Polkowice

Polkowice
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Ratusz i poewangelicki kościół, obecnie rzymskokatolicki, pw. św. Barbary
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	polkowicki
Gmina	Polkowice
Prawa miejskie	1291–1945 i od 1967
Burmistrz	Wiesław Wabik
Powierzchnia	23,74 km²
Populacja (01.01.2023); • liczba ludności; • gęstość	; 21 505; 905,9 os./km²
Strefa numeracyjna	76
Kod pocztowy	59-100 i 59-101
Tablice rejestracyjne	DPL
	Położenie na mapie gminy Polkowice Polkowice
	Położenie na mapie Polski Polkowice
	Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Polkowice
	Położenie na mapie powiatu polkowickiego Polkowice
	51°30′04″N 16°04′03″E/51,501111 16,067500
TERC (TERYT)	0216044
SIMC	0954165
	Hasło promocyjne: Serce Zagłębia Miedziowego
	Urząd miejskiul. Rynek 1; 59-100 Polkowice
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Wiadomości w Wikinews
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Polkowice – miasto powiatowe leżące na Dolnym Śląsku, w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Polkowice. Położone przy drodze ekspresowej S3 (trasa międzynarodowa E65) i drodze wojewódzkiej nr 331, na południowo-wschodnim skraju Wzgórz Dalkowskich w kierunku Doliny Szprotawy. Stanowi jeden z głównych ośrodków przemysłowych Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Na terenie miasta znajduje się podstrefa Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, w której znajdują się m.in. zakłady: CCC, Volkswagen Motor Polska, Brose Sitech, Sanden.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 23,74 km²^[4] (238. miejsce w kraju).

W latach 1946–1967 osiedle typu miejskiego, a od 1 stycznia 1967 roku ponownie miasto^[1]. W latach 1954–1972 Polkowice były siedzibą, utworzonej w miejsce gminy, Gromady Polkowice, a w wyniku kolejnej reformy gminnej^[5], od 1 stycznia 1973 roku ponownie siedzibą Gminy Polkowice^[6]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. legnickiego. Z dniem 10 sierpnia 1998 roku Polkowice stały się siedzibą powiatu polkowickiego^[7].

Toponimia

Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Bolko, które jest staropolskim derywatem słowiańskiego imienia męskiego Bolesław będącym imieniem dynastycznym w polskiej dynastii Piastów oraz czeskiej Przemyślidów.

Według pierwszych zapisków Bolesław I Wysoki z dynastii Piastów wybudował w lesie na miejscu dzisiejszego miasta dwór myśliwski zwany Bolkowicami. Miano to ulegało z biegiem czasu modyfikacjom – Bolkewice, Pulkowice, Polkowice, by dostosować się do wymowy niemieckiej poprzez formę Bolckowitz i ostatecznie Polkwitz. Miejscowość została zapisana w łacińskim dokumencie wydanym w 1333 roku we Wrocławiu w zlatynizowanej staropolskiej formie Polcovicz^[9]. W 1475 roku w łacińskich statutach Statuta Synodalia Episcoporum Wratislaviensium miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Polkewicze oraz Polkowice^[10].

W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Polcovitium^[11]. W dziele Matthäusa Meriana pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z 1650 roku miasto zanotowane jest pod dwiema nazwami Bolkowitz oraz Polckwitz^[12].

Polską nazwę Bolkowice oraz niemiecką Polkwitz w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa^[13]. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wydany pod koniec wieku XIX podaje dwie polskie nazwy miejscowości – Polkwice i jako starszą – Bolkowice oraz niemieckie Polkwitz, Pulkwitz, Bolkowitz, Bolkwitz^[14].

Po dojściu do władzy narodowych socjalistów zmieniono nazwę miasta w latach 1937–1945 na całkowicie niemiecką Heerwegen. W 1945 r. administracja polska wybrała jako polską nazwę miasta dawną formę Polkowice^[15].

W łacinie występuje w formie Polkovitium^[16].

Historia

Losy ziemi polkowickiej były od wczesnego średniowiecza związane z losami politycznymi całego Śląska. W szczególności utworzonego w połowie XIII w. Księstwa głogowskiego.

Na długo przed uzyskaniem praw miejskich Polkowice były osadą targową – leżały na szlaku handlowym między grodem Dziadoszan – Głogowem a Trzebowian – Legnicą. Oprócz uprawy roli, mieszkańcy zajmowali się też handlem i obsługą karawan kupieckich. W 1180 znajdował się tu dwór myśliwski księcia wrocławskiego Bolesława Wysokiego. Gdy w 1223 r. książę Henryk Brodaty oddał Sychową opatowi Cystersów z Lubiąża; Guntherowi, mieszkańców jako łazęków^[17] poddał pod jurysdykcję starosty Bogdana z Polkowic wymienionym po łacinie jako Bogdan de Polkovic^[17]. Prawa miejskie nadał Polkowicom książę głogowski Konrad I przed 1272 r. prawdopodobnie w 1265 r. Pierwsza wzmianka jako o „civitas” z 1291 r. Od lokacji miasta na prawie niemieckim do końca XIV w. w imieniu księcia miastem rządzili dziedziczni wójtowie. W 1406 r. mieszczanie powołali Radę Miejską, a w 1407 miasto wykupiło dziedziczne wójtostwo, a władzę w mieście przejęła Rada Miejska z burmistrzem na czele. W 1457 r. miasto doszczętnie spłonęło. Ponowne zniszczenia i wyludnienie miasta nastąpiło w czasie wojny trzydziestoletniej (1618–1648) oraz epidemii dżumy w 1680 r.

W wyniku wojen śląskich (1740–1763) Polkowice wraz z całym księstwem głogowskim przeszły z monarchii Habsburgów austriackich we władanie Prus (w 1741 r.). Wraz z nową państwowością, wprowadzono na Śląsku zmiany administracyjne: Śląsk podzielono na dwa departamenty i ich władze administracyjne w postaci kamer wojenno-dominalnych, z siedzibą we Wrocławiu (dla Śląska Środkowego i Górnego) oraz w Głogowie (dla Śląska Dolnego), oraz na powiaty – departament kamery głogowskiej obejmował 16 powiatów, wrocławskiej – 32, na ich czele stali starostowie. Rada Miejska przestała mieć wpływ na miejskie wydatki, na które zgodę wydawała Królewska Izba Skarbowa w Głogowie. Urzędników miejskich mianowali urzędnicy królewscy. Wybory do Rady Miejskiej odbyły się dopiero w 1809 r., po ogłoszonych w 1808 r. reformach w organizacji samorządów miejskich (w ramach wielkich reform państwa pruskiego, po klęskach w wojnach z napoleońską Francją). Mieszkańcy wybierali Radę, która wybierała członków magistratu i burmistrza. Wybory musiały być zatwierdzone przez króla. Wojny napoleońskie doprowadziły miasto do ruiny gospodarczej. W XVIII-XIX w. przybyli tu osadnicy holenderscy, którzy budowali liczne wiatraki, rozwinęło się również płóciennictwo i garncarstwo. W 1807 w Polkowicach przebywał Napoleon, a rok później legion polski udający się do Hiszpanii^[18].

Druga połowa XIX w. była okresem wzmożonego rozwoju miasta, Polkowice były wówczas dużym ośrodkiem polonijnym. W latach 1852–1853 zbudowano nowy ratusz (do dziś istniejący). W 1900 r. Polkowice uzyskały połączenie kolejowe z resztą kraju, w 1901 – połączenie telefoniczne, 1907 – elektryczne oświetlenie ulic. W latach 1937–1945 miasto nosiło nazwę Heerwegen.

Pod koniec 1939 r. w mieście znaleźli się pierwsi robotnicy przymusowi z Polski, pracujący głównie w gospodarstwach rolnych. W roku następnym powstał też obóz jeniecki dla żołnierzy francuskich. W wyniku II wojny światowej i zmiany granic miejscowość znalazła się w 1945 pod polską administracją i uzyskała nazwą Polkowice. Tutejsza niemiecka ludność została wysiedlona w nowe granice Niemiec. Na jej miejsce przybyli polscy osadnicy z Poznańskiego i Łódzkiego oraz ekspatrianci z Kresów Wschodnich^[19]. Ze względu na niewielkie rozmiary Polkowice po wojnie nie zostały zakwalifikowane do rzędu miast. 1 stycznia 1967 r. Polkowice ponownie otrzymały prawa miejskie. 1 stycznia 2005 do miejscowości została dołączona pobliska wieś – Polkowice Dolne.

Najważniejsze wydarzenia w historii Polkowic:

1265 – nadanie praw miejskich
1291 – nadanie herbu
1406 – pierwsza Rada Miejska
1490 – przejście pod panowanie Czech
1741 – przejście pod panowanie Prus
1937 – zmieniono nazwę na Heerwegen
1945 – włączenie miasta do Polski pod nazwą Polkowice
1946 – odebrano Polkowicom prawa miejskie
1967 – ponowne nadanie praw miejskich
1998 – Polkowice uzyskały status miasta powiatowego
2005 – do Polkowic została przyłączona pobliska wieś – Polkowice Dolne
2007 – nadanie pierwszych honorowych obywatelstw oraz premiera hejnału miasta – kompozycja Jana Kantego Pawluśkiewicza
2021 - odsłonięto pomnik "Golgota Wschodu", zrealizowany przez Stowarzyszenie Patriotyczne Polkowice^[20].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[21]:

obręb Starego Miasta – Rynek polkowicki, z 1265 r.
kościół par. pw. św. Michała Archanioła, z XV/XVI w., XVII w., XX w.
kościół ewangelicki, obecnie rzym.kat. pw. św. Barbary, Rynek, z k. XIX w.
ratusz (stary i nowy), z XV w., XVIII w., XX w.
młyn – wiatrak holender, ul. Głogowska, z k. XIX w.

Polkowice Dolne

park, z k. XIX w.

inne zabytki w Polkowicach:

willa Morgenrothów, obecnie pozostałości na strychu budynku Straży Miejskiej
lokomotywa Graf Recke Vollmerstein, obecnie nie istnieje.

Podział

Miasto dzieli się na^[22]:

Demografia

Liczba ludności Polkowic na przestrzeni lat 1885–2023.

Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 21 505 mieszkańców^[2] (197. miejsce w kraju). Gęstość zaludnienia wynosi 905,9 osób/1 km² (26. miejsce w województwie).

Piramida wieku mieszkańców Polkowic w 2017 roku^[23].

Ludzie związani z Polkowicami

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Polkowicami.

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Polkowicach.

Edukacja

Żłobki

Żłobek miejski nr 1 "Krasnal"

Przedszkola

Przedszkole miejskie nr 2 "Słoneczko"
Przedszkole miejskie nr 3
Przedszkole miejskie nr 4 im. Misia Uszatka
Przedszkole miejskie nr 5
Przedszkole miejskie nr 6 z oddziałami integracyjnymi

Szkoły podstawowe

Katolicka Publiczna Szkoła Podstawowa
Szkoła podstawowa nr 1 im. Jana Wyżykowskiego
Szkoła podstawowa nr 2 im. Kornela Makuszyńskiego
Szkoła podstawowa nr 3 im. Arkadego Fiedlera
Szkoła podstawowa nr 4 im. Marii Skłodowskiej - Curie

Szkoły ponadpodstawowe

Zespół Szkół im. Narodów Zjednoczonej Europy
Katolickie Publiczne Liceum Ogólnokształcące

Szkoły Wyższe

Uczelnia Jana Wyżykowskiego

Kultura

Imprezy kulturalne w mieście organizuje Polkowickie Centrum Animacji. Najważniejsze z nich to:

Oblicza Teatru (do 2011 r. pod nazwą "Polkowickie Dni Teatru")^[24]
Dni Polkowic
Polkowickie Lato Kulturalne
Festiwal Muzyki Organowej
W kręgu CUltur – miedziowe spotkania z kulturą...

Oprócz wyżej wymienionych wydarzeń kulturalnych odbywają się różne wystawy, konkursy, przeglądy itp. (Występy Grupy Teatralnej „Antrakt”, występy Grupy Teatralnej „A-DE-TE” działających na terenie PCA)

Wspólnoty wyznaniowe

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Kościół rzymskokatolicki:
- parafia św. Michała Archanioła (kościół pw. św. Michała Archanioła i kościół filialny pw. św. Barbary)
- parafia Matki Boskiej Łaskawej
- parafia Matki Bożej Królowej Polski
Kościół Chrystusowy w Rzeczypospolitej Polskiej
- Zbór w Polkowicach
Świadkowie Jehowy:
- zbór Polkowice-Wschód
- zbór Polkowice-Zachód (Sala Królestwa ul. Sucharskiego 9)^[25]^[26]

Administracja

Burmistrzowie miasta:

Józef Trzmielewski^[27] (1945–1946)
Przemysław Walczak (1989–1992)
Henryk Krawczyszyn (1992–1994)
Emilian Stańczyszyn (1994–2001, 2003–2006)
Stanisława Bocian (2001–2003)
Wiesław Wabik (2006–2018, od 2024)
Łukasz Puźniecki (2018–2024)

Sport i rekreacja

Polkowickie zespoły sportowe:

Górnik Polkowice – piłka nożna
LKS Polkowice – lekkoatletyka
CCC Polkowice – koszykówka
CCC Sprandi Polkowice – kolarstwo
MKSTS Polkowice – tenis stołowy
KPC Górnik Polkowice – podnoszenie ciężarów
Cuprum Polkowice – piłka nożna halowa
MKS Płetval Polkowice – pływanie
STZ Polkowice – tenis ziemny

W mieście zlokalizowany jest Aquapark Polkowice, który składa się z zespołu basenów oraz pływalnię, 5 zjeżdżalń (w tym jednej wewnętrznej), spa, sauny, siłownię, kręgielnię, stoły bilardowe, salę fitness, jaskinię solną, solarium, kriokomorę. Znajdują się tam też dwa inne baseny – Niekryty basen Grzybek, otwierany tylko w okresie letnim i kryty basen sportowy przy Szkole Podstawowej nr 3. Niedawno został zbudowany stadion lekkoatletyczny, na którym trenować będzie LKS Polkowice.

Droga świętego Jakuba

Przez miasto przebiega Dolnośląska Droga św. Jakuba odcinek szlaku pielgrzymkowego do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela w Hiszpanii.

Miejscowości partnerskie

Gmina Sickte (Niemcy)^[28]
Gmina Heumen (Holandia)^[29]

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Dz.U. z 1966 r. nr 47, poz. 294
↑ ^a ^b GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-07-23] (pol.).
↑ Polkowice chcą być Sercem Zagłębia Miedziowego. regionfan.pl, 2019-04-04. [dostęp 2019-04-04].
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
↑ Uchwała Nr XIX/109/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 13 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie wrocławskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 15 grudnia 1972 r., Nr 8, Poz. 165)
↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
↑ Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.
↑ Colmar Grünhagen 1854 ↓, s. 191.
↑ Franz Xaver Seppelt, „Die Breslauer Diözesansynode vom Jahre 1446”, Franz Goerlich, Breslau 1912, s. 19 oraz 97. – tekst łaciński statutów w wersji zdigitalizowanej.
↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 179. ISBN 978-83-910595-2-4.
↑ Matthäusa Meriana, „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.
↑ Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 15.
↑ Polkwice – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ OpenStreetMap Węzeł: ‪Polkowice‬(‪598619294‬) [online], OpenStreetMap [dostęp 2016-09-03] .
↑ ^a ^b Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 118.
↑ JanuszJ. Czerwiński JanuszJ., RyszardR. Chanas RyszardR., Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 408 .
↑ Historia Polkowic [online], Wiatrak Polkowicki [dostęp 2022-10-10] (pol.).
↑ Nasze Kresy, nasza tożsamość [online], Gmina Polkowice, 19 września 2021 [dostęp 2022-10-10] .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 141. [dostęp 2012-09-28].
↑ Jednostki pomocnicze gminy Biuletyn Informacji Publicznej - Polkowice. bip.polkowice.eu, 2018-08-14. [dostęp 2018-09-02].
↑ Polkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑ Uroczysta Gala Otwarcia XIV Festiwalu "Oblicza Teatru". pca.pl, 2012. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-31)].
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14] .
↑ Encyklopedia Ziemi Głogowskiej – Zeszyt 11.
↑ Wojciech Machnicki: Historia Polkowic. Wyd. I. Polkowice: Projekt Print, 1998, s. 112. ISBN 8-39052-105-9.
↑ Strona Gminy Polkowice - Gmina Sickte. www.polkowice.eu. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-02)].
↑ Strona Gminy Polkowice - Gmina Heumen. www.polkowice.eu. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-02)].

Bibliografia

Colmar Grünhagen: Codex Diplomaticus Silesiae T.22 Regesten zur schlesischen Geschichte 1327-1333. Breslau: E. Wohlfarth’s Buchhandlung, 1903.

Linki zewnętrzne

Strona internetowa Polkowic
Webiko Polkowice - Niezależny portal Powiatu Polkowickiego
Internetowy Serwis Informacyjny Polkowic. polkowice.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-09)].
Polkwice (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 598 .

[DzU67-1] Dz.U. z 1966 r. nr 47, poz. 294

[populacja-2] GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-07-23] (pol.).

[3] Polkowice chcą być Sercem Zagłębia Miedziowego. regionfan.pl, 2019-04-04. [dostęp 2019-04-04].

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.

[5] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[6] Uchwała Nr XIX/109/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 13 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie wrocławskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 15 grudnia 1972 r., Nr 8, Poz. 165)

[7] Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652

[8] Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”.

[CITEREFColmar_Grünhagen1854191-9] Colmar Grünhagen 1854 ↓, s. 191.

[10] Franz Xaver Seppelt, „Die Breslauer Diözesansynode vom Jahre 1446”, Franz Goerlich, Breslau 1912, s. 19 oraz 97. – tekst łaciński statutów w wersji zdigitalizowanej.

[11] Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 179. ISBN 978-83-910595-2-4.

[12] Matthäusa Meriana, „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.

[13] Józef Lompa, „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 15.

[14] Polkwice – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego.

[MP-15] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[16] OpenStreetMap Węzeł: ‪Polkowice‬(‪598619294‬) [online], OpenStreetMap [dostęp 2016-09-03] .

[CITEREFColmar_Grünhagen1866118-17] Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 118.

[dolnyslask-18] JanuszJ. Czerwiński JanuszJ., RyszardR. Chanas RyszardR., Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 408 .

[19] Historia Polkowic [online], Wiatrak Polkowicki [dostęp 2022-10-10] (pol.).

[20] Nasze Kresy, nasza tożsamość [online], Gmina Polkowice, 19 września 2021 [dostęp 2022-10-10] .

[21] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 141. [dostęp 2012-09-28].

[22] Jednostki pomocnicze gminy Biuletyn Informacji Publicznej - Polkowice. bip.polkowice.eu, 2018-08-14. [dostęp 2018-09-02].

[populacja2017-23] Polkowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[24] Uroczysta Gala Otwarcia XIV Festiwalu "Oblicza Teatru". pca.pl, 2012. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-31)].

[25] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-14] .

[26] Encyklopedia Ziemi Głogowskiej – Zeszyt 11.

[27] Wojciech Machnicki: Historia Polkowic. Wyd. I. Polkowice: Projekt Print, 1998, s. 112. ISBN 8-39052-105-9.

[28] Strona Gminy Polkowice - Gmina Sickte. www.polkowice.eu. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-02)].

[29] Strona Gminy Polkowice - Gmina Heumen. www.polkowice.eu. [dostęp 2018-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-02)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

Wsie	Biedrzychowa Dąbrowa Guzice Jędrzychów Kaźmierzów Komorniki Moskorzyn Nowa Wieś Lubińska Pieszkowice Sobin Sucha Górna Tarnówek Trzebcz Żelazny Most Żuków
Osady	Nowinki Paulinów Włoszczów
Osada leśna	Żuków
Integralne części miasta	Polkowice Dolne
Integralne części wsi	Gilów
Miejscowości opuszczone	Barszów

Miasta	Chocianów Polkowice Przemków
Gminy miejsko-wiejskie	Chocianów Polkowice Przemków
Gminy wiejskie	Gaworzyce Grębocice Radwanice

Przynależność wojewódzka	woj. wrocławskie (1946–50) woj. zielonogórskie (1950–75)
Miasta	Bytom Odrzański (do 1954 →) Głogów (← od 1946) Polkowice (do 1945) Sława (do 1954 →)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Białołęka (do 1954) Bytom Odrzański (do 1954) Gaworzyce Głogów (od 1973) Grębocice Jakubów (do 1954) Jerzmanowa (od 1973) Kotla Nosocice (do 1954) Pęcław (od 1973) Polkowice (do 1954) Radwanice (od 1973) Sława (do 1954) Żukowice (od 1973)
Gromady (1954–72)	Białołęka (1954–58) Bielawy (1954–57 (→)) Bogomice (1959–72) Brzostów (1954–58) Buczyna (1954–58) Chociemyśl (1954–59) Dobrzejowice (1954–72) Gaworzyce (1954–72) Grębocice (1954–72) Grodziec Mały (1954–59) Jaczów (1954–58) Jerzmanowa (1954–72) Kłobuczyn (1954–58) Kotla (1954–72) Kromolin (1954–61) Krzepielów (1954 →) Krzepów (1965–72) Lipinki (1954 →) Nielubia (1954–68) Nosocice (1954–64) Pęcław (1959–72) Przedmoście (1954–59) Radwanice (1954–72) Retków (1954–57) Ruszowice (1959–72) Serby Stare (1954–72) Siedlisko (1954 →) Sława Śląska (1954 →) Stare Strącze (1954 →) Szymocin (1954–72) Wierzbnica (1954 →) Wierzchownia (1954–58) Żukowice (1954–72)
Legenda	* Niejednoznaczna data zmiany nazwy gminy Jakubów na Radwanice

Przynależność wojewódzka	woj. wrocławskie
Miasta (1945–75)	Chocianów Lubin Polkowice (od 1967) Rudna (do 1945) Ścinawa (od 1973 ←)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Chobienia (I–XII 1973) Chocianowiec (do 1954) Chocianów (od XII 1973) Księginice (do 1954) Lubin (od I 1973) Miłoradzice (do 1954) Parchów (do 1954) Polkowice (od I 1973) Rudna Rynarcice (do 1954) Szklary Górne (do 1954) Ścinawa (od I 1973) Trzebnice (I–XII 1973) Zimna Woda (do 1954)
Gromady (1954–72)	Chocianowiec (1954–59) Jędrzychów (1954–61) Komorniki (1954–61) Krzeczyn Wielki (1954–68) Księginice (1954–68) Lipiny (1968–72) Lubin (1968–72) Miłoradzice (1954–68) Niemstów (1954–68) Parchów (1954–71) Polkowice (1954–72) Rudna (1954–72) Rynarcice (1954–68) Szklary Górne (1954–72) Trzebnice (1960–72) Zimna Woda (1954–68) Żabice (1954–59)