Ísleifur Gissurarson

Glerlistaverk af Ísleifi Gissurasyni í Akureyrarkirkju

Ísleifur Gizurarson (fæddur 1006 - dáinn 5. júlí 1080) var fyrsti Skálholtsbiskup á Íslandi í kjölfar kristnitökunnar.

Foreldrar hans voru Gissur hvíti Teitsson af ætt Mosfellinga og einn helsti leiðtogi kristinna manna við kristnitökuna, og þriðja kona hans, Þórdís Þóroddsdóttir. Faðir hans setti son sinn til mennta, fylgdi honum út þegar hann fór til náms í Saxlandi „ok seldi hann til læringar abbadísi einni í borg þeiri er Herfurða (Herford) heitir. Ísleifr kom svá til Íslands at hann var prestr ok vel lærðr," segir í Hungurvöku. Ísleifur tók svo við goðorði föður síns og bjó í Skálholti.

Árið 1056, þegar hann var fimmtugur, var hann vígður biskup af Aðalbjarti erkibiskupi í Brimum, raunar bæði yfir Íslandi og Grænlandi, en ekki er vitað til þess að hann hafi nokkurntíman sinnt því síðarnefnda. Hann kom heim ári síðar og bjó áfram í Skálholti, sem var eign hans en ekki eiginlegur biskupsstóll. Þar stofnaði hann skóla. „En er það sáu höfðingjar og góðir menn að Ísleifur var miklu nýtri en aðrir kennimenn, þeir er á þvísa landi næði, þá seldu honum margir sonu sína til læringar og létu vígja til presta,“ segir Ari fróði í Íslendingabók. Á meðal nemenda hans var Jón Ögmundarson, sem síðar varð fyrstur biskup á Hólum.

Ísleifur lést í Skálholti hinn 5. júlí 1080 og hafði þá verið biskup í 24 ár. Kona hans var Dalla Þorvaldsdóttir og áttu þau synina Þorvald bónda í Hraungerði, Teit og Gissur, sem varð biskup eftir föður sinn.

Tenglar

Fyrirrennari:
Fyrstur í embætti

Skálholtsbiskup
(1056 – 1080)

Eftirmaður:
Gissur Ísleifsson