ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ

ಈ ವಾರದ ಸಹಯೋಗ

ಈ ಲೇಖನವನ್ನು Indian Independence ಆಂಗ್ಲ ಪುಟದಿಂದ ಅನುವಾದ ಮಾಡಬೇಕಿದೆ. ನೀವೂ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು.

ಭಾರತದ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿಯು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯರು ನಡೆಸಿದ ಹೋರಾಟ. ಇದು ೧೮೫೭ರಿಂದ ೧೯೪೭ಆಗಸ್ಟ್ ೧೫ರವರೆಗೆ ನಡೆದ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಸಂಘಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು, ತತ್ವಗಳು, ದಂಗೆಗಳು, ಹೋರಾಟಗಳು, ಪ್ರಾಣಾಹುತಿಗಳ ಸಂಗಮ. ೧೭೫೭ರಲ್ಲಿ ವಂಗದ ನವಾಬನಾಗಿದ್ದ ಸಿರಾಜುದ್ದೌಲನನ್ನು ಪ್ಲಾಸೀ ಕದನದಲ್ಲಿ ಕೊಂದು, ಪಿತೂರಿ ನಡೆಸಲು ನೆರವಾದ ಮೀರ್ ಜಾಫರನಿಗೆ ಪಟ್ಟಕಟ್ಟಿದ ಪೂರ್ವಭಾರತ ಕಂಪನಿಯ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನ್ಯ, ಗುಳ್ಳೆನರಿಯೆಂದೇ ಖ್ಯಾತನಾದ ರಾಬರ್ಟ್ ಕ್ಲೈವ್ ನ ಉಪಾಯಗಳಿಂದ ಸುಲಭವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಕೈವಶಮಾಡಿಕೊಂಡಿತು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಏನು ಮಾಡುತ್ತಿರುವರೆಂದು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ತಿಳಿಯುವ ವೇಳೆಗೆ, ಭಾರತದ ಬಹುಭಾಗ ಅವರ ಕೈಲಿತ್ತು! ಪ್ಲಾಸೀ ಕದನದಿಂದ ಸರಿಯಾಗಿ ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅಂದರೆ ೧೮೫೭ರಲ್ಲಿ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ದಂಗೆ ಅಥವಾ ೧೮೫೭ ರ ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆ ಕಿಡಿಕಾರಿತು. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ ಸೈನ್ಯದ ಮೀರತ್ ತುಕಡಿ, ತಮಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಬಂದೂಕಿನ ತೋಟಾಗಳಿಗೆ ದನದ ಹಾಗೂ ಹಂದಿಯ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಸವರಿದ್ದಾರೆಂದು ತಿಳಿದು ರೊಚ್ಚಿಗೆದ್ದಿತು. ಆಂಗ್ಲರ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ, ಅನೀತಿ, ಅನ್ಯಾಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸಿಪಾಯಿಗಳೂ, ರಾಜ್ಯಗಳೂ ತಿರುಗಿಬಿದ್ದು ಪ್ರತಿಭಟಿಸಿದವಾದರೂ, ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾದ ಯೋಜನೆಯಿಲ್ಲದಿದ್ದರಿಂದ ದಂಗೆ ಅನಾಯಾಸವಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಸಿಪಾಯಿದಂಗೆ ವಿಫಲವಾದ ಮೇಲೆ, ಭಾರತದ ವಿದ್ಯಾವಂತರು ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡರು ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಸಂಘಟಿತರಾಗಿ ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕು - ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಹೋರಾಡಿದರೂ, ಬಹುಪಾಲು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅಧೀನರಾಗಿಯೇ ಇದ್ದರು. ಆದರೂ, ನಾಗರಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ರಾಜಕೀಯ ಹಕ್ಕು, ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಹಾಗೂ ದಿನನಿತ್ಯದ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಜನರ ದನಿ ಜೋರಾಗತೊಡಗಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕಿತ್ತೊಗೆಯುವ ಸಂಕಲ್ಪದ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರೀ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿತು. ಮೋಹನದಾಸ ಗಾಂಧಿಯವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕವಾದ ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿಯ ಮೊದಲ ಸರಣಿಯನ್ನು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೊಡನೆ ಈ ಆಂದೋಲನಕ್ಕೆ ೧೯೧೮ ಹಾಗು ೧೯೨೨ರ ನಡುವಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ದಿಕ್ಕು ದೊರೆಯಿತು. ಭಾರತದ ಎಲ್ಲೆಡೆಯಿಂದ ಅನೇಕ ಜನ ಈ ಆಂದೋಲನದಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಗಳಾದರು. ಗಾಂಧಿ ಮತ್ತು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಆಂದೋಲನದ ಹೊಣೆಯನ್ನು ಹೊತ್ತುಕೊಂಡ ಬಳಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗು ರಾಜಕೀಯ ಏಕತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲಾಯಿತು. ೧೯೩೦ರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಸ್ವರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಬದ್ಧವಾದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್, ೧೯೩೦ ಹಾಗು ೧೯೪೨ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಜನಾಂದೋಲನವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿತು ಹಾಗು ೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಭಾರತದಿಂದ ತೊಲಗಲಿ ಎನ್ನುವ ಒತ್ತಾಯದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಿತು. (ಚಲೇಜಾವ್ ಚಳವಳಿ ಎಂದು ಇದಕ್ಕೆ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ.) ಬ್ರಿಟಿಷ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ೧೯೪೨ರಲ್ಲಿ ಸುಭಾಷಚಂದ್ರ ಭೋಸರು ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಸಂಘಟಿಸಿದ ಪ್ರಯತ್ನ(--ಈ ಪ್ರಯತ್ನ ವಿಫಲವಾದರೂ ಸಹ--) ಅದ್ವಿತೀಯ ಸೈನಿಕ ಸಾಹಸವಾಗಿದೆ. ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೈನ್ಯದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವಿಚಾರಣೆ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ನೌಕಾಪಡೆಯ ಬಂಡಾಯ, ಹಾಗು ಕೊಲಕತ್ತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮತೀಯ ಹಿಂಸಾಚಾರ ಇವೆಲ್ಲವುಗಳ ನಡುವೆ, ಭಾರತ ಹಾಗು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವೆಂದು ಇಬ್ಭಾಗಿಸುವ ದೇಶವಿಭಜನೆಯ ಬೆಲೆ ತೆತ್ತ ಬಳಿಕ, ಭಾರತವು ೧೫ ಅಗಸ್ಟ ೧೯೪೭ರಂದು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆಯಿತು.

ಯೂರೋಪಿನವರ ರಾಜ್ಯಭಾರ

ರಾಬರ್ಟ್ ಕ್ಲೈವ್, ಮೊದಲನೆಯ ಬ್ಯಾರನ್ ಕ್ಲೈವ್

ಪೋರ್ತುಗೀಜ ಅನ್ವೇಷಕ ವಾಸ್ಕೊ ದಾ ಗಾಮಾ ಕಲ್ಲಿಕೋಟೆ ಬಂದರಕ್ಕೆ ೧೪೯೮ರಲ್ಲಿ ಆಗಮಿಸಿದೊಡನೆ, ಯುರೋಪದ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರು ಬಾಯಿ ನೀರೂರಿಸುವ ಸಾಂಬಾರ ವ್ಯಾಪಾರದ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಕರಾವಳಿಗೆ ಬರತೊಡಗಿದರು. ೧೭೫೭ರಲ್ಲಿ ಪ್ಲಾಸಿಯ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿ ರಾಬರ್ಟ ಕ್ಲೈವನ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದ್ದ ಬ್ರಿಟಿಷ ಸೈನ್ಯ ಬಂಗಾಲದ ನವಾಬನನ್ನು ಪರಾಜಯಗೊಳಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿ ಭದ್ರವಾಗಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿತು. ಇದನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ರಾಜ್‍ದ ನಾಂದಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ೧೭೬೫ರಲ್ಲಿ ಬಕ್ಸಾರ ಕಾಳಗದ ನಂತರ , ಬಂಗಾಲ, ಬಿಹಾರ ಮತ್ತು ಓಡಿಸಾಗಳ ಮೇಲೆ ಕಂಪನಿಗೆ ಆಡಳಿತದ ಹಕ್ಕುಗಳು ದೊರೆತವು.

ಹೊಸಹೊಸದಾಗಿ ಗೆದ್ದುಕೊಂಡ ಈ ಪ್ರಾಂತಗಳ ಆಡಳಿತವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪಾರ್ಲಿಮೆಂಟ್ ಶಾಸನಗಳ ಸರಣಿಯನ್ನೆ ರಚಿಸಿತು. ೧೭೭೩ರ ನಿಯಂತ್ರಣ ಶಾಸನ, ೧೭೮೪ರ ಭಾರತ ಶಾಸನ ಮತ್ತು ೧೮೧೩ರ ಹಕ್ಕುಪತ್ರಗಳ ಶಾಸನ ಇವೆಲ್ಲ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರಕಾರದ ಆಳಿಕೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದವು. ೧೮೩೫ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಅನ್ನು ಶಿಕ್ಷಣಮಾಧ್ಯಮವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ಶಿಷ್ಟವರ್ಗದ ಹಿಂದುಗಳು ಹಿಂದುಧರ್ಮದಲ್ಲಿರುವ ವಿವಾದಾಸ್ಪದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪದ್ಧತಿಗಳಾದ ವರ್ಣ(ಜಾತಿ)ಪದ್ಧತಿ, ಬಾಲ್ಯವಿವಾಹ ಮತ್ತು ಸತಿಪದ್ಧತಿಗಳ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಪ್ರಯತ್ನಪಟ್ಟರು. ಮುಂಬಯಿ ಮತ್ತು ಮದ್ರಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಮತ್ತು ಚರ್ಚಾಕೂಟ ಸಮಾಜಗಳು ರಾಜಕೀಯ ಆಲೋಚನೆಯ ವೇದಿಕೆಗಳಾದವು. ಆರಂಭಕಾಲದ ಈ ಸುಧಾರಕರ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಾಧನೆ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಣಮಾಧ್ಯಮದ ಜಾಣತನದ ಉಪಯೋಗ ಇವುಗಳಿಂದಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹಾಗು ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಅಪವರ್ತನಗೊಳಿಸದೆ, ವಿಶಾಲ ತಳಹದಿಯ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತರುವ ಸಂಭಾವ್ಯತೆ ಬೆಳೆಯಿತು.

ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಆಧುನಿಕೀಕರಣದ ಈ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಎಷ್ಟೇ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರೂ ಸಹ, ಭಾರತೀಯರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಅಸಹ್ಯಪಟ್ಟುಕೊಂಡರು. ೯ನೆಯ ಲಾನ್ಸರ್ಸ್‍ದ ಹೆನ್ರಿ ಔವ್ರಿಯ ನೆನಪುಗಳು ದಾಖಲಿಸುವ ಮೇರೆಗೆ, ನಿಷ್ಕಾಳಜಿಯಿಂದಿರುವ ಸೇವಕರಿಗೆ ಕಟುವಾದ ಹೊಡೆತ ಬೀಳುತ್ತಿದ್ದವು. ಫ್ರ್ಯಾಂಕ್ ಬ್ರೌನ್ ಎನ್ನುವ ಸಾಂಬಾರ ವ್ಯಾಪಾರಿ ತನ್ನ ಸೋದರಪುತ್ರನಿಗೆ ಬರೆದ ಪ್ರಕಾರ ಸೇವಕರ ಜೊತೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಈ ನಿರ್ದಯ ವರ್ತನೆಯ ಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ಏನೇನೂ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆ ಇಲ್ಲ; ಅಲ್ಲದೆ ಹೊಡೆತ ಕೊಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದಲೆ ಸೇವಕರನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡವರನ್ನೂ ಆತ ಬಲ್ಲ. (ಈ) ಭೂಖಂಡದ ಮೇಲೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಮೆರೆದಾಟ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಆಚಾರಗಳ ಅವಹೇಳನೆಯೂ ಹೆಚ್ಚತೊಡಗಿತು : ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಮಸೀದೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೋಜು ಏರ್ಪಡಿಸುವದು, ತಾಜಮಹಲಿನ ಛಾವಣಿಯ ಮೇಲೆ ಸೈನ್ಯದ ತುಕುಡಿಗಳ ವಾದ್ಯಮೇಳಕ್ಕೆ ಹೆಜ್ಜೆಕುಣಿತ ಹಾಕುವದು, ಬಜಾರಗಳ ಜನಜಂಗುಳಿಗಳಲ್ಲಿ (ಹೆನ್ರಿ ಬ್ಲೇಕ್ ವರ್ಣಿಸಿದಂತೆ) ಚಾಟಿ ಬೀಸುತ್ತ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವದು ಮತ್ತು ಸಿಪಾಯಿಗಳ ಜೊತೆ ಕೀಳು ವರ್ತನೆ ಮಾಡುವದು. ೧೮೪೯ರಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬವನ್ನು ಸೇರ್ಪಡಿಸಿಕೊಂಡ ಬಳಿಕ , ಅನೇಕ ಸಿಪಾಯಿ ಬಂಡಾಯಗಳಾದವು;ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಬಲಪ್ರಯೋಗದಿಂದ ಹತ್ತಿಕ್ಕಲಾಯಿತು.

೧೮೫೭ ಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ಪ್ರಾಂತೀಯ ಚಳುವಳಿಗಳು

೧೮೫೭ರ ಮುಂಚಿನ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿದೇಶಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹಲವು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಚಳುವಳಿಗಳು ನಡೆದಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಆ ಹೋರಾಟಗಳು ಏಕೀಕರಣಗೊಂಡಿರಲಿಲ್ಲ ಹಾಗಾಗಿ ಅಂತಹ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಹತ್ತಿಕ್ಕಿದರು. ದಕ್ಷಿಣದ ಕೆಲವು ರಾಜರುಗಳು ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತಗಾರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನ್ ಹಾಗು ಬ್ರಿಟೀಷರ ನಡುವೆ ನಡೆದ ಮೈಸೂರು ಯುದ್ಧಗಳು.

ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳೆಂದರೆ ೧೭೮೭ ರಲ್ಲಿ ಗೋವಾದ ಮೇಲೆ ಪೋರ್ಚುಗೀಸ್ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ವಿರೋಧಿಸಿ ನಡೆದ Conspiracy of the Pintos ಹೆಸರಿನ ಜನಾಂಗೀಯ ದಂಗೆ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸ್ಥಾನಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಿಂದ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಳಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ನಡೆದ ಬಂಡಾಯಗಳು , ಇವರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖರಾದವನೆಂದರೆ ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಇಂದಿನ ಟ್ಯುಟಿಕಾರಿನ್ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನು ಆಳಿದ ವೀರ ಪಾಂಡ್ಯ ಕಟ್ಟಿ ಬೊಮ್ಮನ್ . ಅವನು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ತಮ್ಮ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮೇಲೆ ವಿದೇಶಿ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಗೆ ತೆರಿಗೆ ಕೊಡುವುದರ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಬ್ರಿಟೀಷರ ವಿರುದ್ಧ , ಬ್ರಿಟಿಶರು ಕೊನೆಗೆ ಜಯಶಾಲಿಯಾಗಿ ಅವನನ್ನು ಗಲ್ಲಿಗೇರಿಸುವವರೆಗೆ , ಹೋರಾಡಿದನು . ಉಳಿದ ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸಂತಾಲರ ದಂಗೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಬಂಗಾಲದಲ್ಲಿ Titumir ಒಡ್ಡಿದ ಪ್ರತಿರೋಧಗಳು ಸೇರಿದ್ದವು .

೧೮೫೭: ೧೮೫೭ ರ ಭಾರತೀಯ ದಂಗೆ

೧೮೫೭ರ ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆ

೧೮೫೭ ರ ಭಾರತೀಯ ದಂಗೆಯು ೧೮೫೭-೧೮೫೮ ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಆಳಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಭುಗಿಲೆದ್ದ ಬಂಡಾಯದ ಕಾಲಘಟ್ಟವಾಗಿತ್ತು

ಈ ದಂಗೆಯು ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಅವರ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನಡುವಿನ ಜನಾಂಗೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳ ಫಲವಾಗಿತ್ತು . ಮುಘಲರು ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಪೇಶ್ವೆಗಳಂತಹ ಭಾರತೀಯ ರಾಜರುಗಳ ಕುರಿತಾದ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಅಸಡ್ಡೆ ಮತ್ತು ಔಧ್ ಪ್ರಾಂತದ ಬಲವಂತ ವಶ (annexation) ಇವು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಆಕ್ರೋಶವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದ ರಾಜಕೀಯ ಘಟನೆಗಳಾಗಿದ್ದವು ಡಾಲ್‍ಹೌಸಿಯ ರಾಜ್ಯ ಕೈವಶ ತಂತ್ರಗಳು, ರಾಜನೀತಿಗೇ ಅಪಮಾನಕರ ಕುತಂತ್ರವಾದ ದತ್ತು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹಕ್ಕಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅನುತ್ತರಾಧಿಕಾರ ಸಂಪದ್ವಶೀಕರಣ, ಅಲ್ಲದೆ ಮೊಘಲರ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಅರಮನೆಯಿಂದ ದೆಹಲಿ ಬಳಿಯ ಕುತ್ಬ್ ಗೆ ಓಡಿಸುವ ಸಂಚು - ಇವೆಲ್ಲ ಜನಗಳನ್ನು ಕೆರಳಿಸಿದವು. ಆದರೆ ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆಗೆ ನಿಜವಾದ ಕಾರಣವೆಂದರೆ - ತಮಗಿತ್ತ .೫೫೭ ವರ್ಗದ ೧೮೫೩ ರ ಶೈಲಿ ಎನ್‍ಫೀಲ್ಡ್ (ಪಿ/೫೩) ಬಂದೂಕಿನ ತೋಟಾಗಳಿಗೆ ದನದ ಹಾಗೂ ಹಂದಿಯ ಕೊಬ್ಬನ್ನು ಸವರಿದ್ದಾರೆಂಬ ಸುದ್ದಿ. ಸೈನಿಕರು ಕಾಡತೂಸುಗಳನ್ನು ತಮ್ಮ ಬಂದೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬುವ ಮೊದಲು ಹಲ್ಲಿನಿಂದ ಕಚ್ಚಿ ಅವುಗಳನ್ನು ತೆರೆಯಬೇಕಾಗಿತ್ತು , ಹೀಗಾಗಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಆಕಳು ಮತ್ತು ಹಂದಿಯ ಕೊಬ್ಬು ಇದ್ದರೆ ಹಿಂದು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸೈನಿಕರಿಗೆ ಮನಸ್ಸು ನೋಯುವಂತಿತ್ತು. ಫೆಬ್ರುವರಿ ೧೮೫೭ ರಲ್ಲಿ ಸಿಪಾಯಿಗಳು (ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿನ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು) ಹೊಸ ಕಾಡತೂಸುಗಳನ್ನು ಬಳಕೆ ಮಾಡಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ತೋಟಾಗಳನ್ನು ಬದಲಿಸಲಾಗಿದೆಯೆಂದೂ, ಬೇಕಿದ್ದರೆ ಸಿಪಾಯಿಗಳು ಜೇನುಮೇಣ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯತೈಲವನ್ನು ತಾವೇ ತಯಾರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಿದರೂ, ಗಾಳಿಮಾತು ಅಳಿಯಲಿಲ್ಲ.

೧೮೫೭ರ ಮಾರ್ಚ್ ನಲ್ಲಿ, ೩೪ನೇ ದೇಶೀಯ ಪದಾತಿದಳದ ಸಿಪಾಯಿಯಾದ ಮಂಗಲ ಪಾಂಡೆ, ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾರ್ಜೆಂಟ್ (ದಳನಾಯಕ) ಒಬ್ಬನ ಮೇಲೆರಗಿ ಅಡ್‍ಜುಟೆಂಟ್ (ಸೇನಾಧಿಕಾರಿ) ಒಬ್ಬನಿಗೆ ಗಾಯ ಮಾಡಿದನು. ಜನರಲ್ (ಸೇನಾಪತಿ) ಹರ್ಸೇ, ಪಾಂಡೆಗೆ ಯಾವುದೋ 'ಧರ್ಮದ ಮನೋವ್ಯಾಧಿ' ತಗುಲಿದೆಯೆನ್ನುತ್ತಾ, ಪಾಂಡೆಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಲು ಜಮಾದಾರ (ಆರಕ್ಷಕ ಪ್ರಮುಖ)ನಿಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದನಾದರೂ, ಬಂಧಿಸಲು ಆತ ನಿರಾಕರಿಸಿದನು. ಏಪ್ರಿಲ್ ೭ ರಂದು ಮಂಗಲ್ ಪಾಂಡೆಯನ್ನು ಜಮಾದಾರನೊಂದಿಗೆ ನೇಣು ಹಾಕಲಾಯಿತು . ಸಾಮೂಹಿಕ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿ ಇಡೀ ತುಕಡಿಯನ್ನೇ ವಿಸರ್ಜಿಸಲಾಯಿತು. ಮೇ ೧೦ ರಂದು, ೧೧ ನೇ ಹಾಗೂ ೨೦ ನೇ ಅಶ್ವದಳಗಳು ಸೇರಿದಾಗ ಉಕ್ಕುವ ರೋಷದಿಂದ ಸವಾರರು ಅಧಿಕಾರಗಳ ಮಿತಿ ಮೀರಿ, ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಬಗ್ಗು ಬಡಿದರು. ಅನಂತರ ೩ ನೇ ತುಕಡಿಯನ್ನು ಸ್ವತಂತ್ರಗೊಳಿಸಿದ ಅವರು, ಮೇ ೧೧ ರಂದು ದೆಹಲಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದರು; ಅಲ್ಲಿ ಉಳಿದ ಭಾರತೀಯರು ಅವರನ್ನು ಸೇರಿಕೊಂಡರು . ಕೆಲಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಂಡಾಯವು ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ತುಂಬೆಲ್ಲ ಹರಡಿತು . ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ನಾಯಕರೆಂದರೆ ಅಹ್ಮದ್ ಉಲ್ಲಾ, ಅವಧ ಪ್ರಾಂತ್ಯದ ಮಾಜಿ ದೊರೆಯ ಸಲಹೆಗಾರ; ನಾನಾ ಸಾಹೇಬ್; ಅವನ ಸೋದರಳಿಯ ರಾವ್ ಸಾಹೇಬ್ ಮತ್ತವನ ಅನುಯಾಯಿಗಳಾದ ತಾಂತ್ಯಾ ಟೋಪಿ ಮತ್ತು ಅಝೀಮುಲ್ಲಾ ಖಾನ್; ಝಾನ್ಸಿಯ ರಾಣಿ; ಕುಂವರ್ ಸಿಂಹ; ಬಿಹಾರದ ಜಗದೀಶಪುರದ ರಜಪೂತ ನಾಯಕ; ಮತ್ತು ಫಿರೂಝ್ ಸಹಾ, ಮುಘಲ್ ದೊರೆ ಬಹಾದುರ್ ಷಾ ಸಂಬಂಧಿ.

ಕೊನೆಯ ಮುಘಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿಯ ಬಹಾದುರ್ ನ ವಾಸಸ್ಥಳವಾದ ಕೆಂಪು ಕೋಟೆಯನ್ನು ಸಿಪಾಯಿಗಳು ಮುತ್ತಿ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು . ರಾಜನು ಸಿಂಹಾಸನವನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಬೇಕೆಂದು ಅವರು ಪಟ್ಟು ಹಿಡಿದರು. ಅವನು ಮೊದಲು ಹಿಂಜರಿದನು, ಆದರೆ ನಂತರ ಅವರ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನೊಪ್ಪಿ ಬಂಡಾಯದ ಮುಂದಾಳು ಆದನು .

Secundra Bagh after the 93rd Highlanders and 4th Punjab regiment fought the rebels, Nov 1857

ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಅದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಝಾನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಸೈನ್ಯವು ಬಂಡೆದ್ದು ಬ್ರಿಟಿಶ್ ಸೈನ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಕೊಂದಿತು . ಮೀರತ್ , ಕಾನ್ಪುರ , ಲಖನೌ ಮುಂತಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ದಂಗೆಗಳೆದ್ದವು. ಬ್ರಿಟಿಷರು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವದರಲ್ಲಿ ವಿಲಂಬಿಸಿದರು, ಆದರೆ ರಾಕ್ಷಸೀ ಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ತೋರಿಸಿದರು. ಕ್ರಿಮಿಯಾ ಯುದ್ಧರಂಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಹಾಗು ಚೀನಾದ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಟಿದ್ದ ಸೈನ್ಯದಳಗಳನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿಸಿದರು. ದಿಲ್ಲಿಗೆ ಮುತ್ತಿಗೆ ಹಾಕುವ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ, ದಿಲ್ಲಿಯ ಹತ್ತಿರವಿದ್ದ ಬಂಡುಕೋರರ ಪ್ರಮುಖ ಸೈನ್ಯದೊಂದಿಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಬಾದಲ್-ಕೆ-ಸರಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಹೋರಾಡಿ ಅವರನ್ನು ಮರಳಿ ದಿಲ್ಲಿಗೆ ಓಡಿಸಿದರು. ದೆಹಲಿಯ ಮುತ್ತಿಗೆಯು ೧ ಜುಲೈ ನಿಂದ ೩೧ ಆಗಸ್ಟ್ ವರೆಗೆ ಬಾಳಿತು. ಒಂದು ವಾರದ ರಸ್ತೆ ಕಾಳಗದ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರು ದೆಹಲಿಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಆಕ್ರಮಿಸಿದರು. ಕೊನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಕಾಳಗವು ಗ್ವಾಲಿಯರ್ ನಲ್ಲಿ ೨೦ ಜೂನ್೧೮೫೮ ರಂದು ನಡೆಯಿತು. ರಾಣಿ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಬಾಯಿ ಹತಳಾದದ್ದು ಈ ಕಾಳಗದಲ್ಲಿಯೇ. ೧೮೫೯ರ್ ತನಕ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಕಾಳಗಗಳು ಮುಂದುವರೆದರೂ, ಬಂಡಾಯಕೋರರನ್ನು ಸೋಲಿಸಲಾಯಿತು.

ಅನಂತರದ ಫಲಿತಾಂಶ

೧೮೫೭ರ ಯುದ್ಧವು ಆಧುನಿಕ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ತಿರುವಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟೀಷರು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಈಸ್ಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಕಂಪನಿಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ನೇರ ಬ್ರಿಟನ್ನಿನ ರಾಜಮನೆತನದ ಚಕ್ರಾಧಿಪತ್ಯದಡಿಗೆ ತಂದರು. ರಾಜಮನೆತನದ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ 'ವೈಸ್‍ರಾಯ್' ಪಟ್ಟವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಈ 'ನೇರ ಆಡಳಿತ ಪದ್ದತಿ'ಯ ಘೋಷಣೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಮಹಾರಾಣಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯ "ಭಾರತದ ರಾಜರುಗಳಿಗೆ, ನೇತಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಜನರಿಗೆ" ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ನೀಡುವುದಾಗಿ ಭರವಸೆ ನೀಡಿದಳು. ಆದರೆ ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆಯಿಂದ ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ ಅವಿಶ್ವಾಸ ಮುಂದುವರೆದಿತ್ತು.

ಭಾರತೀಯರ ಬಲದ ಮೊದಲ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಂಡ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡರು; ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಮೇಲ್ವರ್ಗದವರನ್ನೂ, ರಾಜರುಗಳನ್ನೂ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆಸಿದರು. ಭೂಕಬಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಸೌಹಾರ್ದತೆಯನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತಾ, ಪೌರ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯರನ್ನು - ಕೆಳಮಟ್ಟದ - ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ದೇಶೀಯರಿಗಿಂತ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸೈನಿಕರನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ತುಂಬತೊಡಗಿದರು; ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಮಿತಿಗೊಳಿಸಿದರು.

ಬಹಾದುರ್ ನನ್ನು ಬರ್ಮಾದ ರಂಗೂನ್ ಗೆ ಗಡಿಪಾರು ಮಾಡಲಾಯಿತು . ಅಲ್ಲಿ ಅವನು ೧೮೬೨ ರಲ್ಲಿ ಸತ್ತು ಮುಘಲ್ ವಂಶವು ಕೊನೆಯಾಯಿತು. ೧೮೭೭ ರಲ್ಲಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಮಹಾರಾಣಿಯು ಭಾರತದ ಚಕ್ರವರ್ತಿನಿ ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಧರಿಸಿದಳು .

ಸಂಘಟಿತ ಚಳುವಳಿಗಳ ಹುಟ್ಟು

ಸಿಪಾಯಿ ದಂಗೆಯ ನಂತರದ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಜ್ನೆ, ಭಾರತೀಯರ ಲೋಕಾಭಿಪ್ರಾಯ, ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಂತೀಯ ನಾಯಕರ ಹುಟ್ಟುಗಳಾದವು.

The influences of socio-religious groups, especially in a nation where religion plays a vital role cannot be undermined. ಒಂದು ಮುಖ್ಯ ಹಿಂದೂ ಸಂಘಟನೆಯಾದ ಆರ್ಯ ಸಮಾಜ ವು ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿದ್ದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಕ್ರ್‍ತ್ಯಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಿಷನರಿಗಳ ಪ್ರಚಾರಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ವಿರೋಧಿಸುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿತ್ತು. Swami Dayanand Saraswati's work was important in increasing an attitude of self-awareness, pride and community service in common Indian peoples. Raja Ram Mohan Roy's Brahmo Samaj was also a pioneer in the reform of Indian society, fighting evils like sati, dowry, ignorance and illiteracy.

The inculcation of religious reform and social pride was fundamental to the rise of a public movement for complete independence. The work of men like Swami Vivekananda, Ramakrishna Paramhansa, Sri Aurobindo, Subramanya Bharathy, Bankim Chandra Chatterjee, Sir Syed Ahmed Khan, Rabindranath Tagore and Dadabhai Naoroji spread the passion for rejuvenation and freedom. Lokmanya Tilak, though with non-moderate views, was very popular amongst the masses. He gave the concept of "Swaraj" to the Indian peoples while standing trial. His popular sentence "Swaraj is my Birthright, and I shall have it" became the source of inspiration for Indians. The flames of the spirit of freedom were ignited by learned men like them, who gave reason for common Indians to feel proud of themselves, demand political and social freedom and seek happiness. They were the teachers who sparked the passion of learning and achievement for thousands of Indians, and the poets expressing the inner fires of the freedom-fighter's soul.

ನಿವೃತ್ತ ಬ್ರಿಟಿಶ್ ನಾಗರಿಕ ಅಧಿಕಾರಿ ಏ.ಓ.ಹ್ಯೂಮ್ ಮಾಡಿದ ಸಲಹೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ೭೩ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಮುಂಬೈಯಲ್ಲಿ ೧೮೮೫ರಲ್ಲಿ ಸಭೆಸೇರಿ ಭಾರತ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು . They were mostly members of the upwardly mobile and successful western-educated provincial elites, engaged in professions such as law, teaching, and journalism. They had acquired political experience from regional competition in the professions and by securing nomination to various positions in legislative councils, universities, and special commissions.

It should be noted that Dadabhai Naoroji had already formed the Indian National Association a few years before the Congress. ಐ ಎನ್ ಎ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಪಕ್ಷದಲ್ಲಿ ವಿಲೀನವಾಗಿ ಇನ್ನೂ ದೊಡ್ಡದಾದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿತು .

At its inception, the Congress had no well-defined ideology and commanded few of the resources essential to a political organization. It functioned more as a debating society that met annually to express its loyalty to the British Raj and passed numerous resolutions on less controversial issues such as civil rights or opportunities in government, especially the civil service. These resolutions were submitted to the Viceroy's government and occasionally to the British Parliament, but the Congress's early gains were meagre. Despite its claim to represent all India, the Congress voiced the interests of urban elites; the number of participants from other economic backgrounds remained negligible.

By 1900, although the Congress had emerged as an all-India political organization, its achievement was undermined by its singular failure to attract Muslims, who felt that their representation in government service was inadequate. Attacks by Hindu reformers against religious conversion, cow slaughter, and the preservation of Urdu in Arabic script deepened their concerns of minority status and denial of rights if the Congress alone were to represent the people of India. Sir Syed Ahmed Khan launched a movement for Muslim regeneration that culminated in the founding in 1875 of the Muhammadan Anglo-Oriental College at Aligarh, Uttar Pradesh (renamed Aligarh Muslim University in 1921). Its objective was to educate wealthy students by emphasizing the compatibility of Islam with modern western knowledge. The diversity among India's Muslims, however, made it impossible to bring about uniform cultural and intellectual regeneration.

ವಂಗ ಭಂಗ

೧೯೦೫ರಲ್ಲಿ, ವೈಸ್‍ರಾಯ್ ಹಾಗೂ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ (೧೮೯೯-೧೯೦೫) ಆಗಿದ್ದ ಲಾರ್ಡ್ ಕರ್ಝನ್, ವಂಗದೇಶ ಅಥವಾ ಬಂಗಾಳ ಪ್ರಾಂತ್ಯವನ್ನು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸುಧಾರಣೆಗೋಸ್ಕರ ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನಾಗಿ ಒಡೆಯಬೇಕೆಂದು ಆದೇಶಿಸಿದನು. ದೊಡ್ಡದಾದ ವಂಗದೇಶದಲ್ಲಿನ ಭಾರೀಜನಸಂಖ್ಯೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿ ಹಿಂದೂಗಳ ಪ್ರಭಾವ, ರಾಷ್ಟ್ರ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಂತೀಯ ರಾಜಕಾರಣದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಾಬಲ್ಯ ಹೊಂದಿದ್ದುದೇ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ವಂಗ ಭಂಗ ಎರಡು ಪ್ರದೇಶಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು - ಢಾಕಾವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಪಡೆದ ಅಸ್ಸಾಂ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವ ಬಂಗಾಳ ಮತ್ತು (ಮೊದಲೇ ಆಂಗ್ಲ ಭಾರತದ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿದ್ದ) ಕಲ್ಕತ್ತಾವನ್ನು ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಪಡೆದ ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ. ಹಿಂದು-ಮುಂದು ನೋಡದೆ, ವಿಚಾರಮಾಡದೆ ಅತಿ ಬೇಗನೆ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ವಂಗ ಭಂಗದಿಂದ ಬಂಗಾಳರು ರೊಚ್ಚಿಗೆದ್ದರು. ಸರ್ಕಾರ ಭಾರತೀಯರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿರಲಿ, ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನೂ ಕೇಳಿರಲಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ ಇದು ಎಂದಿನಂತೆ ಆಂಗ್ಲರ ಒಡೆದು ಆಳುವ ಕುತಂತ್ರವೇ ಎಂದು ಎಲ್ಲರಿಗೆ ತಿಳಿಯಿತು. ಚಳುವಳಿಗಳು ಬೀದಿಗಿಳಿದವು; ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಅವನ್ನು ದೇಶಕ್ಕೆಲ್ಲ ಹರಡಿದವು. ಕೊನೆಗೆ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸ್ವದೇಶೀ ಕೂಗೆಬ್ಬಿಸಿ, ಬ್ರಿಟಿಷರ ಪದಾರ್ಥಗಳಿಗೆ ನಿರ್ಬಂಧವನ್ನು ಘೋಷಿಸಿತು. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕವಿ ರವೀಂದ್ರನಾಥ ಟಾಗೋರ್ ("ಪುನೀತವದು ವಂಗದ ನೆಲ, ವಂಗದ ಜಲ...." ಎಂಬರ್ಥ ಬರುವ) ಗೀತೆಯನ್ನು ರಚಿಸಿ ಹಾಡುತ್ತಾ, ಪರಸ್ಪರ ಕೈಗಳಿಗೆ ರಾಖೀಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸುತ್ತಾ ಜನರನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು. ಆ ದಿನ (ಅರಂಧನ್) ವಂಗದ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾರೂ ಒಲೆ ಹೊತ್ತಿಸಲಿಲ್ಲ.

ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನೇತೃತ್ವದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸ್ತುಗಳ ಬಹಿಷ್ಕಾರ ಎಷ್ಟು ಸಫಲವಾಯಿತೆಂದರೆ ಸಿಪಾಯಿದಂಗೆಯ ನಂತರ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದೆಂಬಂಥ ಆಂಗ್ಲ ವಿರೋಧೀ ಎಲ್ಲ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನೂ ಒಮ್ಮೆಲೇ ಅದು ಆಂಗ್ಲರ ಮೇಲೆ ತೂರಿಬಿಟ್ಟಂತಾಯಿತು. ಮತ್ತೆ ಹಿಂಸೆ ಹಾಗೂ ದಮನದ ಚಕ್ರ ದೇಶದ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ತಲೆದೋರಿತು (ನೋಡಿ:ಅಲಿಪುರದ ಸ್ಫೋಟ). ೧೯೦೯ ರಲ್ಲಿ, ಆಂಗ್ಲರು ವಿವಿಧ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ಮೂಲಕ ತಲೆಸವರುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಕೆಲವು ನಿರ್ವಾಹಕರುಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಂತೀಯ ಹಾಗೂ ಸಾರ್ವಭೌಮ ಸಭೆಗಳಿಗೆ ನಿಯೋಜಿಸಿದರು. ಮುಸ್ಲಿಮರ ಒಂದು ನಿಯೋಗ ವೈಸ್‍ರಾಯ್ ಲಾರ್ಡ್ ಮಿಂಟೋ (೧೯೦೫-೧೦) ಅನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿ, ಮುಂದಾಗಲಿರುವ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಕೆಲವು ಅನುಕೂಲಗಳನ್ನೂ, ಸರ್ಕಾರೀ ಸೇವೆ ಹಾಗೂ ಮತದಾರಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನೂ ಕೋರಿತು. ಅದೇ ವರ್ಷ, ತಾವು ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ವಿಧೇಯರೆಂದು ತೋರಿಸಲು ಹಾಗೂ ತಮ್ಮ ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಮುನ್ನುಗ್ಗಿಸಲು ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಯಿತು; ಅದನ್ನು ಒಪ್ಪಿ ಬ್ರಿಟಿಷರು ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಹಲವು ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯಗಳನ್ನು ಕಾದಿರಿಸಲು ೧೯೦೯ ರ ಭಾರತ ಪ್ರತಿನಿಧಿ ಸಭಾ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಮಂಡಿಸಿದ್ದೂ ಆಯಿತು. ಹಿಂದೂಗಳೇ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಿಂದ ತನ್ನನ್ನು ಬೇರೆಯಾಗಿ ಗುರುತಿಸಬೇಕೆಂದೂ, ತನ್ನ ಉದ್ದೇಶ "ರಾಷ್ಟ್ರದೊಳಗಣ ರಾಷ್ಟ್ರ" ಎಂದೂ ಹೇಳತೊಡಗಿತು.

ಸಾಲದ್ದಕ್ಕೆ, ೧೯೧೧ ರಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಭೌಮ ದೊರೆ ಐದನೇ ಜಾರ್ಜ್ ಭಾರತಕ್ಕೆ ದರ್ಬಾರ್‍(ಅರಸನಿಗೆ ಪ್ರಜೆಗಳೆಲ್ಲರ ಅಧೀನತೆಯನ್ನು ತೋರ್ಪಡಿಸಲು ನಡೆಸುವ ಪರಂಪರಾನುಗತ ಒಡ್ಡೋಲಗ) ನಡೆಸಲು ಬಂದಾಗ ವಂಗ-ಭಂಗವನ್ನು ಅನೂರ್ಜಿತಗೊಳಿಸಿ, ರಾಜಧಾನಿಯನ್ನು ಕಲ್ಕತ್ತಾದಿಂದ, ಹೊಸದಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲ್ಪಡುವ ದೆಹಲಿಯ ದಕ್ಷಿಣಭಾಗದ ನಗರವೊಂದಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದ್ದು, ತಮ್ಮ ಮಹತ್ಕಾರ್ಯವೆಂದು ಬ್ರಿಟಿಷರೇ ಬೆನ್ನುತಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಹಿಗ್ಗಿದ್ದೂ ಆಯಿತು. ಮುಂದೆ ಅದೇ ನಗರ ನವದೆಹಲಿಯಾಯಿತು.

ಮೊದಲನೇ ವಿಶ್ವಯುದ್ಧ

ಮೊದಲನೇ ವಿಶ್ವಯುದ್ಧದ ಪ್ರಾರಂಭದಿಂದಲೂ ಭಾರತೀಯರು ತಮ್ಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ವಸಾಹತುಶಾಯಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ನೀಡಿದರು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದಂಗೆಯನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿದ್ದ ಬ್ರಿಟೀಶರಿಗೆ ಇದು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾಗಿತ್ತು. ಸುಮಾರು ೧.೩ ಮಿಲಿಯ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಕೂಲಿಕಾರರು ಯೂರೋಪ್, ಆಫ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯ ಏಷ್ಯಾಗಳಲ್ಲಿ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಹಲವಾರ ಭಾರತದ ರಾಜರು ಹಣ, ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಮದ್ದು-ಗುಂಡುಗಳನ್ನೂ ಪೂರೈಸಿದರು. ಆದರೆ ಏರಿದ ಯುದ್ಧ ಮೃತರ ಸಂಖ್ಯೆ, ಅತೀವ ಕರಭಾರದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಹಣದುಬ್ಬರ, ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಶೀತಜ್ವರದಿಂದ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಜೀವನ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಸೌಮ್ಯವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಉಗ್ರವಾದಿಗಳು ಒಟ್ಟಾಗಿ ೧೯೧೬ರಲ್ಲಿ ಲಕ್ನೌ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ರಾಜಿಯಾದರು. ಇದರಡಿಯಲ್ಲಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್ನೊಂದಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಅಧಿಕಾರ ಹಂಚಿಕೆ ಹಾಗು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದ ಸ್ಥಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಒಪ್ಪಂದವೂ ಸೇರಿತ್ತು.

The British themselves adopted a "carrot and stick" approach in recognition of India's support during the war and in response to renewed nationalist demands. In August 1917, Edwin Montagu, the secretary of state for India, made the historic announcement in Parliament that the British policy for India was "increasing association of Indians in every branch of the administration and the gradual development of self-governing institutions with a view to the progressive realization of responsible government in India as an integral part of the British Empire." The means of achieving the proposed measure were later enshrined in the Government of India Act of 1919, which introduced the principle of a dual mode of administration, or diarchy, in which both elected Indian legislators and appointed British officials shared power. The act also expanded the central and provincial legislatures and widened the franchise considerably. Diarchy set in motion certain real changes at the provincial level: a number of non-controversial or "transferred" portfolios, such as agriculture, local government, health, education, and public works, were handed over to Indians, while more sensitive matters such as finance, taxation, and maintaining law and order were retained by the provincial British administrators.

ರೌಲತ್ ಕಾಯ್ದೆ ಹಾಗೂ ನಂತರದ ಬೆಳವಣಿಗೆ

ಚಿತ್ರ:Amritsar Massacre.jpg

The Amritsar Massacre

The positive impact of reform was seriously undermined in 1919 by the Rowlatt Act, named after the recommendations made the previous year to the Imperial Legislative Council by the Rowlatt Commission, which had been appointed to investigate "seditious conspiracy." The Rowlatt Act, also known as the Black Act, vested the Viceroy's government with extraordinary powers to quell sedition by silencing the press, detaining political activists without trial, and arresting any individuals suspected of sedition or treason without a warrant. In protest, a nationwide cessation of work (hartal) was called, marking the beginning of widespread, although not nationwide, popular discontent.

The agitation unleashed by the acts culminated on 13 April 1919, in the Amritsar Massacre (also known as the Jallianwala Bagh massacre) in Amritsar, Punjab. The British military commander, Brigadier-General Reginald Dyer, ordered his soldiers to fire into an unarmed and unsuspecting crowd of some 10,000 people. They had assembled at Jallianwala Bagh, a walled garden, to celebrate Baisakhi, a Sikh festival, without prior knowledge of the imposition of martial law. A total of 1,650 rounds were fired, killing 379 people and wounding 1,137 in the episode, which dispelled wartime hopes of home rule and goodwill in a frenzy of post-war reaction.

ಗಾಂಧಿಯ ಉದಯ

ಚಿತ್ರ:Mohandas Gandhi resized for biography.jpg

Mahatma Gandhi

India's option for an entirely original path to obtaining swaraj (self-rule, sometimes translated as Home Rule or Independence) was due largely to Mahatma Gandhi, (Mahatma meaning Great Soul). A native of Gujarat who had been educated in the United Kingdom, he had been a timid lawyer with a modest practice. His legal career lasted a short time, since he immediately took to fighting for just causes on behalf of the Indian community in South Africa. Gandhi had accepted an invitation in 1893 to represent indentured Indian labourers in South Africa, where he stayed on for more than twenty years, lobbying against racial discrimination. Gandhi's battle was not only against basic discrimination and abusive labour treatment; it was in protest of suppressive police control akin to the Rowlatt Acts. After several months of non-violent protests and arrests of thousands of indentured labourers, the ruler of South Africa, Gen. Jan Smuts released all prisoners and repealed the oppressive legislation. A young, timid Indian was now blooded in the art of revolution, and well on course to Mahatma-hood. His victory in South Africa excited many Indians at home.

He returned to India in 1915, virtually a stranger to public life but fired with a patriotic vision of a new India. It should be noted, however, that Gandhi did not yet believe that political independence from the Empire was the solution to India's problems. Upon his return, he had candidly stated that if as a citizen of the Empire, he wanted freedom and protection, it would be wrong of him not to aid in the defence of the Empire during World War I.

A veteran Congressman and Indian leader Gopal Krishna Gokhale became Gandhi's mentor, and Gandhi travelled widely across the country for years, through different provinces, villages and cities, learning about India's cultures, the life of the vast majority of Indians, their difficulties and tribulations.

Gandhi's ideas and strategies of non-violent civil disobedience initially appeared impractical to some Indians and veteran Congressmen. In Gandhi's own words, "civil disobedience is civil breach of unmoral statutory enactments," but as he viewed it, it had to be carried out non-violently by withdrawing cooperation with the corrupt state. Gandhi's ability to inspire millions of common people was initiated when he used satyagraha during the anti-Rowlatt Act protests in Punjab.

In Champaran, Bihar, Gandhi took up the cause of desperately poor sharecroppers, landless farmers who were being forced to grow cash crops at the expense of crops which formed their food supply, and pay horrendously oppressive taxes. Neither were they sufficiently paid to buy food. By now, Gandhi had shed his European dress for self-woven khadi dhotis and shawls, as is seen in the picture at the head of the article and his most famous pictures.

This simple Gandhi instantly electrified millions of poor, common Indians. He was one of them, not a fancy, educated elitist Indian. His arrest by police caused major protests throughout the province and the British government was forced to release him, and grant the demands of Gandhi and the farmers of Bihar, which were the freedom to grow the crops of their choosing, exemption from taxation when hurt by famine or drought, and proper compensation for cash crops.

It was with his victory in Champaran, that Gandhi was lovingly accorded the title of Mahatma. It was given not by journalists or observers, but the very millions of people for whom he had come to fight.

In 1920, under Gandhi's leadership, the Congress was reorganized and given a new constitution, whose goal was Swaraj (independence). Membership in the party was opened to anyone prepared to pay a token fee, and a hierarchy of committees was established and made responsible for discipline and control over a hitherto amorphous and diffuse movement. The party was transformed from an elite organization to one of mass national appeal and participation.

Gandhi always stressed that the movement should not be directed against the British people, but the unjust system of foreign administration. British officers and leaders are human beings, emphasized Gandhi, and capable of the same mistakes of intolerance, racism and cruelty as the common Indian or any other human being. Punishment for these sins was God's task, and not the mission of the freedom movement. But the liberation of 350 million people from colonial and social tyranny definitely was.

During his first nationwide satyagraha, Gandhi urged the people to boycott British educational institutions, law courts, and products; to resign from government employment; to refuse to pay taxes; and to forsake British titles and honours. Although this came too late to influence the framing of the new Government of India Act of 1919, the magnitude of disorder resulting from the movement was unparalleled and presented a new challenge to foreign rule. Over 10 million people protested according to Gandhi's guidelines in all cities and thousands of towns and villages in every part of the country. But Gandhi made a tough decision and called off the campaign in 1922 because of an atrocious murder of policemen in Chauri Chaura by a mob of agitators. He was deeply distressed with the act, and the possibility that crowds of protestors would lose control like this in different parts of the country, causing the fight for national freedom to degenerate into a chaotic orgy of bloodshed, where Englishmen would be murdered by mobs, and the British forces would retaliate against innocent civilians. He felt Indians needed more discipline and had to understand that they were not out to punish the British, but to expose the cruelty and evil behind their discrimination and tyranny. As much as liberating India, he hoped to reform the British, see them as friends and break the back of racism and colonialism across the world.

He was imprisoned in 1922 for six years, but served only two. On his release from prison, he set up the Sabarmati Ashram in Ahmedabad, on the banks of river Sabarmati, established the newspaper Young India, and inaugurated a series of reforms aimed at the socially disadvantaged within Hindu society - the rural poor, and the untouchables.

Emerging leaders within the Congress -- C. Rajagopalachari (Rajaji), Jawaharlal Nehru, Vallabhbhai Patel, and others-- championed Gandhi's leadership in articulating nationalist aspirations. The Indian political spectrum was further broadened in the mid-1920s by the emergence of both moderate and militant parties, such as the Swaraj Party, Hindu Mahasabha, Communist Party of India and the Rashtriya Swayamsevak Sangh. Regional political organizations also continued to represent the interests of non-Brahmins in Madras, Mahars in Maharashtra, and Sikhs in Punjab.

ದಂಡೀಯಾತ್ರೆ ಮತ್ತು ಅಸಹಕಾರ ಚಳುವಳಿ

ಉಪ್ಪಿನ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ದಂಡಿ ಯಾತ್ರೆಯ ಪ್ರಾರಂಭದ ಮುಂಚಿನ ಒಂದು ದೃಷ್ಯ

ಸೈಮನ್ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸುಗಳ ತಿರಸ್ಕಾರದ ನಂತರ ಮುಂಬೈ ನಗರದಲ್ಲಿ ಮೇ ೧೯೨೮ರಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸರ್ವ ಪಕ್ಷಗಳ ಸಭೆಯನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಯಿತು. ಅಲ್ಲಿ ಮೋತಿಲಾಲ್ ನೆಹರೂರವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ಒಂದು ಕರಡು ಪ್ರತಿಯನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಸಮಿತಿಯನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ನಂತರ ಕಲ್ಕತ್ತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ಸಿನ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ ೧೯೨೯ರ ಒಳಗೆ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಆಗ್ರಹಿಸಲಾಯಿತು. ಹೀಗಾಗದಿದ್ದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅವಿಧೇಯತೆ ಚಳುವಳಿ ನಡೆಸಲಾಗುವುದೆಂದು ತಿಳಿಸಲಾಯಿತು.

The Indian National Congress, at its historic Lahore session in December 1929, under the presidency of Jawaharlal Nehru, adopted a resolution to gain complete independence from the British. It authorised the Working Committee to launch a civil disobedience movement throughout the country. It was decided that 26 January 1930 should be observed all over India as the Purna Swaraj (complete independence) Day. Many Indian political parties and Indian revolutionaries of a wide spectrum united to observe the day with honour and pride.

Gandhi emerged from his long seclusion by undertaking his most famous campaign, a march of about 400 kilometres from his commune in Ahmedabad to Dandi, on the coast of Gujarat between 12 March and 6 April, 1930. The march is usually known as the Dandi March or the Salt Satyagraha. At Dandi, in protest against British taxes on salt, he and thousands of followers broke the law by making their own salt from seawater.

In April 1930 there were violent police-crowd clashes in Calcutta. Approximately over 100,000 people were imprisoned in the course of the Civil disobedience movement (1930-31), while in Peshawar unarmed demonstrators were fired upon in the Qissa Khwani bazaar massacre. While Gandhi was in jail, the first Round Table Conference was held in London in November 1930, without representation from the Indian National Congress. The ban upon the Congress was removed because of economic hardships caused by the satyagraha. Gandhi, along with other members of the Congress Working Committee, was released from prison in January 1931.

In March of 1931, the Gandhi-Irwin Pact was signed, and the government agreed to set all political prisoners free. In return, Gandhi agreed to discontinue the civil disobedience movement and participate as the sole representative of the Congress in the second Round Table Conference, which was held in London in September 1931. However, the conference ended in failure in December 1931. Gandhi returned to India and decided to resume the civil disobedience movement in January 1932.

For the next few years, the Congress and the government were locked in conflict and negotiations until what became the Government of India Act of 1935 could be hammered out. By then, the rift between the Congress and the Muslim League had become unbridgeable as each pointed the finger at the other acrimoniously. The Muslim League disputed the claim of the Congress to represent all people of India, while the Congress disputed the Muslim League's claim to voice the aspirations of all Muslims.

ಕ್ರಾಂತಿಕಾರೀ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು

Bhagat Singh

Smiling Udham leaving the Caxton Hall after his arrest

Aurobindo Ghosh

Bagha Jatin

ಚಿತ್ರ:Surya-sen-stamp.jpg

Surya Sen postage stamp

Apart from a few stray incidents, the armed rebellion against the British rulers were not organized before the beginning of the 20th century. The revolutionary philosophies and movement made its presence felt during the 1905 Partition of Bengal. Arguably, the initial steps to organize the revolutionaries were taken by Aurobindo Ghosh, his brother Barin Ghosh, Bhupendranath Datta etc. when they formed the Jugantar party in April 1906 .Jugantar was created as an inner circle of the Anushilan Samiti which was already present in Bengal mainly as a revolutionary society in the guise of a fitness club.

The Jugantar party leaders like Barin Ghosh and Bagha Jatin initiated making of explosives. The Alipore bomb case, following the Muzaffarpur killing tried several activists and many were sentenced deportation for life, while Khudiram Bose was hanged. Madan Lal Dhingra, a student in London, murdered Sir Curzon Wylie, a British M.P. on 1 July 1909 in London.

The Anushilan Samiti and Jugantar opened several branches throughout Bengal and other parts of India and recruited young men and women to participate in the revolutionary activities. Several murders and looting were done, with many revolutionaries being captured and imprisoned. During the First World War, the revolutionaries planned to import arms and ammunitions from Germany and stage an armed revolution against the British.

The Ghadar Party operated from abroad and cooperated with the revolutionaries in India. This party was instrumental in helping revolutionaries inside India catch hold of foreign arms.

After the First World War, the revolutionary activities suffered major setbacks due to the arrest of prominent leaders. In 1920s, the revolutionary activists started to reorganize. Hindustan Socialist Republican Association was formed under the leadership of Chandrasekhar Azad. Bhagat Singh and Batukeshwar Dutt threw a bomb inside the Central Legislative Assembly on 8 April 1929 protesting against the passage of the Public Safety Bill and the Trade Disputes Bill. Following the trial (Central Assembly Bomb Case), Bhagat Singh, Sukhdev and Rajguru were hanged in 1931.

Surya Sen, along with other activists, raided the Chittagong armoury on 18 April 1930 to capture arms and ammunition and to destroy government communication system to establish a local governance. Pritilata Waddedar led an attack on European club in Chittagong in 1932, while Bina Das attempted to assassinate Stanley Jackson, the Governor of Bengal inside the convocation hall of Calcutta University. Following the Chittagong armoury raid case, Surya Sen was hanged and several other were deported for life to the Cellular Jail in Andaman.

The Bengal Volunteers started operating in 1928. On 8 December 1930, the Benoy-Badal-Dinesh trio of the party entered the secretariat Writers' Building in Kolkata and murdered Col NS Simpson, the Inspector General of Prisons.

On 13 March 1940, Udham Singh shot Sir Michael O'Dwyer, generally held responsible for the Amritsar Massacre, in London. However, as the political scenario changed in the late 1930s - with the mainstream leaders considering several options offered by the British and the religious politics coming into play - the revolutionary activities gradually declined. Many past revolutionaries joined mainstream politics by joining Congress and other parties, especially communist parties, while many of the activists were kept under hold in different jails across the country.

ಚುನಾವಣೆ ಹಾಗೂ ಲಾಹೋರ್ ಘೋಷಣೆ

The Government of India Act 1935, the voluminous and final constitutional effort at governing British India, articulated three major goals: establishing a loose federal structure, achieving provincial autonomy, and safeguarding minority interests through separate electorates. The federal provisions, intended to unite princely states and British India at the centre, were not implemented because of ambiguities in safeguarding the existing privileges of princes. In February 1937, however, provincial autonomy became a reality when elections were held; the Congress emerged as the dominant party with a clear majority in five provinces and held an upper hand in two, while the Muslim League performed poorly.

In 1939, the Viceroy Lord Linlithgow declared India's entrance into World War II without consulting provincial governments. In protest, the Congress asked all of its elected representatives to resign from the government. Jinnah, the president of the Muslim League, persuaded participants at the annual Muslim League session at Lahore in 1940 to adopt what later came to be known as the Lahore Resolution, demanding the division of India into two separate sovereign states, one Muslim, the other Hindu; sometimes referred as Two Nation Theory. Although the idea of Pakistan had been introduced as early as 1930, very few had responded to it. However, the volatile political climate and hostilities between the Hindus and Muslims transformed the idea of Pakistan into a stronger demand.

ಅಂತಿಮ ಹಂತ: ಕದನ, ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ, ಸ್ವಭಾಸೈ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧಾನಂತರದ ದಂಗೆ

ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಭಾರತೀಯರು ಎರಡನೆ ವಿಶ್ವಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆಯಾದರು. ಬ್ರಿಟೀಷರು ಏಕಪಥವಾಗಿ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಯಾವುದೇ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಾಲೋಚಿಸದೆ ಭಾರತವನ್ನು ವಿಶ್ವಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಧುಮುಕುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‍ಡಮ್‍ನ ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದ್ದ, ಜೀವನ್ಮರಣದ ಹೋರಾಟವಾಗಿದ್ದ, ಆ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟೀಷರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದರೆ ತಮಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಿಗಬಹುದೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಿ ಕೆಲವು ಭಾರತೀಯರು ಬ್ರೀಟೀಷರನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಹಂಬಲ ತೋರಿಸಿದರು. ಇನ್ನಿತರರು ಭಾರತದ ತೇಜೋವಧೆ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ, ನಾಗರೀಕ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಕಡೆಗಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಕಾರನಕ್ಕೆ ಬ್ರಿಟೀಷರಂದ ರೋಸಿ ಹೋದರು. ಬಹಳಷ್ಟು ಜನ ಈ ಸಂಯುಕ್ತ ಹೋರಾಟವನ್ನು ವಿರೋಧಾಭಾಸವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿದರು. ಯಾವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತೀಯರನ್ನು 'ಮಾಡು ಇಲ್ಲವೆ ಮಡಿ' ಎಂಬ ಹೋರಾಟಕ್ಕಿಳಿಯಿರಿ ಎಂದು ಬ್ರಿಟೀಷರು ಕೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರೋ, ಅದೇ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಅವರು ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಕೊಡಲು ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.

ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಉಗ್ರಕೋಪ, ನಿರಾಸೆ, ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ, ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡು ಸುಮಾರು ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತ್ರಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಕೊನೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿತು.

ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತ ಸೈನ್ಯ

The arbitrary entry of India into the war was strongly opposed by Subhash Chandra Bose, who had been elected President of the Congress twice, in 1937 and 1939. After lobbying against participation in the war, he resigned from Congress in 1939 and started a new party, the All India Forward Bloc. He was placed under house arrest, but escaped in 1941. He surfaced in Germany, and enlisted German and Japanese help to fight the British in India.

The flag used by I.N.A.

In 1943, he travelled to Japan from Germany on board German and Japanese submarines. In Japan, he helped organize the Indian National Army (INA) and set up a government-in-exile. During the war, the Andaman and Nicobar islands were captured by the Japanese and were nominally handed over by them to the INA; Bose renamed them Shahid (Martyr) and Swaraj (Independence). The INA fought against British and Indian troops in northeastern India, hoping to liberate Indian territories under colonial rule. But the poorly equipped soldiers fighting in dense jungle and with little real support from the Japanese died by the thousands. Their courage and patriotism were insufficient to overcome these heavy odds, and in addition many had doubts both about Japan's commitment to Indian Independence in the event of victory, and about fighting their erstwhile colleagues in the Indian Army. The INA's efforts ended with the surrender of Japan in 1945. It is agreed by many that Subhash Chandra Bose was killed in an air crash in August 1945, but the circumstances of his death are still disputed.

Three Indian National Army officers were put on trial for treason at the Red Fort in Delhi, which sparked widespread protests and a Naval Mutiny in Bombay. As the British had chosen to prosecute one Hindu, one Sikh and one Muslim, they could hardly have given the Independence movement a better rallying-point, and for the last time Congress and the Muslim League joined forces to demand their release. Although they were found guilty, they were immediately set free when the trial ended. Subsequently the Congress Party, which had not supported Bose's use of violence, embraced those who died fighting for the INA and its surviving soldiers as heroes. The Congress set up a special fund to take care of the survivors and the families of the soldiers who lost their lives or were seriously wounded. The veterans of the INA were not permitted to enrol in the Indian Army after independence, but they were granted generous pensions and are still accorded considerable respect in India.

Subhas Chandra Bose's political legacy remains controversial, owing to his alliance with the Axis Powers, but in India he is widely revered as a patriotic hero.

ಭಾರತ ಬಿಟ್ಟು ತೊಲಗಿ

The Quit India Movement (Bharat Chhodo Andolan) or the (August Movement) was a civil disobedience movement in India launched in August 1942 in response to Gandhi's call for immediate independence of India. The aim was to bring the British Govt. to the negotiating table by holding the Allied War Effort hostage. The call for determined, but passive resistance that signified the certitude that Gandhi foresaw for the movement is best described by his call to Do or Die , issued on 8 August at the Gowalia Tank Maidan in Bombay, since re-named August Kranti Maidan (August Revolution Ground). However, almost the entire Congress leadership, and not merely at the national level, was put into confinement less than twenty-four hours after Gandhi's speech, and the greater number of the Congress leaders were to spend the rest of the war in jail. At the outbreak of war, the Congress Party had during the Wardha meeteing of the working-committee in September 1939, passed a resolution conditionally supporting the fight against fascism, but were rebuffed when they asked for independence in return. The draft proposed that if the British did not accede to the demands, a massive Civil Disobedience would be launched. However, it was an extremely controversial decision. The Congress had lesser success in rallying other political forces under a single flag and mast.

On August 8 1942 the Quit India resolution was passed at the Bombay session of the All India Congress Committee (AICC). At Gowalia Tank, Mumbai Gandhi urged Indians to follow a non-violent civil disobedience. Gandhi told the masses to act as an independent nation and not to follow the orders of the British. The British, already alarmed by the advance of the Japanese army to the India/Burma border, responded the next day by imprisoning Gandhi at the Aga Khan Palace in Pune. The Congress Party's Working Committee, or national leadership was arrested all together and imprisoned at the Ahmednagar Fort. They also banned the party altogether. Large-scale protests and demonstrations were held all over the country. Workers remained absent en masse and strikes were called. The movement also saw widespread acts of sabotage, Indian under-ground organisation carried out bomb attcks on allied supply convoys, government buildings were set on fire, electricity lines were disconnected and transport and communication lines were severed.

The British swiftly responded by mass detentions. A total over 100,000 arrests were made nationwide, mass fines were levied, bombs were airdropped and demonstrators were subjected to public flogging.

The movement soon became a leaderless act of defiance, with a number of acts that deviated from Gandhi's principle of non-violence. In large parts of the country, the local underground organisations took over the movement. However, by 1943, Quit India had petered out.

ಭಾರತೀಯ ಮಹಾನೌಕಾಪಡೆಯ ದಂಗೆ

RIN Mutineer’s Memorial in Mumbai.

The RIN Mutiny (Also called the Bombay Mutiny) encompasses a total strike and subsequent mutiny by the Indian sailors of the Royal Indian Navy on board ship and shore establishments at Bombay (Mumbai) harbour on 18 February1946. From the initial flashpoint in Bombay, the mutiny spread and found support through India, from Karachi to Calcutta and ultimately came to involve 78 ships, 20 shore establishments and 20,000 sailors.

The RIN Mutiny started as a strike by ratings of the Royal Indian Navy on the 18th February in protest against general conditions.The immediate issue of the mutiny was conditions and food, but there were more fundamental matters such as racist behaviour by British officers of the Royal Navy personnel towards Indian sailors, and disciplinary measures being taken against anyone demonstrating pro-nationalist sympathies. The strike found immense support among the Indian population already in grips with the stories of the Indian National Army. The actions of the mutineers was supported by demonstrations which included a one-day general strike in Bombay. The strike spread to other cities, and was joined by the Air Force and local police forces. Naval officers and men began calling themselves the Indian National Navy and offered left handed salutes to British officers. At some places, NCOs in the British Indian Army ignored and defied orders from British superiors. In Madras and Pune, the British garrisons had to face revolts within the ranks of the British Indian Army. Widespread riotings took place from Karachi to Calcutta. Famously the ships hoisted three flags tied together - those of the Congress, Muslim League, and the Red Flag of the Communist Party of India (CPI), singnifying the unity and demarginalisation of communal issues among the mutineers.

The true judgment of contributions of each of these individual events and revolts to India's eventual independece, and the relative success or failure of each, remains open to historians. Some historians claim that the Quit India Movement was ultimately a failure [೧] and ascribe more ground to the destabillisation of the pillar of British Power in India- the British Indian Armed forces. Certainly, the British Prime Minister at the time of Indepence, Clement Atlee deemed the contribution of Quit India as minimal, ascribing stupendous importance to the revolts and growing dissatisfaction among Royal Indian Armed Forces as the driving force behind Raj's the decision to leave India Some Indian historians however argue that,in fact, the it was Quit India that succeeded . In support of the latter view, without doubt,the war had sapped a lot of the economic, political and military life-blood of the Empire. The war had sapped a lot of the economic, political and military life-blood of the Empire, and the powerful Indian resistance had shattered the spirit and will of the British government. However, such historians effectively ignore the contributions of the radical movements to transfer of power in 1947 However, regardless of whether it was the powerful common call for resistance among Indians that shattered the spirit and will of the British Raj to continue ruling India,or whether it was the forment of rebellion and resentment among the British Indian Armed Forces[೨],[೩], what is beyond doubt, is that a population of millions had been motivated as it never had been before to say ultimately that independence was a non-negotiable goal, and every act of defiance and rebel only stoked this fire.In addition, the British people and the British Army seemed unwilling to back a policy of repression in India and other parts of the Empire even as their own country lay shattered by the war's ravages.

The INA trials in 1945 [[೪]][[೫]] and the Bombay mutiny had already shaken the pillar of the Raj in India. By early 1946, all political prisoners had been released. British openly adopted a political dialogue with the Indian National Congress for the eventual independence of India. On August 15, 1947, the transfer of Power took place.

A young, new generation responded to Gandhi's call. Indians who lived through Quit India came to form the first generation of independent Indians-whose trials and tribulations may be accepted to have sown the seeds of establishment of the strongest enduring tradition of democracy and freedom in post-colonial Africa and Asia- which, when seen in the light of the torrid times of Partition of India, can be termed one of the greatest examples of prudence of humanity.

These revolts, faced by weakened Raj in a post-war situation, coupled with the fact that the faith on the pillar of strength for the Raj, the British Indian Armed forces had been lost, ultimately shaped the decision to end the Raj By early 1946, all political prisoners had been released. British openly adopted a political dialogue with the Indian National Congress for the eventual independence of India. On August 15, 1947, the transfer of Power took place.

ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ೧೯೪೭ ರಿಂದ ೧೯೫೦

Transfer of power, August 15, 1947.

On 3 June 1947, Viscount Lord Louis Mountbatten, the last British Governor-General of India, announced the partitioning of the British Indian Empire into a secular India and a Muslim Pakistan. At midnight, on 15 August 1947, India became an independent nation. Violent clashes between Hindus, Muslims, and Sikhs followed this partition. Prime Minister Nehru and Deputy Prime Minister Sardar Vallabhbhai Patel invited Lord Mountbatten to continue as Governor General of India. He was replaced in June 1948 by Chakravarti Rajagopalachari. Patel took on the responsibility of unifying 565 princely states, steering efforts by his “iron fist in a velvet glove” policies, exemplified by the use of military force to integrate Junagadh, Jammu and Kashmir, and Hyderabad state into India.

The Constituent Assembly completed the work of drafting the constitution on 26 November 1949; on 26 January 1950 the Republic of India was officially proclaimed. The Constituent Assembly elected Dr. Rajendra Prasad as the first President of India, taking over from Governor General Rajgopalachari. Subsequently, a free and sovereign India absorbed two other territories: Goa (liberated from Portuguese control in 1961) and Pondicherry (which the French ceded in 1953-1954). In 1952, India held its first general elections, with a voter turnout exceeding 62%; in practice, this made India the world's largest democracy.

ಅವಗಾಹನೆಗಳು

•  This article incorporates public domain material from the Library of Congress Country Studies website http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/. [೬]
• Forest, G W. The Indian Mutiny 1857-1858. ISBN 8175361964.
• Nehru, Jawaharlal. Discovery of India. ISBN 0195623592.
• Gandhi, Mohandas. An Autobiography: The Story of My Experiments With Truth. ISBN 0807059099.
• Collins, Larry. Freedom at Midnight. Dominique Lapierre. ISBN 0006388515.
• Sofri, Gianni (1999/1995). Gandhi and India: A Century in Focus. Janet Sethre Paxia (translator) (English edition translated from the Italian ed.). Gloucestershire: The Windrush Press. ISBN 1-900624-12-5. {{cite book}}: Check date values in: |year= (help)CS1 maint: year (link)
• Seal, Anil (1968). Emergence of Indian Nationalism: Competition and Collaboration in the Later Nineteenth Century. ISBN 0521062748.
• Ashman, Sam (December 1997). "India: Imperialism, partition and resistance". International Socialism (77).{{cite journal}}: CS1 maint: year (link)

ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಓದು

• Majumdar, R. C. History of the Freedom movement in India ISBN 0836423763

ಹೊರಗಡೆಯ ಕೊಂಡಿ

• Allama Mashriqi
• Independence movement
• Mahatma Gandhi
• Indian Government
• [೭]
• Timeline of Indian Independence Movement

ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಇತಿಹಾಸ
ಶಿಲಾಯುಗ	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೭೦,೦೦೦– ೭೦೦೦
ಮೆಹರಗಢ ಸಂಸ್ಕೃತಿ	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೭೦೦೦– ೩೩೦೦
ಸಿಂಧೂ ನದಿ ನಾಗರಿಕತೆ	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೩೩೦೦–೧೭೦೦
ಹರಪ್ಪ ನಾಗರಿಕತೆ	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೧೭೦೦–೧೩೦೦
ವೈದಿಕ ನಾಗರಿಕತೆ	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೧೫೦೦–೫೦೦
- ಪ್ರಾಚೀನ ರಾಜಮನೆತನಗಳು	- ಕ್ರಿ.ಪೂ.೧೨೦೦–೭೦೦
ಮಹಾ ಜನಪದಗಳು	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೭೦೦–೩೦೦
ಮಗಧ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೬೮೪–೨೬
- ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	- ಕ್ರಿ.ಪೂ.೩೨೧–೧೮೪
ನಡುಗಾಲದ ರಾಜಮನೆತನಗಳು	ಕ್ರಿ.ಪೂ.೨೦೦– ಕ್ರಿ.ಶ.೧೨೭೯
- ಪ್ರಾಚೀನ ತಮಿಳು ರಾಜರು	- ಕ್ರಿ.ಪೂ.೨೦೦–ಕ್ರಿ.ಶ.೨೦೦
- ಕುಶಾನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	- ಕ್ರಿ.ಶ.೬೦–ಕ್ರಿ.ಶ.೨೪೦
- ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	- ೨೪೦–೫೫೦
- ಚಾಲುಕ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	- ೫೪೩–೧೨೦೦
- ಪಾಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	- ೭೫೦–೧೧೭೪
- ಚೋಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	- ೮೪೮–೧೨೭೯
ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಸುಲ್ತಾನರು	೧೨೧೦–೧೫೯೬
- ದೆಹಲಿ ಸುಲ್ತಾನರು	- ೧೨೧೦–೧೫೨೬
- ಡೆಕ್ಕನ್ ಸುಲ್ತಾನರು	- ೧೪೯೦–೧೫೯೬
ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	೧೦೪೦–೧೩೪೬
ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	೧೩೩೬–೧೫೬೫
ಮೊಘಲ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	೧೫೨೬–೧೭೦೭
ಮರಾಠ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ	೧೬೭೪–೧೮೧೮
ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆ	೧೭೫೭–೧೯೪೭
ಆಧುನಿಕ ಭಾರತ	೧೯೪೭ ನಂತರ
ಇತರೆ ಇತಿಹಾಸಗಳು ಭಾರತ · ಪಾಕಿಸ್ತಾನ · ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಶ್ರೀಲಂಕಾ · ನೇಪಾಳ · ಭೂತಾನ್ · ಟಿಬೆಟ್
ಪ್ರಾಂತೀಯ ಇತಿಹಾಸಗಳು ಪಂಜಾಬ್ · ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ · ಸಿಂಧ್ · ಬಂಗಾಳ
ವಿಶೇಷ ಇತಿಹಾಸಗಳು ರಾಜಮನೆತನಗಳು · ಭಾಷೆಗಳು · ಸಾಹಿತ್ಯ ಸೇನೆ · ಗಣಿತ · ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ