Nepal

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Nepal
Basisgegaevens
Officieel taal	Nepalees
Huidsjtad	Kathmandu
Sjtaotsvörm	Federaol rippubliek
Sjtaotshoof (lies)	Bidhya Devi Bhandari (विद्यादेवी भण्डारी) (sinds 2015)
vicepresident	Nanda Kishor Pun (नन्दबहादुर पुन)
premier	Sher Bahadur Deuba (शेरबहादुर देउवा) (sinds 2021)
[[{{{titelhoofregering2}}}]]	{{{naomhoofregering2}}}
[[{{{titelhoofregering3}}}]]	{{{naomhoofregering3}}}
Religie	{{{religie}}}
Opperflaakde – % water	147.181 km² 2,8%
Inwoeners – Deechde:	30.327.877 (sjatting 2020) 206/km²
Biekómmende gegaeves
Munteinheid	Nepalese roepie (NPR)
Tiedzaone	UTC +5:45
Nationale fiesdaag	7 juli
Vouksleed	Sayaun Thunga Phool Ka (veer zien hoonderd blomme),
Web | Code | Tel.	[[.np, .नेपाल]] | NPL | +977

Nepal (Nepalees: नेपाल) is 'n republiek ingeklemp tösse China en India, in 't Himalaya-gebergte. 't Land heet 'n relatief groete bevolking. Hoofstad is Kathmandu, 'n ander stad is Patan. Wijer is de bevolking veural in dörper geconcentreerd, en wel in 't zuie vaan 't land, aongezeen 't noorde oet hoeggebergte besteit. D'n top vaan de Mount Everest ligk op de grens mèt Sjina.

Bestuurleke indeiling

Nepal is verdeild in 14 zones (anchal).

Bagmati Bheri Dhawalagiri Gandaki Janakpur Karnali Koshi

Lumbini Mahakali Mechi Narayani Rapti Sagarmatha Seti

Demografie

Nepal is 'n multi-cultureel en multi-etnisch land. De veurnaomste etnisch indeiling kin gemaak weure op basis vaan taolverwantsjap. De veurnaomste taol is 't Nepalees, 'n Indo-Europese taol die door zoen 49% vaan de bevolking gesproke en door e good deil vaan de res verstande weurt. De twiede groetste taol is 't Maithili (12%); daonao koume 't Bhojpuri, Tharu en Tamang. Me tref in Nepal veurnaomelek 't hindoeïsme aon, dewijl 'n minderheid 't boeddhisme praktiseert en 'n nog kleiner minderheid d'n islam. De inheimse religie is 't Kirant, wat hei en dao nog beoefent weurt.

Historie

Dewijl de Kirant ziech al vreug in Nepal vestegde is 't land zeker vaanaof de zesde iew veur Christus oonder Indiasen invlood, zoewel politiek es cultureel, gewees. Zoe regeerde keizer Asoka euver 't gebeed en woort Boeddha hei gebore. Sins oongeveer 900 regeerde hei lokaal veldhiere, die ziech oonderein bevochte tot in 1768 Prithvi Narayan Sjah Kathmandu vereuverde en keuning vaan gans Nepal woort. Vaan 1814 tot 1816 kaom Nepal in oorlog mèt de Britte; wie de lèste d'n oorlog wónne mós Nepal Sikkim en Tarai aofstoon. Later kraog Nepal Tarai weer trök. Nepal bleef noe tot 1948 e Brits protectoraot. In 1846 pleegde Jung Bahadur Rana 'n staotsgreep en zètde de Sjah-dynastie aof. Pas in 1951 kraog Nepal weer 'ne keuning, dee door de nui staot India aongestèld woort. Oonder keuning Birendra (1972-2001) raakde Nepal in 'n iezere greep, die pas roond 1990 weer verslapde. Evels oontstoont in deen tied 'n rebellebeweging vaan maoïste, boemèt 'ne lange börgeroorlog geveurd woort. In 2001 voont in Kathamndu e keuningsdrama plaots boebij kroenprins Dipendra de keuning en e deil vaan zien familie doedsjoot. Daonao sjoot heer ziechzelf door de kop. Birendra zie broor Gyanendra besteeg d'n troen.

Op 28 december 2007 stumde 'n euvergroete mierderheid in 't Nepalees parlemint veur aofsjaffing vaan de monarchie. De Nepalese Groondwètgevende Vergadering besloot op 28 mei 2008 dees wèt officieel in wèrking te stèlle, woemèt 't Keuninkriek Nepal is euvergegaange in de Democratische Federaal Republiek Nepal. Op 11 juni 2008 verliet Gyanendra 't keuninklek pelies, boenao op 15 juni de nationale vlag woort gehese en 't pelies 'n museum woort. De democratie brach evels mie bureaucratie en corruptie. In 2015 kaom 'n nui Groondwèt tot stand, meh ouch die kós neet op brei steun rekene, want sommege etnische gróppe in 't vlake zuie veulde ziech daodoor achtergestèld ten opziechte vaan de bergbewoeners.

• Nepal
• 
  Kathmandu
• 
  Budhanilkantha
• 
  Bhaktapur
• 
  Patan
• 
  Himalaya
• 
  Himalaya
• 
  Mustang
• 
  Changu Narayan

  Dit artikel is e sjtumpke. De kans Wikipedia helpe door 't aan te völle