Apollon
| Apollon |
|---|
| instantia de: Greek deity[*], solar deity[*], Olympian god[*], deitate roman[*] |
| parte de: pantheon olympic[*], Dii Consentes[*] |
  
|
|
|
| Commons: Apollo |
Apollon[1], Apolline, o Apollo (greco: Ἀπόλλων; latino: Apollo) esseva un importante deo grec e roman. Ille representava le claritate del sol e del ration, e le artes, super toto musica e poesia. Ille patronisava le purification e le curation; su arco argentee pote etiam apportar le peste. Al fin, ille esseva un del principal deos capabile de divination, e esseva consultate a Delphos, Didyma, Claro, Cumas e altere sitos oracular.
Adoptate per le romanos sin cambiamento de nomine, Apollon esseva forsan le deo le plus adorate in tote le mythologia greco-roman. Evidentemente ille esseva etiam un del plus complexe.
Genealogia
Apollon es le filio de Zeus (Jupiter in latino) e Leto (Latona), un titan. Su gemine soror es Artemis (Diana).
Alicun del Hymnos homeric detalia su origine. Hera (Junon), jelose de un nove infidelitate de su divin sposo, habeva interdicite le Terra de reciper le pregnante Leto. Illa cercava in van un asylo a parturition usque su arrivata al insula de Ortygia. Solo iste insula non esseva fixate, mais flottava super le superficie del mar. Dum nove dies e nove noctes Leto suffreva a Ortygia le dolores del filiation ante parer Artemis e Apollon. Justitia nutriva le neonato de nectare e ambrosia, e on fixava Ortygia que deveniva le sacre insula de Delo.[2]
Preter su matre e soror, Apollon esseva multo adorate in Lycia super le litore mediterranee del actual Turchia. Leto habeva adoptate Lycia como su patria post le nascentia del geminos divin.
Apollon, per su grande beltate, evocava le passion in le cordes de nymphas e mortales. Per le nympha Psamathea ille generava Phoco e Lino. Un altere nympha, Cyrene, le pareva un filio, Aristeo.
Ille sposava le nympha Coronis, matre del deo Asclepio (Esculapio). Mais Apollon immolava Coronis quando ille sapeva que iste habeva adulterate con un mortal. Postea, ille sposava le musa Calliope, tunc regina de Thracia e uxor de Eagro. Calliope filiava Orpheo, Hymeneo (forsan) e Jaleno.
Apollon habeva etiam ligamines extraconjugal con mortales masculin e feminin, p.ex. Creusa, Idothea, Cyparisso, Hyacintho...
Apollon pythie
Le fundation de Delphos es sin dubita le plus importante del factos de Apollon. Post su nascentia, ille quitava Delos pro le pais del Hyperboreos, un populo mythic del nord. Postquam ille retornava, le deo decideva de facer Delphos su sanctuario. Le loco esseva considerate como le centro del universo, mais le controlava alicun ancian poteres chthonie: Gaia esseva honorate la, e un grande serpente, le Python, habitava le loco. Iste serpente habeva tormentate Leto, le matre de Apolline, durante su pregnantia. Apollon ha occidite tunc le serpente e supplantate Gaia como maestro de iste axe del mundo. Ille prendeva assi le titulo de "pythie", portate etiam per le Pythia, propheta del oraculo delphic. Apollon se purificava postea con aqua e deveniva patrono de purificationes. Ille se metamorphosava in delphino e tirava un nave de prestres a servir su templo. Assi le urbe prendeva su nomine de Delphos (Δελφοί).[3]
Phebo Apollon
Un altere titulo apollinee commun es Phebo (Φοῖϐος, Phoebus), que significa "brillante". Le poemas homeric le nominava solmente "Phebo Apollon", e alicun libros ancian concludeva tosto que Apollon e Phebo es le mesme persona. Totevia como deos, illes non possedeva le mesme attributos ni le mesme dominio. Le juvene Apollon habeva siderate le carro del Sol con le fulmine de su patre; como punition, ille esseva sententiate a conducer ipse iste carro.
Apollon e le Sol non esseva semper confundite. Per exemplo, le Phebo patre de Phaethon que on incontra in le Metamorphoses de Ovidio, evidentemente es non Apollon mais le titan Helios.
Apollon musagetes
Patrono del musica e altere artes, Apollon duceva le Musas e esseva, con Baccho, un del grande patronos de drama. Le neonato Hermes (Mercurio) habeva robate le boves de Apollon; pro le recompensar, Hermes le donava su lyra, a que Apollon deveniva experte.
Un vice, Pan defiava Apollon a un competition musical. Apollon consentiva e illes eligeva Tmolo como arbitro. Tmolo favorava le lyra de Apollon al syringa de Pan. Mais Midas, habente audite le representationes, disaccordava in alte voce e Apollon le donava le aures de un asino.
Apollon medic
Un rolo importante de Apollon esseva como patrono de curation e medicina. In le Iliade de Homero, Apollon Sminthee afflige le grecos de peste in retribution pro le rapto de Chryseida, filia de un prestre al Smintheo. Le deo lor restaura al sanitate si tosto que Chryseida esseva retornate a su patre.[4] Ille continuava totevia a proteger le troianos.
Le curation esseva le prime function del Apollon roman ancian.[5]
In Gallia, Apollon Granno e Apollon Borvon esseva importante divinitates curante. Le duo esseva adorate apud fontes thermal.[6]
Epithetos
In obras homeric, Apollon se dota del epithetos sequente:
- ἑκηϐόλος / hecebolos, "qui visa longe"
- ὑπερϐόρεος / hyperboreos, "del nord extreme"
- ἀργυρότοξος / argyrotoxos, "al arco argentee"
- ἑκάεργος / hecaergos, "qui repelle a longe"
- μουσαγέτης / musagetes, "conductor del Musas"
- χρυσολύρης / chrysolyres, "al lyra auree"
- ἀλεξίκακος / alexicacos, "qui remove lo mal"
- λοξίας / loxias, "oblique" (in su rolo como deo del oraculos)
In multe obras, e super toto illos latin, ille se nomina Phebo. Altere epithetos roman es:
- medicus, "medic"
- aegletes, "brillante"
- averruncus "avertor del mal"
Apollon esseva popular in Gallia e Britannia. Le celtas le accordava multe epithetos indigena:
- belenos, "brillante"
- grannus, "solar (?)"
- borvo/bormo, "(al aqua) bulliente"
- moritasgus, "al massas de aqua marin"
- atepomarus, "le grande cavallero"
- vindonnus, "al lumine blanc"
- maponus, "le grande filio"
Referentias
 |
Wikimedia Commons ha files multimedia de: Apollon |
- ↑ Derivation: Entitates: 1. (it) Apollo || 2. (es) Apolo || (pt) Apolo || 3. (fr) Apollon || 4. (en) Apollo || Controlo: (de) Apollon || (ru) Аполлон || - (Extra): (la) Apollo
- ↑ Hymno homeric al Apollon delie.
- ↑ Hymno homeric al Apollo delphic.
- ↑ Homero. Iliade, Libro I.
- ↑ Apollo and the Romans: The development of Apollo's cult in Rome Archived 2007-11-23 at the Wayback Machine. (anglese)
- ↑ Grand : les étapes de son histoire Archived 2007-10-31 at the Wayback Machine. (francese)
Discargar · A proposito de iste file · Altere articulos parlate · Adjuta · On ha create iste file audio de un revision datate le 24 de julio 2009; ille non reflecte subsequente modificationes al articulo.
| ||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
