retrieved February 5, 2014.
  10. ↑ 10,0 10,1 Literaturnaya premiya imeni Marka Aldanova // ru.wikipedia.org։ Retrieved February 5, 2014.
  11. ↑ Novy Zhurnal - Official Website. Retrieved February 5, 2014.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարկ_Ալդանով&oldid=9565808» էջից