Ալբեր I (Մոնակոյի իշխան)

Արտաքին պատկերներ
	Ալբեր I Մոնակոյի փոստային նամականիշի վրա

	Ալբեր I; ֆր.՝ Albert Ier
Կրթություն՝	Փարիզի Ստանիսլասի քոլեջ
Մասնագիտություն՝	օվկիանոսագետ և քաղաքական գործիչ
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Ծննդյան օր	նոյեմբերի 13, 1848[…]
Ծննդավայր	Փարիզի նախկին 10-րդ թաղամաս, Փարիզ
Վախճանի օր	հունիսի 26, 1922[…] (73 տարեկան)
Վախճանի վայր	Փարիզ
Թաղված	Սուրբ Նիկոլասի մայր տաճար
Դինաստիա	Գրիմալդիներ
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Ի ծնե անուն	ֆր.՝ Albert Honoré Charles Grimaldi
Հայր	Կառլ III
Մայր	Antoinette de Mérode?
Ամուսին	Mary Victoria Douglas-Hamilton? և Alice Heine?
Զավակներ	Louis II, Prince of Monaco?
Պարգևներ	Ալեքսանդր Աղասիզի մեդալ Վեգա մեդալ Հովանավորների մեդալ Քալումի աշխարհագրական մեդալ Էչեգարայ մեդալ և
Albert I, Prince of Monaco

The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.

Ալբեր I (նոյեմբերի 13, 1848(1848-11-13)^[2]^[3]^[4]^[…], Փարիզի նախկին 10-րդ թաղամաս, Փարիզ^[1] - հունիսի 26, 1922(1922-06-26)^[2]^[5]^[3]^[…], Փարիզ), Մոնակոյի տասնմեկերորդ իշխանը 1889-1922 թվականներին, սերում է Գրիմալդիների դինասիայից։

Կենսագրություն

Իշխան Ալբերը ծնվել է 1848 թվականին Փարիզում։

Դառնալով չափահաս Ալբերը ծառայություն է սկսել Իսպանիայի ռազմա-ծովային նավատորմում, որտեղ մի քանի տարի ծառայել է որպես շտուրման։

Գիտական գործունեություն

Ֆրանս-պրուսիական պատերազմի ժամանակ ծառայել է ֆրանսիական նավատորմում, մարտական ծառայությունների համար պարգևատրվել է Պատվո լեգեոնի շքանշանով։ Ավելի ուշ, հետաքրքրվելով օվկիանոսագիտությամբ, շատ մեծ ուժեր է ներդրել այդ գիտության բնագավառում, ակտիվորեն մասնակցելով զանազան ծովային արշավների։ Բացել է Արքայադուստր Ալիսի ծանծաղուտը։

Պատերազմի ավարտից հետո թողնելով զինվորական ծառայությունը, Ալբերը ուսումնասիրել է Համաշխարհային օվկիանոսը։ Նա անձամբ մասնակցել է քսանութ արշավի Ատլանտյան օվկիանոսում և Միջերկրական ծովում։ Նա ստեղծել է մի շարք գործիքներ, որոնք նախատեսված են Համաշխարհային օվկիանոսի ուսուցման գործընթացների համար։ Իշխան Ալբերի արշավների կազմում աշխատել են աշխարհագրագետներ, բուսաբաններ, կենդանաբաններ։ Արշավաների արդյունքները ամփոփվեցին Ալբերի «Նավաստու ճանապարհը» գրքում։

Հետագայում իշխանը հիմնել է Օվկիանոսագիտության հայտնի ինստիտուտը, որը ներառում էր հայտնի օվկեանարիումը։ Ալբերը հետաքրքրվում էր նաև հնէաբանության խնդիրներով և Փարիզում հիմնադրել է Հնէաբանության մարդու ինստիտուտը։

Միջազգային գործունեություն

Ալբերը եղել է պացիֆիստ և շատ ջանքեր է ներդրել միջազգային ասպարեզում իր հայացքների ճանաչման համար։ Մասնավորապես, նա հիմնադրել է Մոնակոյի Միջազգային ինստիտուտը, որը պետք է ծառայեր արբիտրաժային դատարանի կոնֆլիկտային միջազգային խնդիրներին։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրեին Ալբերը բազմիցս կոչ է արել գերմանական կայսր Վիլհելմ II-ին չսկսել ռազմական գործողությունները։ Պատերազմից հետո Մոնակոն հայտարարեց իր չեզոքության մասին։

Մոնակոյի զարգացման մշակութային կյանք

Արքայազնի երկրորդ կինը հսկայական ֆինանսական աջակցություն ցույց տվեց իշխանական գանձարանին, և Ալբերտը կնոջ կապիալի շնորհիվ կարողացավ Մոնակոն դարձնել Եվրոպայի մշակութային կենտրոններից մեկը։ Իշխանությունում կառուցվեց օպերային թատրոն և ստեղծվեց հայտնի բալետի խումբ Սերգեյ Դյագիլևի ղեկավարությամբ։ Ալբերը եղել է նաև Մոնտե Կառլոյի ավտոմոբիլային մրցարշավի հիմնադիրը, որը մեծ թվով զբոսաշրջիկների էր գրավում։ Ինչպես նաև Ալբերը սկիզբ է դրել ֆիլատելիայի արքայական ընտանիքի գործունեությանը և հիմնել է այժմյան թանգարանում ներկայացված հայտնի նամականիշները։

Անձնական կյանք

1869 թվականի սեպտեմբերի 21-ին Ալբերը ամուսնանում է դուքս Համիլթոնի դստեր՝ Մարիա Վիկտորայի հետ։ Շուտով ծնվեց նրանց որդին, սակայն 1880 թվականին ամուսիները բաժանվեցին։
1889 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Ալբերը երկրորդ անգամ ամուսնանում է Ալիսա Հեյնի հետ, որը դուքս Րիշելյեյի երիտասարդ այրին էր։ Չնայած հաջող ամուսնությանը, այն շուտով փլուզվեց։ Ամուսինների միջև վեճը սկանդալային բնույթի էր, այսպես, մի օր երեկոյան օպերայում Ալբերը հրապարակավ ապտակում է կնոջը։ Այդ միջադեպից հետո ամուսինները սկսեցին ապրել առանձին, թեև պաշտոնապես չէին ամուսնալուծվել։

Հիշատակումներ

Մոնակոյի փոստային նամականիշների վրա
Իշխան Ալբերի կողմից բացվեց ծանծաղուտ, որը պատկանում էր Պորտուգալիայի Ազորյան կղզիների կղզեխմբի շրջանին։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Archives de Paris — P. 17.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
↑ ^4,0 ^4,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Lundy D. R. The Peerage
↑ https://www.nasonline.org/programs/awards/alexander-agassiz-medal.html
↑ Royal Geographical Society Gold Medal Recipients — Royal Geographical Society, 2022.
↑ http://www.rac.es/ficheros/doc/01194.pdf (իսպ.) — RAC.

Արտաքին հղումներ

Альбер I Արխիվացված 2013-12-19 Wayback Machine, сайт «Все монархи мира»
Князь Монако Альбер I Արխիվացված 2014-04-29 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալբեր I (Մոնակոյի իշխան)» հոդվածին։

[_29c02d9fe5cf2564-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Archives de Paris — P. 17.

[_e594d169f6ff01f0-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_8c024ddcf2de6664-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

[_3f428e17177a0642-4] 4,0 ^4,1 Brozović D., Ladan T. Hrvatska enciklopedija (хорв.) — LZMK, 1999. — 9272 p.

[_3e203f26cbb536a5-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Lundy D. R. The Peerage

[_0ab26bd80cdc7bd5-6] ttps://www.nasonline.org/programs/awards/alexander-agassiz-medal.html

[_7112a83c2bfd34d8-7] Royal Geographical Society Gold Medal Recipients — Royal Geographical Society, 2022.

[_baa1cf089da255a5-8] ttps://www.rac.es/ficheros/doc/01194.pdf (իսպ.) — RAC.

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]