Տրանսպորտը Հայաստանում

Սույն հոդվածում ներկայացված է Հայաստանում գործող տրանսպորտային ենթակառուցվածքը։

Երկաթուղային տրանսպորտ

Լայնագիծ երկաթուղի

Հայկական երկաթուղին իրականացնում է ուղևորների փոխադրում միջպետական ուղևորափոխադրական գնացքներով, ինչպես նաև կատարում է բեռնափոխադրումներ։ Հայկական երկաթուղին պատկանում է Հարավկովկասյան երկաթուղուն, որն իր հերթին հանդիսանում է Ռուսական երկաթուղու դուստր կազմակերպությունը։

Շահագործման ենթակա երկաթուղիների երկարությունը կազմում է 725 կմ։ Տեղակայված են 73 կայարաններ, որոնցից 69՝ գործող և 4՝ չշահագործվող։ Երկաթուղային ողջ համակարգը էլեկտրիֆիկացված է։ Կայարաններ կան Երևանում, Գյումրիում և Վանաձորում։ Կա միջպետական 4 անցումներ՝ Այրում-Սադախլո (Վրաստան), Ախուրյան-Դոգուկապի (Թուրքիա), Երասխ-Վելիդաղ (Ադրբեջան) և Իջևան-Ջաֆարլի (Ադրբեջան)։ Այժմ գործում է միայն Այրում-Սադախլո երկաթգիծը։ Ախուրյան-Դոգուկապի երկաթգիծը վերականգնվում է և հայ-թուրքական սահմանի բացումից հետո, որը 1992 թ փակվել է Թուրքիայի նախաձեռնությամբ՝ կապված Ղարաբաղյան հակամարտության հարցում Ադրբեջանին սատարելու պատճառով, կրկին կշահագործվի։ Հայկական երկաթուղին ունի 3 լոկոմոտիվների և 2 վագոնների դեպո՝

Նեղուղի երկաթուղի

Ավիացիոն տրանսպորտ

Այլ օդանավակայաններ

Ջրային տրանսպորտ

Այս տրանսպորտի տեսակը կազմում է ողջ տրանսպորտային համակարգի 61-62%-ը։ Լինում է 2 տեսակի ջրային և ծովային։ Հայաստանը ջրային տարածք չէ, այդ պատճառով այսեղ զարգացած չեն ծովային տրանսպորտային միջոցները։

Քաղաքային տրանսպորտ

Մետրո

Հիմնական հոդվածը` Երևանի մետրոպոլիտեն

Երևանի մետրոպոլիտենը գործակցվում է 1981 թվականից։ Ներկայումս մետրոպոլիտենը բաղկացած է միայն մեկ գծից, նախատեսվում է ևս երկու գծի կառուցում։ Մետրոյի ուղիների ընդհանուր երկարությունը 13,4 կմ է, գործում է 10 կայարան։ Աշխատում է 6։00-23։00 ժամերին, ուղեվարձը կազմում է 100 դրամ։

Տրոլեյբուս

Տրամվայ

Հայաստանի միակ քաղաքը, որտեղ գործել է տրամվայ, եղել է Երևանը։ 1906 թվականի սեպտեմբերի 29-ին բացվել էր գործարար Միրզոյանի ձիաքարշային տրամվայի ճանապարհը, որը գործակցվեց մինչև 1918 թվականի օգոստոսը, երբ ավարվեց հայ-թուրքական պատերազմի ընթացքում^[1]։

1932 թվականից մեկնարկեց լայն ուղղիներով էլեկտրական տրամվայի աշխատանքը։ Գործարկվել էին տրամվայների երկու տեսակներ՝ «71-605» և «ՌՎԶ-6Մ2», երկուսն էլ խորհրդային արտադրության։ 2004 թվականի հունվարի 21-ից տրամվայների շարժը պաշտոնապես դադարեցվեց, որից հետո սկսվեց տրամվայի գծերի ապամոնտաժումը։

Երթուղիներ

Ծանոթություն։ Ժամանակավորապես չգործող երթուղիները կամ դրանց հատվածները նշվում են մեջտեղում գծված (~~բառ~~)։

Ավտոբուսային

Նոր երթուղային ցանց

Հիմնական երթուղիներ
Երթուղու համարը	Ուղղություն 1	Ուղղություն 2 (հետադարձ)	Ծանոթություն
1	Նորաշեն - Հյուսիսային ա/կ		Ուղղություն 2-ը շարունակում է անմիջապես որպես Ուղղություն 1, այնպես որ Մազմանյան, Գ. Չաուշի, Մելքումովի, Բեկնազարյան փողոցները հայտնվում են Ուղղություն 2-ի վերջնամասում
1	Աջափնյակ (Սկզբնակետ՝ Չաուշի հր.) - Մազմանյան, Չաուշի, Մելքումովի, Բեկնազարյան, Բաշինջաղյան, Մարգարյան, Հալաբյան, Լենինգրադյան փ/ներ - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Հաղթանակի կմրջ. - Մ. Մաշտոցի պ. - Կորյունի, Աբովյան, Սարալանջի փ/ներ - Ազատության պ. - Պ. Սևակի, Կ. Ուլնեցու, Է. Հասրաթյան, Զ. Քանաքեռցու փ/ներ - Թբիլիսյան խճ. - Արաբկիր (Վերջնակետ՝ Հյուսիսային ավտոկայան)	Արաբկիր (Սկզբնակետ՝ Հյուսիսային ավտոկայան) - Թբիլիսյան խճ - Զ. Քանաքեռցու, Է. Հասրաթյան, Կ. Ուլնեցու, Պ. Սևակի փ/ներ - Ազատության պ., Սարալանջի, Տերյան, Կորյունի փ/ներ - Մ. Մաշտոցի պ. - Հաղթանակի կմրջ. - Աթենքի փ. - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Լենինգրադյան, Շինարարների, Արզումանյան, Հալաբյան, Մարգարյան, Բաշինջաղյան փողոց - Աջափնյակ (Վերջնակետ՝ Չաուշի հր.)
2	Դավթաշեն - Էրեբունի		ուղ
2	Դավթաշեն (Սկզբնակետ – Եղվարդի խճուղի) - Եղվարդի խճ., Տ. Պետրոսյան, Սասնա Ծռերի, Վաղարշյան փ/ներ - Կոմիտասի պ. - Կասյան փ., Մ. Բաղրամյանի, Մ. Մաշտոցի պ/ներ, Մոսկովյան, Խանջյան փ/ներ - Տիգրան Մեծի պ. - Սասունցի Դավթի, Բելինսկու, Աթոյան, Այվազովսկու, Տիտոգրադյան, Խաղաղ Դոնի փ/ներ, Էրեբունի (Վերջնակետ - Խաղաղ Դոնի փողոց, շրջադարձ)	Էրեբունի (Սկզբնակետ - Խաղաղ Դոնի փողոց, շրջադարձ), Խաղաղ Դոնի փողոց, Տիտոգրադյան փողոց, Այվազովսկու փողոց, Աթոյան փողոց, Բելինսկու փողոց, Սասունցի Դավթի փողոց, Տիգրան Մեծի պողոտա, Խանջյան փողոց, Մոսկովյան փողոց, Մեսրոպ Մաշտոցի պողոտա, Մարշալ Բաղրամյանի պողոտա, Կասյան փողոց, Կոմիտասի պողոտա, Վաղարշյան փողոց, Սասնա Ծռեր փողոց, Եղվարդի խճուղի, Դավթաշեն (Վերջնակետ - Եղվարդի խճուղի)	ուղ
3			ուղ
3	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ

Կրճատումներ։

փ., փ/ներ = փողոց, փողոցներ
խճ. = խճուղի
կմրջ. = կամուրջ
պ., պ/ներ = պողոտա, պողոտաներ
հր. = հրապարակ
ա/կ = ավտոկայան

Նոր երթուղային ցանց 2

Սնուցող երթուղիներ
Երթուղու համարը	Ուղղություն 1	Ուղղություն 2 (հետադարձ)	Ծանոթություն
1	Նորաշեն - Հյուսիսային ա/կ		Ուղղություն 2-ը շարունակում է անմիջապես որպես Ուղղություն 1, այնպես որ Մազմանյան, Գ. Չաուշի, Մելքումովի, Բեկնազարյան փողոցները հայտնվում են Ուղղություն 2-ի վերջնամասում
1	Աջափնյակ (Սկզբնակետ՝ Չաուշի հր.) - Մազմանյան, Չաուշի, Մելքումովի, Բեկնազարյան, Բաշինջաղյան, Մարգարյան, Հալաբյան, Լենինգրադյան փ/ներ - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Հաղթանակի կմրջ. - Մ. Մաշտոցի պ. - Կորյունի, Աբովյան, Սարալանջի փ/ներ - Ազատության պ. - Պ. Սևակի, Կ. Ուլնեցու, Է. Հասրաթյան, Զ. Քանաքեռցու փ/ներ - Թբիլիսյան խճ. - Արաբկիր (Վերջնակետ՝ Հյուսիսային ավտոկայան)	Արաբկիր (Սկզբնակետ՝ Հյուսիսային ավտոկայան) - Թբիլիսյան խճ - Զ. Քանաքեռցու, Է. Հասրաթյան, Կ. Ուլնեցու, Պ. Սևակի փ/ներ - Ազատության պ., Սարալանջի, Տերյան, Կորյունի փ/ներ - Մ. Մաշտոցի պ. - Հաղթանակի կմրջ. - Աթենքի փ. - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Լենինգրադյան, Շինարարների, Արզումանյան, Հալաբյան, Մարգարյան, Բաշինջաղյան փողոց - Աջափնյակ (Վերջնակետ՝ Չաուշի հր.)
2			ուղ
2	Հհ	հհ	ուղ
3			ուղ
3	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ
4			ուղ
4	Հհ	հհ	ուղ

Կրճատումներ։

փ., փ/ներ = փողոց, փողոցներ
խճ. = խճուղի
կմրջ. = կամուրջ
պ., պ/ներ = պողոտա, պողոտաներ
հր. = հրապարակ
ա/կ = ավտոկայան

Հին ցանց

Էրեբունու զ/ծ - Խաղաղ Դոնի - Տիտոգրադյան - Այվազովսկու - Էրեբունու փ֊ներ - Արցախի - Տիգրան Մեծի պ֊ներ - Հանրապետության հր. - Ամիրյան փ. - Մաշտոցի - Մ. Բաղրամյան պ֊ներ - Կասյան փ. - Կոմիտասի - Ազատության պ֊ներ - Պ. Սևակի - Դրոյի - Զեյթունի 5֊րդ - Լեփսիուսի փ-ներ - Զեյթուն
Քանաքեռ - Ծարավ Աղբյուրի - Աճառյան փ֊ներ - Մյասնիկյան պ. - Հերացու - Նալբանդյան - Խանջյան փ-ներ - Տիգրան Մեծի պ. - Հանրապետության հր. - Ամիրյան փ. - Մաշտոցի պ. - Հաղթանակի կմրջ. - Աթենքի - Վերֆելի - Լուսինյանց փ֊ներ - Երևանի կոնյակի գործարան
ՀԱԹ - Ա. Բաբաջանյան - Րաֆֆու - Սեբաստիայի - Լենինգրադյան - Կիևյան - Կասյան փ֊ներ - Կոմիտասի պ. - Դ. Անհաղթի - Ռուբինյանց փ-ներ - Գայի պ. - Բ. Մուրադյան - Դավիթ Բեկի - Մ. Ավետիսյան - Վիլնյուսի փ֊ներ - Նոր Նորքի 9֊րդ զ/ծ
Ջրվեժ - Թևոսյան - Բագրևանդի - Մոլդովական - Ստեփանյան փ֊ներ - Տիգրան Մեծի պուրակ - Գայի պ. - Բ. Մուրադյան - Դավիթ Բեկի - Ռոստովյան - Գ. Նժդեհի փ֊ներ - Արշակունյաց - Բագրատունյաց պ֊ներ - Գ. Նժդեհի հր. - Բագրատունյաց պող. - Չեխովի - Արտաշիսյան - Հ. Հովհաննիսյան փ֊ներ - Վերին Չարբախ։
Հետադարձը՝ նույնը մինչև Գ. Նժդեհի հր. - Գ. Նժդեհի - Ռոստովյան փ֊ներ - շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Ջրվեժ - Թևոսյան - Հովհաննիսյան - Բակունցի - Գյուլիքեխվյան փ֊ներ - Գայի - Մյասնիկյան պ֊ներ - Աբովյան - Մոսկովյան փ֊ներ - Մաշտոցի պ. - Հաղթանակի կմրջ. - Իսակովի պ. - Կենտրոնական ավտոկայան
Նոր Խարբերդ («Անուշ» այգեգործական տարածք) - Մ֊15 միջպետ. ճան. - Երևանյան - Արտաշատի խճ֊ներ - Նորագավթի 1֊ին փ. - Արշակունյաց - Բագրատունյաց պ֊ներ - Գ. Նժդեհի հր. - Մանանդյան փ. - «Միկա» մարզադաշտ
Էրեբունու զ/ծ - Խաղաղ Դոնի - Տիտոգրադյան - Այվազովսկու - Էրեբունու - Աթոյան - Բելինսկու - Սասունցի Դավթի փ֊ներ - Տիգրան Մեծի պ. - Խանջյան - Թումանյան փ֊ներ - Մաշտոցի պ. - Կորյունի - Աբովյան փ֊ներ - Մյասնիկյան - Սարալանջի պ֊ներ - Ավետիսյան - Վաղարշյան փ֊ներ - Դավթաշենի կմրջ.- Սասնա Ծռերի - Տ. Պետրոսյան փ֊ներ - Եղվարդի խճ. - Դավթաշենի 4֊րդ թաղ.։
Հետադարձը՝ նույնը մինչև Աբովյան - Թումանյան - Խանջյան փ֊ներ - շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Դավթաշենի 4֊րդ թաղ. - Տ. Պետրոսյան - Իոսիֆյան - Հալաբյան - Կիևյան փ֊ներ - Մ. Բաղրամյան պ. - Մոսկովյան - Աբովյան փ֊ներ - Մյասնիկյան - Գայի պ-ներ - Բ. Մուրադյան - Դավիթ Բեկի - Ավետիսյան - Վիլնյուսի փ֊ներ - Նոր Նորքի 9֊րդ զ/ծ։
'''Հետադարձը՝ նույնը մինչև Մյասնիկյան պ. - Հերացու - Կորյունի փ-ներ - Մաշտոցի - Մ. Բաղրամյան պ-ներ - շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Սարիթաղ - Սարիթաղի 12֊րդ - 11֊րդ - 5֊րդ - 1֊ին - Խորենացու - Նար֊Դոսի փ-ներ - Տիգրան Մեծի պ. - Զավարյան փ.։
Հետադարձը՝ Զավարյան - Խորենացու փ-ներ, շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Նուբարաշեն - Նուբարաշենի 11֊րդ (Չնկույշի), 9֊րդ, 10֊րդ, 6֊րդ փ֊ներ - Նուբարաշենի խճ. - Խաղաղ Դոնի - Տիտոգրադյան - Այվազովսկու - Էրեբունու - Ազատամարտիկների - Ս. Դավթի - Բելինսկու - Խորենացու - Նար֊Դոսի փ֊ներ - Տիգրան Մեծի պ. - Խանջյան - Մոսկովյան - Աբովյան - Սարալանջի փ֊ներ. - Ազատության պ. - Ադոնցի - Ղափանցյան փ-ներ - Քանաքեռ ՀԷԿ
.
Աերացիա - Շիրակի - Արտաշիսյան փ-ներ - Բագրատունյաց պ. - Սեբաստիայի - Գ. Հասրաթյան - Շիրազի - Մազմանյան - Բաշինջաղյան - Մարգարյան - Հալաբյան փ-ներ - Եղվարդի խճ.-Սասնա Ծռերի - Տ. Պետրոսյան փ-ներ - Դավթաշենի 4֊րդ թաղ - Եղվարդի խճ. - Զովունու 6֊րդ, 38֊րդ փ֊ներ - Եղվարդի խճ. - գ. Զովունի
Գազպրոմ - Թբիլիսյան խճ. - Զ. Սարկավագի փ. - Ազատության - Կոմիտասի պ-ներ - Կասյան փ. - Մ. Բաղրամյան - Սայաթ Նովայի պ-ներ - Ա. Մանուկյան – Ե. Քոչարի - Խորենացու - Սարի թաղի 1-ին, 5-րդ, 11-րդ, 12-րդ փ-ներ - Սարի թաղ
Զեյթուն - Լեփսիուսի - Զեյթունի 5֊րդ - Դրոյի - Պ. Սևակի - Ուլնեցու -Ներսիսյան փ֊ներ - Ազատության պ. - Սարալանջի փ. - Աբովյան – Մոսկովյան - Խանջյան փ֊ներ - Տիգրան Մեծի - Արցախի պ֊ներ - Գ. Նժդեհի փ-ներ - Արշակունյաց պ. – Շիրակի - Արարատյան փ֊ներ - Ներքին Չարբախ։
Հետադարձը՝ Ներքին Չարբախ - Արարատյան - Շիրակի փ֊ներ - Արշակունյաց պ. - «Էրեբունի» օդանավակայան - Արշակունյաց պ. - շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Նոր Նորքի 4-րդ զ/ծ («Սիգարոն» գ-ն) – Ա.Հովհաննիսյան-Բակունցի- Գյուլիքևխյան -ԳալշոյանՄինսկի-Բ.Մուրադյան - Շոպրոնի - Գյուրջյան – Ջուղայի-Նանսենի - Սաֆարյան փ-ներ - Գայի - Մյասնիկյան պ-ներ - Աբովյան պուր. - Աբովյան - Մոսկովյան - Խանջյան - Ագաթանգեղոսի փ-ներ - Արշակունյան պ. - Գ.Նժդեհի փ. - Գ.Նժդեհի հր. - Բագրատունյաց պ. - Արտաշիսյան - Շիրակի փ-ներ - Աերացիա
Հետադարձը` նույնը մինչև Գայի պողոտա – Նանսենի – Ջուղայի – Գյուրջյան – Շոպրոնի – Դավիթ Բեկի (շրջադարձ)- Բ.Մուրադյան –Մինսկի-Գալշոյան-Գյուլիքևխյան –Բակունցի –Ա.Հովհաննիսյան փներ –Նոր Նորքի 4-րդ զանգված («Սիգարոն» գ-ն):
Նուբարաշեն - Նուբարաշենի 11-րդ (Չնկույշի) - 9-րդ - 10-րդ - 6-րդ փ-ներ - Նուբարաշենի խճ. - Խաչիկ Դաշտենցի - Էրեբունու - Ազատամարտիկներ - Սասունցի Դավթի փ֊ներ - Ե/գ կայարան - Տիգրան Մեծի պող. - Խանջյանի փող. - Սայաթ֊Նովայի պող. - Չարենցի - Կորյունի փ-ներ - Մաշտոցի - Բաղրամյան պ-ներ - Կասյանի փող. - Կոմիտասի - Ազատության պ-ներ - Ավետիս Ահարոնյանի - Դրոյի փող-ներ - «Աշտարակ Կաթ» գործարան
.
Սիլիկյան թաղամաս - 7-րդ – 10-րդ փ-ներ - Սիլիկյան նոր խճուղի - Մազմանյան - Բաշինջաղյան - Մարգարյան - Հալաբյան - Աբելյան փ-ներ - Շինարարների - Արզումանյան - Հալաբյան - Կիևյան փ-ներ - Մարշալ Բաղրամյան - Մաշտոցի պ-ներ - Կորյունի - Չարենցի փ-ներ - Սայաթ Նովայի պող. - Խանջյան - Տ.Մեծի պ. – Ս.Դավթի – Ազատամարտիկների – Էրեբունու – Գ.Մահարու – Վարդաշենի 6-րդ փ-ներ – Վարդաշենի 9-րդ փող
Հետադարձը՝ նույնը մինչև Գ.Մահարու – Նոր Արեշի 50-րդ – Էրեբունու փ-ներ, այնուհետև նույնը մինչև Խանջյան - Վարդանանց - Ա.Մանուկյան փ-ներ - Սայաթ-Նովայի պ. - շարունակությունը նույն ուղեգծով
.
Ավան - Դուրյան թաղ. - Սաֆարյան - Խուդյակովի - Ալմաթիի - Մարշալ Բաբաջանյան - Աճառյան փ -ներ - Մյասնիկյան պ - Աբովյան պուր. - Աբովյան - Կորյունի - Նալբանդյան փ -ներ - Սայաթ Նովայի - Մաշտոցի պ -ներ - Խորենացու - Բեյրութի - Գր .Լուսավորչի փ -ներ - Երևանի քաղաքապետարան
Հետադարձը՝ Գր .Լուսավորչի փ. - Մաշտոցի պ. - Մոսկովյան - Աբովյան փ -ներ . - շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Սարի Թաղ - Սարի Թաղի 20-րդ - 21-րդ 3-րդ - 1-ին - Խորենացու - Նար-Դոսի փ-ներ - Տ.Մեծի պ. - Խանջյան - Մոսկովյան - Աբովյան փ-ներ - Աբովյան պուրակ
Նոր Նորքի 9-րդ զ/ծ - Վիլնյուսի - Մինսկի - Միկոյան - Բ.Մուրադյան փ-ներ - Գայի - Մյասնիկյան պ-ներ - Աբովյան պուր. - Աբովյան - Մոսկովյան - Նալբանդյան - Թումանյան փ-ներ - Մաշտոցի պ. - Ամիրյան փ. - Հանրապետության հր. - Տ.Մեծի - Արցախի պ-ներ - Էրեբունու - Աթոյան - Այվազովսկու - Ավանեսովի փ-ներ - Էրեբունու զ/ծ
Հետադարձը` նույնը մինչև Հանրապետության հրապ. - Նալբանդյան - Մոսկովյան, շարունակությունը նույն ուղեգծով:
Էներգետիկների բանավան - Իսակովի պ. - Ա. Բաբաջանյան - Շերամի - Օհանովի ֊ Զոր.Անդրանիկի - Րաֆֆու- Սեբաստիայի փ.-ներ ֊ Իսակովի- Մաշտոցի պ.-ներ - Կորյունի - Աբովյան փ.-ներ - Աբովյան պուր. - Սարալանջի փ. - Ազատության պ. - Պ.Սևակի - Ռուբինյանց փ-ներ - Գայի պ.- Մուրադյան փ. - Նոր Նորքի 6-րդ զ/ծ (Զին. Ակադեմիա)
Զեյթուն (Ալմաստ գ-ն) - Ռուբինյանց - Դ.Անհաղթի փ-ներ - Ազատության պ. - Սարալանջի - Տերյան - Կորյունի փ-ներ - Մաշտոցի պ - Գր.Լուսավորչի փ-ներ - Արշակունյաց պ. - Գ.Նժդեհի փ. - Գ.Նժդեհի հր. - Բագրատունյաց պ. - Սեբաստիայի - Կուրղինյան - Վանթյան - Վարուժանի փ-ներ - «Աստղիկ» բժշկական կենտրոն
Հետադարձը՝ նույնը մինչև Կորյունի - Աբովյան փ-ներ - Աբովյան պուր. - Սարալանջի փ. - շարունակությունը նույն ուղեգծով։
Զեյթունի ուսանողական հանրակացարաններ - Կարապետ Ուլնեցու - Բաբայանի փ-ներ - Ազատության - Կոմիտասի պ-ներ - Ալեքսանդր Գրիբոյեդովի - Նաիրի Զարյանի - Հրաչյա Քոչարի - Կիևյան - Լենինգրադյան - Գրիգոր Հասրաթյանի - Հովհաննես Շիրազի - Գևորգ Չաուշի փ-ներ - Աշտարակի խճ. - Պռոշյան ավան
ՀԱԹ - Զորավար Անդրանիկի - Րաֆֆու - Սեբաստիայի - Լենինգրադյան փ-ներ - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Աթենքի փ. - «Հաղթանակ» կ-ջ - Արգիշտի - Գրիգոր Լուսավորչի փ-ներ - Մեսրոպ Մաշտոցի պող. - Մոսկովյան - Աբովյան փող-ներ - Աբովյան պուրակ - Մյասնիկյան - Գայի պող-ներ - Մուրադյան - Դավիթ Բեկի - Ավետիսյան - Վիլնյուսի փ-ներ - Նոր Նորքի 9-րդ զ-ծ
Նորաշեն թաղամաս - Մելքումովի - Համո Բեկնազարյանի - Գևորգ Բաշինջաղյանի - Հովհաննես Մարգարյանի - Կարո Հալաբյանի - Էստոնական - Շինարարների - Արզումանյանի - Կարո Հալաբյանի - Լենինգրադյան փող-ներ - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Աթենքի փող. - «Հաղթանակ» կ-ջ - Մեսրոպ Մաշտոցի պող. - Կորյունի - Եղիշե Չարենցի - Մխիթար Հերացու - Արմենակ Արմենակյանի - Գարեգին Հովսեփյանի փող-ներ - Հանրային հեռուստատեսություն
Հետադարձը՝ նույնը մինչև Արմենակ Արմենակյանի - Սարալանջի փող-ներ - Ալեքսանդր Մյասնիկյանի պող. - Մխիթար Հերացու – Կորյունի – նույնը մինչև Լենինգրադյան - Շինարարների փող-ներ - շարունակությունը՝ նույն ուղեգծով:
Նոր Նորքի 8-րդ զ-ծ - Մինսկի - Արտեմ Միկոյանի - Բադալ Մուրադյանի փող-ներ - Գայի պող. - Ռուբինյանց - Պարույր Սևակի փող-ներ - Ազատության - Կոմիտասի պող-ներ - Կիևյան - Կարո Հալաբյանի - Արզումանյանի - Շինարարների - Հովհաննես Աբելյանի - Կարո Հալաբյանի - Հովհաննես Մարգարյանի - Գևորգ Բաշինջաղյանի - Միքայել Մազմանյանի - Գևորգ Չաուշի փող-ներ – Աշտարակի խճ. – «Գրացիա» միջազգային վերականգնողական կենտրոն - Հուսո Ավան թաղ.
«Արաքս» գ-ն - Եղվարդի խճ. - Կարո Հալաբյանի - Հովհաննես Մարգարյանի - Գևորգ Բաշինջաղյանի - Միքայել Մազմանյանի - Շիրազի - Գ. Հասրաթյանի - Սեբաստիայի - Րաֆֆու - Շերամի - Օհանովի - Զորավար Անդրանիկի - Րաֆֆու փ-ներ - ՀԱԹ
Հետադարձը` ՀԱԹ - Րաֆֆու - Սեբաստիայի - Գ. Հասրաթյանի - Շիրազի - Մազմանյանի - Բեկնազարյան - Ֆուչիկի - Մարգարյան փող-ներ - շարունակությունը՝ նույն ուղեգծով:
.
.
Հյուսիսային ավտոկայան - Թբիլիսյան խճ. - Ռադիոկայմ - Քանաքեռցու փող. - Ազատության պող. - Սարալանջի փող. - Աբովյան պուրակ - Աբովյան - Կորյունի փող-ներ - Մաշտոցի պող. - Ամիրյան փող. -Հանրապետության հրապ. - Տիգրան Մեծի պող. - Ագաթանգեղոսի փող. - Արշակունյաց պող. - Գ. Նժդեհի փող. - Գ. Նժդեհի հրապ. - Մանանդյան փող. - «Արաքս» մարզադաշտ
Դավիթաշենի 4-րդ թաղ. - Տիգրան Պետրոսյանի - Անդրանիկ Իոսիֆյանի - Կարո Հալաբյանի - Լենինգրադյան փող-ներ - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Աթենքի փող. - «Հաղթանակ» կամուրջ - Մեսրոպ Մաշտոցի պող. - Արսեն Ամիրյանի փող. - Հանրապետության հրապ. - Տիգրան Մեծի - Արցախի պող-ներ - Գարեգին Նժդեհի փող. - Արշակունյաց պող. - Նորագավիթի 1-ին փող. - Արտաշատի խճ. - գ. Խարբերդի ամառանոցներ
Գ. Մուշական - գ. Վարդաշեն - Գուրգեն Մահարու - Նուբարաշենի - Դավիթ Բեկի - Ազատամարտիկների - Սասունցի Դավթի փող-ներ - Տիգրան Մեծի պող. - Հանրապետության հրապ. - Ամիրյան փող. - Մեսրոպ Մաշտոցի պող. - Կորյունի - Խաչատուր Աբովյանի փող-ներ - Աբովյան պուրակ - Սարալանջի փող. - Ազատության պող. - Գեներալ Բաբայանի - Արաբկիրի 17-րդ - 29-րդ - Ռիգայի - Հրաչյա Քոչարի - Վաղարշ Վաղարշյանի փող-ներ - Դավթաշենի կ-ջ - Տիգրան Պետրոսյանի փող. - Դավիթաշենի 2-րդ թաղ.
Հետադարձը` նույնը մինչև Ռիգայի փող. - Արաբկիրի 19-րդ - Գեներալ Բաբայանի փող-ներ - շարունակությունը՝ նույն ուղեգծով:
Նոր Նորքի 4-րդ զ-ծ - Հայկ Գյուլիքևխյանի - Մուշեղ Գալշոյանի - Արտեմ Միկոյանի - Բադալ Մուրադյանի փող-ներ - Գայի - Ալեքսանդր Մյասնիկյանի պող-ներ - Աբովյան պուրակ - Խաչատուր Աբովյանի - Մոսկովյան փող-ներ - Մեսրոպ Մաշտոցի - Մարշալ Բաղրամյանի պող-ներ - Կիևյան - Լենինգրադյան - Սեբաստիայի - Րաֆֆու - Զորավար Անդրանիկի - Օհանովի - Շերամի - Առնո Բաբաջանյանի փող-ներ - գ. Արգավանդ - գ. Գեղանիստ - գ. Ազատաշեն - գ. Խաչփառ - գ. Հայանիստ
.
Էրեբունի զ-ծ - Տիտոգրադյան - Հովհաննես Այվազովսկու - Էրեբունու փող-ներ - Արցախի - Տիգրան Մեծի պող-ներ - Հանրապետության հրապ. - Արսեն Ամիրյանի փող. - Մեսրոպ Մաշտոցի - Բաղրամյանի պող-ներ - Կասյանի փող. - Կոմիտասի պող. - Դավիթ Անհաղթի - Ռուբինյանց - փող-ներ - Գայի պող. - Լվովյան փող. - Նոր Նորքի 1-ին զ-ծ
.
Նորաշեն թաղ. - Մելքումովի - Համո Բեկնազարյանի - Միքայել Մազմանյանի - Հովհաննես Շիրազի - Գրիգոր Հասրաթյանի - Սեբաստիայի փող-ներ - Բագրատունյաց պող. - Գարեգին Նժդեհի հրապ. - Գարեգին Նժդեհի փող. - Արցախի պող. - Էրեբունու - Հովհաննես Այվազովսկու - Տիտոգրադյան փող-ներ - Էրեբունի զ-ծ
.
.
.
.
.
.
Գ. Գետարգել - Հյուսիսային ավտոկայարան - Թբիլիսյան խճ. - Ռադիոկայմ - Զաքարիա Քանաքեռցու փող. - Ազատության պող. - Սարալանջի փող. - Աբովյան պուրակ - Խաչատուր Աբովյանի - Մոսկովյան - Աղասի Խանջյանի փող-ներ - Տիգրան Մեծի - Արցախի պող-ներ - Էրեբունու - Հովհաննես Այվազովսկու - Տիտոգրադյան - Խաղաղ Դոնի փող-ներ - Էրեբունի զ-ծ
Գ. Առինջ - Հրաչյա Աճառյանի փող. - Թբիլիսյան խճ. - Ռադիոկայմ - Զաքարիա Քանաքեռցու փող. - Ազատության - Կոմիտասի պող-ներ - Սարգիս Կասյանի փող. - Մարշալ Հովհաննես Բաղրամյանի - Մեսրոպ Մաշտոցի - Ծովակալ Հովհաննես Իսակովի պող-ներ - Սեբաստիայի - Րաֆֆու - Զորավար Անդրանիկի փող-ներ - ՀԱԹ (Բ-2) - Շահումյան 4-րդ փող. - Եռաբլուր
Զեյթուն - Լեփսիուսի - Զեյթունի 5-րդ - Դրոյի - Ահարոնյան փող-ներ - Ազատության - Կոմիտասի պող-ներ - Կասյան փող. - Մարշալ Բաղրամյան - Սայաթ-Նովայի պող-ներ - Խանջյան փող. - Տիգրան Մեծի - Արցախի պող-ներ - Գ. Նժդեհի փող. - Արշակունյաց պող. - Թամանցիների փող. - մ/կ «Գործարանային»
.
.
.
.
.
Ավան֊Առինջ - Տաշքենդի - Մարշալ Բաբաջանյանի - Հրաչյա Աճառյանի փող-ներ - Ալեքսանդր Մյասնիկյանի պող. - Աբովյան պուրակ - Խաչատուր Աբովյանի - Մոսկովյան փող-ներ - Մեսրոպ Մաշտոցի պող. ^{(Սարյան փ.)} - Արսեն Ամիրյանի փող. - Հանրապետության հրապ. - Տիգրան Մեծի պող. - Ագաթանգեղոսի փող. - Արշակունյաց պող. - Գարեգին Նժդեհի - Գարեգին Նժդեհի հրապ. - Բագրատունյաց - Արտաշիսյան - Շիրակի - Արարատյան - Ներքին Չարբախի 1-ին փող-ներ - գ. Նորաբաց - գ. Դաշտավան
.
.
15-րդ թաղ. - Միքայել Մազմանյանի - Գևորգ Չաուշի - Հակոբ Մելքումովի - Յուլիուս Ֆուչիկի - Հովհաննես Մարգարյանի - Կարո Հալաբյան - Կիևյան փող-ներ - Մարշալ Հովհաննես Բաղրամյանի - Սայաթ-Նովայի պող-ներ - Ալեք Մանուկյանի - Երվանդ Քոչարի փող-ներ - Տիգրան Մեծի պող. - Նար-Դոսի - Մովսես Խորենացու - Սիմոն Զավարյանի փ-ներ - «Տաշիր» ա/կ
Էրեբունի զ-ծ - Խաղաղ Դոնի - Տիտոգրադյան - Հովհաննես Այվազովսկու - էրեբունու - Հակոբ Աթոյանի - Վիսարիոն Բելինսկու - Սասունցի Դավթի փող-ներ - Տիգրան Մեծի պող. - Հանրապետության հրապ. - Արսեն Ամիրյանի փող. - Մեսրոպ Մաշտոցի - Մարշալ Հովհաննես Բաղրամյանի պող-ներ - Սարգիս Կասյանի փող. - Կոմիտասի - Ազատության պող-ներ - Պարույր Սևակի - Ռուբինյանց - Սերգեյ Խուդյակովի փող-ներ - Թումանյան թաղ. - Մարշալ Համազասպ Բաբաջանյանի - Աշխաբադի փող-ներ - Ավան-Առինջ
.
Հյուսիսային ավտոկայան - Թբիլիսյան խճ. - Քանաքեռցու փող. - Ազատության - Կոմիտասի պող-ներ - Կասյան - Կիևյան - Լենինգրադյան - Սեբաստիայի - Րաֆֆու փող-ներ - ՀԱԹ
.
Նորաշեն թաղ. - Մելքումովի - Գևորգ Չաուշի - Միքայել Մազմանյանի - Գևորգ Բաշինջաղյանի - Հովհաննես Մարգարյանի - Կարո Հալաբյան - Լենինգրադյան փող-ներ - Ծիծեռնակաբերդի խճ. - Աթենքի փող. - Հաղթանակի կ-ջ - Մեսրոպ Մաշտոցի պող. - Արսեն Ամիրյանի փող. - Հանրապետության հրապ. - Տիգրան Մեծի - Արցախի պող-ներ - Արին Բերդի փող. - Մսի կոմբինատ

Միկրոավտոբուսային

Տրոլեյբուսային

Խողովակաշարային տրանսպորտ

Նավթամուղներ

Հայաստանում բացակայում են մայրուղային նավթամուղներ։ 2009 թվականից սկսվել է Իրանից դեպի Հայաստան «Թավրիզ-Մեղրի-Քաջարան-Երասխ» նավթամուղի շինարարությունը։ Համաձայն պայմանավորվածությունների, իրանական կողմը Հայաստան է ներմուծելու արդեն պատրաստի նավթամթերքներ։

Իրան-Հայաստան գազատար

Հիմնական հոդվածը` Իրան-Հայաստան գազատար.

140 կիլոմետր երկարությամբ գազամուղը սկսվում է Իրանի Թավրիզ քաղաքից, միանալով Մեղրիում գտնվող գազամատակարարող կայանին։ Խողովակի տրամագիծը կազմում է 711 կմ։

Շինարարությունը սկսվել էր 2004 թվականի դեկտեմբերին^[2]։ Գազամուղի առաջին անգամ գործակցվեց 2006 թվականի դեկտեմբերին, իսկ 2007 թվականի մարտի 19-ին կայացավ հանդիսավոր բացումը՝ Հայաստանի նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և Իրանի նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադի ներկայությամբ^[3]^[4]^[5]։

Այլ տրանսպորտ

Ճոպանուղի

Հայաստանում ճոպանուղիներ կան Ծաղկաձոր, Ջերմուկ, Ալավերդի քաղաքներում և Տաթևում։ Վերջինս հանդիսանում է ամենաերկար ճոպանուղին աշխարհում^[6]։ 1967-2004 թվականներին ճոպանուղի գործել է նաև Երևանում։ Գործում են նաև մի քանի ապրանքային ճոպանուղիներ լեռնային արդյունաբերությունը սպասարկելու համար։ Այլ տրանսպորտ Հայաստանում չկա։

Վիճակագրական տվյալներ

Տրանսպորտի հիմնական տեսակների բեռնա- և ուղևորաշրջանառությունները ՀՀ-ում^[7]
Տրանսպորտի տեսակները	Բեռնաշրջանառությունները (մլն տ x կմ)					Ուղևորաշրջանառությունը (մլն ուղևոր x կմ)
	1940	1960	1985	2000	2011	1940	1960	1985	2000	2011
Երկաթուղային	376	1460	5140	353,6	816		206	330	46,8	49,5
Ավտոմոբիլայինի	34	648	4893	40	287	33	523	3694	1303,6	2541,5
Օդային		8	42,6	9,6	9,2		109	4072,2	579,2	951,2

ՃՏՊ-ների քանակը

Տարեթիվ	Քանակը
	ՃՏՊ	Զոհ	Վիրավոր
2001	1021	237	1258
2002	1002	235	1213
2003	1025	252	1294
2004	1164	259	1492
2005	1312	310	1773
2006	1574	332	2089
2007	1943	371	2720
2008	2202	407	3125
2009	2002	325	2753
2010	1974	294	2670
2011	2319	327	3354
2012	2602	311	3739
2013	2824	316	3994
2014	3156	297	4479
2015	3399	346	4738
2016	3203	267	4451
2017	3535	279	5179

Ծանոթագրություններ

↑ «Городской электротранспорт бывшего СССР». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 16-ին.(ռուս.)
↑ Սկսվեց Իրան-Հայաստան գազամուղի շինարարությունը Արխիվացված 2016-03-14 Wayback Machine(հայ.)
↑ Քոչարյանն ու Ահմադինեջադը բացեցին Իրան-Հայաստան գազատարը
↑ Открытие газопровода(ռուս.)
↑ Բացվում է Իրան-Հայաստան գազատարը(չաշխատող հղում)
↑ Գրանցում Գիննեսի ռեկորդների գրքում(անգլ.)
↑ Հայաստան Հանրագիտարան. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն. 2012. էջ 289. ISBN 978-5-89700-040-1.

Արտաքին հղումներ

[1] «Городской электротранспорт бывшего СССР». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 16-ին.(ռուս.)

[2] Սկսվեց Իրան-Հայաստան գազամուղի շինարարությունը Արխիվացված 2016-03-14 Wayback Machine(հայ.)

[3] Քոչարյանն ու Ահմադինեջադը բացեցին Իրան-Հայաստան գազատարը

[4] Открытие газопровода(ռուս.)

[5] Բացվում է Իրան-Հայաստան գազատարը(չաշխատող հղում)

[6] Գրանցում Գիննեսի ռեկորդների գրքում(անգլ.)

[7] Հայաստան Հանրագիտարան. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն. 2012. էջ 289. ISBN 978-5-89700-040-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]