Owain Waed Da
| Owain Waed Da | |
|---|---|
| Ganwyd | 14 g  |
| Galwedigaeth | bardd |
Un o Feirdd yr Uchelwyr oedd Owain Waed Da (bl. ail hanner y 14g a dechrau'r ganrif olynol). Fe'i gelwir hefyd yn 'Ieuan Waed Da' gan Syr Ifor Williams ac eraill, ond gwyddom bellach mai 'Owain' oedd ei enw.[1]
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Mae'n bosibl mai brodor o gwmwd Eifionydd, Gwynedd oedd Owain, a cheir dau gywydd ganddo sy'n ei gysylltu â'r cwmwd hwnnw. Ond mae Guto'r Glyn yn ei gywydd moliant i dref Croesoswallt yn gyfeirio at ŵr o'r enw Owain Waed Da fel bardd o'r cyfnod blaenorol a oedd yn fwrdais yn y dref honno. Gan fod yr enw mor brin mae bron yn sicr mai'r un gŵr a olygir ac mae'n bosibl felly fod Owain wedi ymsefydlu yng Nghroesoswallt yn nes ymlaen yn ei yrfa.[1]
Cerddi
[golygu | golygu cod]Mae'r ddau gywydd o waith Owain a gedwir yn gerddi moliant i Ieuan ab Einion a'i bedwar mab. Bu Ieuan ab Einion yn Siryf Sir Gaernarfon yn 1385-90 ac a gefnogodd wrthryfel Owain Glyn Dŵr; cyfeirir at Gastell Gricieth yn y gerdd i Ieuan a'i bedwar mab, sy'n cryfhau'r cysylltiad ag Eifionydd. Cywydd moliant i Madog ab Ieuan ab Einion yw'r ail gerdd.[1]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]- Barry J. Lewis (gol.), 'Gwaith Owain Waed Da', yn Gwaith Madog Benfras ac eraill o feirdd y bedwaredd ganrif ar ddeg (Aberystwyth, 2007).
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]Bedo Hafesb · Bleddyn Ddu · Cadwaladr Cesail · Casnodyn · Rhisiart Cynwal · Wiliam Cynwal · Dafydd ab Edmwnd · Dafydd Alaw · Dafydd ap Gwilym · Dafydd ap Siencyn · Dafydd Benwyn · Dafydd Ddu o Hiraddug · Dafydd Gorlech · Dafydd Llwyd o Fathafarn · Dafydd Nanmor · Dafydd y Coed · Edward Dafydd · Deio ab Ieuan Du · Lewys Dwnn · Edward Maelor · Edward Sirc · Edward Urien · Einion Offeiriad · Gronw Ddu · Gronw Gyriog · Gruffudd ab Adda ap Dafydd · Gruffudd ab Ieuan ap Llywelyn Fychan · Gruffudd ap Dafydd ap Tudur · Gruffudd ap Llywelyn Lwyd · Gruffudd ap Maredudd ap Dafydd · Gruffudd ap Tudur Goch · Gruffudd Fychan ap Gruffudd ab Ednyfed · Gruffudd Gryg · Gruffudd Hiraethog · Gruffudd Llwyd · Gruffudd Llwyd ap Llywelyn Gaplan · Guto'r Glyn · Gutun Owain · Gwerful Fychan · Gwerful Mechain · Gwilym Ddu o Arfon · Gwilym Tew · Hillyn · Huw Cae Llwyd · Huw Ceiriog · Huw Cornwy · Huw Llŷn · Huw Pennant (I) · Huw Pennant (II) · Hywel ab Einion Lygliw · Hywel ap Mathew · Hywel Cilan · Hywel Ystorm · Ieuan ap Huw Cae Llwyd · Ieuan ap Hywel Swrdwal · Ieuan Brydydd Hir · Ieuan Du'r Bilwg · Ieuan Dyfi · Ieuan Gethin · Ieuan Llwyd ab y Gargam · Ieuan Tew Ieuanc · Iocyn Ddu ab Ithel Grach · Iolo Goch · Iorwerth ab y Cyriog · Iorwerth Beli · Iorwerth Fynglwyd · Ithel Ddu · Lewis ab Edward · Lewys Daron · Lewys Glyn Cothi · Lewys Môn · Lewys Morgannwg · Llywarch Bentwrch · Llywelyn ab y Moel · Llywelyn ap Gwilym Lygliw · Llywelyn Brydydd Hoddnant · Llywelyn Ddu ab y Pastard · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Foelrhon · Llywelyn Fychan ap Llywelyn Goch · Llywelyn Goch ap Meurig Hen · Llywelyn Goch y Dant · Llywelyn Siôn · Mab Clochyddyn · Madog Benfras · Maredudd ap Rhys · Meurig ab Iorwerth · Morus Dwyfech · Owain Gwynedd · Owain Waed Da · Prydydd Breuan · Tomos Prys · Gruffudd Phylip · Phylip Siôn Phylip · Rhisiart Phylip · Rhys Cain · Rhys Nanmor · Siôn Phylip · Siôn Tudur · Raff ap Robert · Robert ab Ifan · Robin Ddu ap Siencyn · Rhisierdyn · Rhisiart ap Rhys · Rhys ap Dafydd ab Einion · Rhys ap Dafydd Llwyd · Rhys ap Tudur · Rhys Brydydd · Rhys Goch Eryri · Sefnyn · Simwnt Fychan · Siôn ap Hywel ap Llywelyn Fychan · Siôn ap Hywel Gwyn · Siôn Brwynog · Siôn Cent · Siôn Ceri · Sypyn Cyfeiliog · Trahaearn Brydydd Mawr · Tudur Aled · Tudur ap Gwyn Hagr · Tudur Ddall · Wiliam Llŷn · Y Mab Cryg · Y Proll · Yr Ustus Llwyd