Olga Krzyżanowska

Olga Krzyżanowska
Data i miejsce urodzenia	10 września 1929 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 czerwca 2018 ; Gdańsk
Miejsce spoczynku	cmentarz Srebrzysko
Zawód, zajęcie	lekarka, polityk
Alma Mater	Akademia Medyczna w Gdańsku
Stanowisko	posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji (1989–1991, 1993–1997), senator V kadencji (2001–2005)
Partia	UD, UW, PD
Rodzice	Aleksander Krzyżanowski
Małżeństwo	Jerzy Krzyżanowski
Dzieci	Magdalena
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Olga Teresa Krzyżanowska (ur. 10 września 1929 w Warszawie, zm. 22 czerwca 2018 w Gdańsku^[1]) – polska lekarka, polityk i działaczka społeczna. Posłanka na Sejm X, I, II i III kadencji (1989–2001), wicemarszałek Sejmu X i II kadencji, senator V kadencji.

Życiorys

W okresie II wojny światowej była harcerką Szarych Szeregów, używała pseudonimu „Żabusia”. Brała udział w powstaniu warszawskim^[2], została odznaczona Krzyżem Walecznych. W 1952 ukończyła studia na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Gdańsku. Pracowała w szpitalu powiatowym w Pucku, szpitalu wojewódzkim i AM w Gdańsku. Do 1989 kierowała Wojewódzką Przychodnią Przemysłową w Gdańsku. W 1980 wstąpiła do „Solidarności”, zasiadała w Krajowej Komisji Koordynacyjnej Służby Zdrowia NSZZ „S”.

Od 1989 do 2001 sprawowała mandat posłanki na Sejm z ramienia Komitetu Obywatelskiego, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. Była wicemarszałkiem Sejmu X i II kadencji, przewodniczyła Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich i Komisji Etyki Poselskiej, pełniła funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, reprezentowała Sejm w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy w latach 1990–1993. W 2001 z ramienia komitetu Blok Senat 2001 została wybrana na senatora V kadencji z okręgu gdańskiego, zasiadała w Komisji Emigracji i Polaków za Granicą oraz Komisji Polityki Społecznej i Zdrowia^[3]. W 2004 bez powodzenia kandydowała do Parlamentu Europejskiego. W 2005 nie ubiegała się o reelekcję w wyborach parlamentarnych.

Była członkinią rady Fundacji im. Stefana Batorego. W 2005 przystąpiła do Partii Demokratycznej – demokraci.pl. W 2005 została prezesem zarządu Stowarzyszenia Pamięci Narodowej. Była członkinią rady programowej Kongresu Kobiet, a od 2011 „ministrem zdrowia” w gabinecie cieni Kongresu Kobiet. Była członkinią komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i w 2015^[4]^[5].

30 czerwca 2018 została pochowana na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku^[6] (rejon IV, taras I, rząd 1a, grób 36)^[7].

Życie prywatne

Córka generała Aleksandra Krzyżanowskiego (pseudonim „Wilk”), dowódcy Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, i Janiny^[8]. Była żoną Jerzego Krzyżanowskiego, profesora i pracownika Polskiej Akademii Nauk. Miała córkę Magdalenę.

Odznaczenia i upamiętnienie

Odznaczenia i wyróżnienia

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (w uznaniu wybitnych osiągnięć w działalności niepodległościowej, państwowej i publicznej, za zasługi na rzecz ochrony zdrowia i przemian demokratycznych w Polsce, 2014)^[9]
Krzyż Walecznych
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka” (2016)^[10]
Medal Księcia Mściwoja II (2015)^[11]

Upamiętnienie

W 2019 jej wizerunek znalazł się na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku^[12]. W 2021 jej imieniem nazwano salę nr 412 w budynku U w kompleksie budynków Sejmu przy ul. Wiejskiej 1^[13], a w 2023 aleję parkową w parku Tadeusza Mazowieckiego w Warszawie^[14].

Przypisy

↑ Maciej Sandecki: Zmarła Olga Krzyżanowska, była wicemarszałek Sejmu, lekarka, działaczka „Solidarności”. wyborcza.pl, 22 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-23].
↑ Olga Krzyżanowska. 1944.pl. [dostęp 2023-03-26].
↑ Biogram na stronie Senatu (V kadencja). [dostęp 2014-04-26].
↑ Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-15].
↑ Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].
↑ W sobotę pogrzeb Olgi Krzyżanowskiej, wicemarszałek Sejmu, lekarki, działaczki „Solidarności”. wyborcza.pl, 29 czerwca 2018. [dostęp 2021-09-30].
↑ Olga Krzyżanowska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].
↑ Olga Krzyżanowska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-21].
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2014 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2014 r. poz. 913).
↑ Olga Krzyżanowska. brpo.gov.pl, 8 września 2016. [dostęp 2023-12-22].
↑ Laureaci medalu księcia Mściwoja II. bip.gdansk.pl. [dostęp 2024-10-01].
↑ Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki. gdansk.pl, 5 lipca 2019. [dostęp 2021-05-14].
↑ Uroczystość nadania imienia Olgi Krzyżanowskiej sali nr 412 w bud. „U” Kancelarii Sejmu. sejm.gov.pl, 22 czerwca 2021. [dostęp 2021-09-30].
↑ Uchwała nr LXXXVI/2823/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10297, 15 września 2023. [dostęp 2024-05-16].

Bibliografia

Adam Borowski: Olga Krzyżanowska. Encyklopedia Solidarności. [dostęp 2014-04-26].
Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2014-04-26].

[1] Maciej Sandecki: Zmarła Olga Krzyżanowska, była wicemarszałek Sejmu, lekarka, działaczka „Solidarności”. wyborcza.pl, 22 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-23].

[2] Olga Krzyżanowska. 1944.pl. [dostęp 2023-03-26].

[3] Biogram na stronie Senatu (V kadencja). [dostęp 2014-04-26].

[4] Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2015-03-15].

[5] Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego. dziennik.pl, 15 marca 2015. [dostęp 2015-03-15].

[6] W sobotę pogrzeb Olgi Krzyżanowskiej, wicemarszałek Sejmu, lekarki, działaczki „Solidarności”. wyborcza.pl, 29 czerwca 2018. [dostęp 2021-09-30].

[7] Olga Krzyżanowska. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-05-22].

[rs-8] Olga Krzyżanowska. rejestry-notarialne.pl. [dostęp 2021-04-21].

[9] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 maja 2014 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2014 r. poz. 913).

[10] Olga Krzyżanowska. brpo.gov.pl, 8 września 2016. [dostęp 2023-12-22].

[11] Laureaci medalu księcia Mściwoja II. bip.gdansk.pl. [dostęp 2024-10-01].

[:4-12] Izabela Biała: Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki. gdansk.pl, 5 lipca 2019. [dostęp 2021-05-14].

[13] Uroczystość nadania imienia Olgi Krzyżanowskiej sali nr 412 w bud. „U” Kancelarii Sejmu. sejm.gov.pl, 22 czerwca 2021. [dostęp 2021-09-30].

[14] Uchwała nr LXXXVI/2823/2023 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 10297, 15 września 2023. [dostęp 2024-05-16].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Marszałek Sejmu	Józef Oleksy (SLD) Józef Zych (PSL)
Wicemarszałkowie	Olga Krzyżanowska (UW) Aleksander Małachowski (UP) Józef Zych (PSL) Włodzimierz Cimoszewicz (SLD) Marek Borowski (SLD)

Marszałek Sejmu	Mikołaj Kozakiewicz (PSL)
Wicemarszałkowie	Teresa Dobielińska-Eliszewska (SD) Tadeusz Fiszbach Olga Krzyżanowska (UD)

Sejm II RP	Jakub Bojko (1919–1922) Andrzej Maj (1919–1922) Jędrzej Moraczewski (1919–1925) Stanisław Osiecki (1919–1922) Józef Ostachowski (1919) Stanisław Nowicki (1919) Zygmunt Seyda (1921–1925) Ludwik Gdyk (1922–1928) Aleksander Zwierzyński (1922 26 marca 1928) Juliusz Poniatowski (1922–1927) Leon Pluciński (1925–1926) Ignacy Daszyński (1925–1928) Jan Dębski (1925–1928) Zygmunt Marek (1928–1930) Jan Woźnicki (1928–1930) Wołodymyr Zahajkewycz (1928–1930) Seweryn Czetwertyński (1928–1931) Jan Dąbski (1928–1931) Michał Róg (1930–1935) Zygmunt Żuławski (1930) Jan Piłsudski (1930–1931) Karol Polakiewicz (1930–1935) Stanisław Car (1930–1935) Wacław Makowski (1931–1935) Władysław Byrka (1935–1936) Bogusław Miedziński (1935–1938) Bohdan Podoski (1935–1938) Tadeusz Schaetzel (1935–1938) Stanisław Kielak (1936–1938) Wasyl Mudry (1935–1939) Zygmunt Wenda (1938–1939) Wacław Długosz (1938–1939) Jan Henryk Jedynak (1938–1939) Leon Surzyński (1938–1939)
Sejm RP/PRL	Wacław Barcikowski (1947–1952) Stanisław Szwalbe (1947–1952) Roman Zambrowski (1947–1952) Franciszek Mazur (1952–1956) Józef Ozga-Michalski (1952–1956) Stanisław Kulczyński (1952–1956) Jerzy Jodłowski (1957–1961) Zenon Kliszko (1957–1961) Zenon Kliszko (1961–1965) Jan Wende (1961–1965) Zenon Kliszko (1965–1969) Jan Wende (1965–1969) Zenon Kliszko (1969–1971) Jan Wende (1969–1971) Andrzej Werblan (1971–1972) Halina Skibniewska (1971–1972) Andrzej Benesz (1971–1976) Halina Skibniewska (1972–1976) Andrzej Werblan (1972–1976) Halina Skibniewska (1976–1980) Piotr Stefański (1976–1980) Andrzej Werblan (1976–1980) Halina Skibniewska (1980–1985) Piotr Stefański (1980–1985) Andrzej Werblan (1980–1982) Zbigniew Gertych (1982–1985) Jerzy Ozdowski (1982–1985) Jadwiga Biedrzycka (1985–1988) Jerzy Ozdowski (1985–1989) Mieczysław Rakowski (1985–1988) Marek Wieczorek (1985–1989) Elżbieta Gacek (1988–1989) Tadeusz Porębski (1988–1989) Teresa Dobielińska-Eliszewska (1989–1991) Tadeusz Fiszbach (1989–1991) Olga Krzyżanowska (1989–1991)
Sejm III RP	Henryk Bąk (1991–1993) Andrzej Kern (1991–1993) Jacek Kurczewski (1991–1993) Dariusz Wójcik (1991–1993) Józef Zych (1991–1993) Olga Krzyżanowska (1993–1997) Aleksander Małachowski (1993–1997) Józef Zych (1993–1995) Włodzimierz Cimoszewicz (1995–1996) Marek Borowski (1996–2001) Jan Król (1997–2001) Franciszek Stefaniuk (1997–2001) Stanisław Zając (1997–2001) Andrzej Lepper (2001) Tomasz Nałęcz (2001–2005) Donald Tusk (2001–2005) Janusz Wojciechowski (2001–2004) Kazimierz Ujazdowski (2004–2005) Józef Zych (2004–2005) Jarosław Kalinowski (2005–2007) Bronisław Komorowski (2005–2007) Marek Kotlinowski (2005–2006) Andrzej Lepper (2005–2006) Wojciech Olejniczak (2005–2007) Genowefa Wiśniowska (2006–2007) Janusz Dobrosz (2006–2007) Jarosław Kalinowski (2007–2009) Stefan Niesiołowski (2007–2011) Krzysztof Putra (2007–2010) Jerzy Szmajdziński (2007–2010) Ewa Kierzkowska (2009–2011) Jerzy Wenderlich (2010–2011) Marek Kuchciński (2010–2011) Cezary Grabarczyk (2011–2014) Eugeniusz Grzeszczak (2011–2015) Marek Kuchciński (2011–2015) Wanda Nowicka (2011–2015) Jerzy Wenderlich (2011–2015) Elżbieta Radziszewska (2014–2015) Joachim Brudziński (2015–2018) Barbara Dolniak (2015–2019) Małgorzata Kidawa-Błońska (2015–2023) Ryszard Terlecki (2015–2023) Stanisław Tyszka (2015–2019) Beata Mazurek (2018–2019) Małgorzata Gosiewska (2019–2023) Włodzimierz Czarzasty (od 2019) Piotr Zgorzelski (od 2019) Krzysztof Bosak (od 2023) Dorota Niedziela (od 2023) Monika Wielichowska (od 2023)