Llywelyn Ddu ab y Pastard
| Llywelyn Ddu ab y Pastard | |
|---|---|
| Dinasyddiaeth | Cymru  |
| Galwedigaeth | bardd |
| Blodeuodd | 14 g |
Un o Feirdd yr Uchelwyr oedd Llywelyn Ddu ab y Pastard (bl. ail chwarter y 14g).
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Prin yw ein gwybodaeth amdano. Priododd ei ferch Angharad David Hanmer, a chawsant blentyn: Margaret Hanmer a briododd Owain Glyn Dŵr, Tywysog Cymru.[1]
Rydym yn dibynnu yn llwyr ar dystiolaeth ei gerddi a'i enw anghyffredin am ein gwydobaeth am Llywelyn Ddu ab y Pastard. Nid oedd y term bastard yn golygu 'plentyn siawns' o reidrwydd. Yn ôl Cyfraith Hywel ceid sawl lefel o briodas ac mae'n bosibl mae'r ffaith nad arddelwyd Llywelyn yn aer gan ei dad yw'r rheswm am y term yn yr achos hwn (ceir sawl enghraifft arall o'r term 'bastard' fel rhan o lysenw heb iddo fod yn derm difrïol fel heddiw). Yn ei gerddi cyfeiria'r bardd at Lyn Aeron, Ceredigion a Llawhaden, Sir Benfro; rhydd y bardd bwyslais arbennig ar y cyntaf ac felly mae'n bosibl ei fod yn frodor o'r ardal honno yn ne Ceredigion.[1]
Cerddi
[golygu | golygu cod]Cedwir dwy gerdd gan y bardd. Mae un yn awdl farwnad i deulu Trefynor, Mebwynion; awgrymwyd mai'r Pla Du a'u lladdodd. Mae'r ail gerdd yn ddychan i ŵr o'r enw Madog ap Hywel a'i osgordd. Ceir y testunau yn Llyfr Coch Hergest.[2]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]- Ann Parry Owen (gol.), Gwaith Llywelyn Brydydd Hoddnant, Dafydd ap Gwilym, Hillyn ac eraill (Aberystwyth, 1996). ISBN 0-947531-39-4
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]Bedo Hafesb · Bleddyn Ddu · Cadwaladr Cesail · Casnodyn · Rhisiart Cynwal · Wiliam Cynwal · Dafydd ab Edmwnd · Dafydd Alaw · Dafydd ap Gwilym · Dafydd ap Siencyn · Dafydd Benwyn · Dafydd Ddu o Hiraddug · Dafydd Gorlech · Dafydd Llwyd o Fathafarn · Dafydd Nanmor · Dafydd y Coed · Edward Dafydd · Deio ab Ieuan Du · Lewys Dwnn · Edward Maelor · Edward Sirc · Edward Urien · Einion Offeiriad · Gronw Ddu · Gronw Gyriog · Gruffudd ab Adda ap Dafydd · Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan · Gruffudd ap Dafydd ap Tudur · Gruffudd ap Llywelyn Lwyd · Gruffudd ap Maredudd ap Dafydd · Gruffudd ap Tudur Goch · Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed · Gruffudd Gryg · Gruffudd Hiraethog · Gruffudd Llwyd · Gruffudd Llwyd ap Llywelyn Gaplan · Guto'r Glyn · Gutun Owain · Gwerful Fychan · Gwerful Mechain · Gwilym Ddu o Arfon · Gwilym Tew · Hillyn · Huw Cae Llwyd · Huw Ceiriog · Huw Cornwy · Huw Llŷn · Huw Pennant (I) · Huw Pennant (II) · Hywel ab Einion Lygliw · Hywel ap Mathew · Hywel Cilan · Hywel Ystorm · Ieuan ap Huw Cae Llwyd · Ieuan ap Hywel Swrdwal · Ieuan Brydydd Hir · Ieuan Du'r Bilwg · Ieuan Dyfi · Ieuan Gethin · Ieuan Llwyd ab y Gargam · Ieuan Tew Ieuanc · Iocyn Ddu ab Ithel Grach · Iolo Goch · Iorwerth ab y Cyriog · Iorwerth Beli · Iorwerth Fynglwyd · Ithel Ddu · Lewis ab Edward · Lewys Daron · Lewys Glyn Cothi · Lewys Môn · Lewys Morgannwg · Llywarch Bentwrch · Llywelyn ab y Moel · Llywelyn ap Gwilym Lygliw · Llywelyn Brydydd Hoddnant · Llywelyn Ddu ab y Pastard · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Foelrhon · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Goch · Llywelyn Goch ap Meurig Hen · Llywelyn Goch y Dant · Llywelyn Siôn · Mab Clochyddyn · Madog Benfras · Maredudd ap Rhys · Meurig ab Iorwerth · Morus Dwyfech · Owain Gwynedd · Owain Waed Da · Prydydd Breuan · Tomos Prys · Gruffudd Phylip · Phylip Siôn Phylip · Rhisiart Phylip · Rhys Cain · Rhys Nanmor · Siôn Phylip · Siôn Tudur · Raff ap Robert · Robert ab Ifan · Robin Ddu ap Siencyn · Rhisierdyn · Rhisiart ap Rhys · Rhys ap Dafydd ab Einion · Rhys ap Dafydd Llwyd · Rhys ap Tudur · Rhys Brydydd · Rhys Goch Eryri · Sefnyn · Simwnt Fychan · Siôn ap Hywel ap Llywelyn Fychan · Siôn ap Hywel Gwyn · Siôn Brwynog · Siôn Cent · Siôn Ceri · Sypyn Cyfeiliog · Trahaearn Brydydd Mawr · Tudur Aled · Tudur ap Gwyn Hagr · Tudur Ddall · Wiliam Llŷn · Y Mab Cryg · Y Proll · Yr Ustus Llwyd