อุทยานแห่งชาติภูเวียง

อุทยานแห่งชาติภูเวียง
ไอยูซีเอ็นประเภท 2 (อุทยานแห่งชาติ)
แหล่งขุดค้นไดโนเสาร์ที่ 3
ที่ตั้ง	จังหวัดขอนแก่น ประเทศไทย
พิกัด	16°40′42″N 102°21′13″E
พื้นที่	325 ตารางกิโลเมตร (203,000 ไร่)
จัดตั้ง	24 มิถุนายน พ.ศ. 2508
ผู้เยี่ยมชม	6,150 (2562)
หน่วยราชการ	กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช

อุทยานแห่งชาติภูเวียง ตั้งอยู่ในท้องที่ของอำเภอภูเวียง อำเภอเวียงเก่า อำเภอหนองนาคำ อำเภอสีชมพู และอำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น

ลักษณะภูมิประเทศ

อุทยานแห่งชาติภูเวียง มีลักษณะภูมิประเทศโดยทั่วไปเป็นเทือกเขาล้อมรอบเป็นวงอยู่ 2 ชั้น ตรงกลางเป็นแอ่งขนาดใหญ่ คล้ายแอ่งกระทะซึ่งเป็นที่ราบและลอนลาด ส่วนพื้นที่โดยรอบแอ่งมีลักษณะเป็นเทือกเขาซึ่งมีมุมเทเข้าหาใจกลางแอ่ง ประกอบด้วยเทือกเขาที่มีความลาดชันปานกลางถึงลาดชันสูง เทือกเขาชั้นนอกสุดมียอดเขาสูงสุด 844 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง บริเวณทิศตะวันตกเฉียงใต้ของพื้นที่ และเทือกเขาชั้นในมียอดเขาสูงสุด 470 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง บริเวณทิศเหนือของพื้นที่เทือกเขาชั้นในนี่เองที่เป็นแหล่งฟอสซิลไดโนเสาร์ ส่วนระดับต่ำสุดของเชิงเขาอยู่ระดับ 210 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง

อุทยานแห่งชาติภูเวียงตั้งอยู่บนที่ราบสูงโคราชมีลักษณะเป็นหินตะกอนหรือหินชั้น ซึ่งเกิดจากการสะสมตัวของตะกอนบนแผ่นดินหนากว่า 4,000 เมตร ชั้นของหินตะกอนมักมีสีแดงเกือบทั้งหมดเรียกว่าหินชั้นตะกอนแดง หรือกลุ่มหินโคราช ประกอบด้วย หน่วยหินเขาพระวิหาร หินเสาขัว หินภูพาน และหินโคกกรวด หินดังกล่าวถูกปกคลุมด้วยตะกอนร่วนและดินยุคควอเทอร์นารี่ และยุคปัจจุบัน ซึ่งในพื้นที่อุทยานแห่งชาติภูเวียงนั้นยังมีการสำรวจสายแร่ยูเรเนียมในพื้นที่อีกด้วย อุทยานแห่งชาติภูเวียงเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารของห้วยทรายขาวซึ่งจะไหลลงลำน้ำพอง ห้วยบั้งทิ้ง ห้วยน้ำไหล ซึ่งจะไหลลงลำน้ำเชิญ ห้วยเรือ ห้วยขุมปูน ห้วยน้ำบอง และห้วยมะนาว ซึ่งจะไหลลงห้วยบอง ทั้งลำน้ำพอง หัวยบอง และลำน้ำเชิญ จะไหลลงอ่างเก็บน้ำอุบลรัตน์

เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2519 ได้มีการค้นพบรอยเท้าและซากกระดูกไดโนเสาร์ และสัตว์โลกดึกดำบรรพ์อายุเกือบ 200 ล้านปี

ลักษณะภูมิอากาศ

อุทยานแห่งชาติภูเวียงได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงใต้ จึงแบ่งออกเป็น 3 ฤดู ดังนี้

• ฤดูร้อน เริ่มต้นตั้งแต่ระหว่างเดือนมีนาคม – เมษายน อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดในเดือนเมษายน 36.5 องศาเซลเซียส
• ฤดูฝน เริ่มต้นตั้งแต่ระหว่างเดือนพฤษภาคม – ตุลาคม ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยรายปี 1,199 มิลลิเมตร
• ฤดูหนาว เริ่มต้นตั้งแต่ระหว่างเดือนพฤศจิกายน - กุมภาพันธ์ อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุดในเดือนธันวาคม 16.6 องศาเซลเซียส

แหล่งท่องเที่ยว

ด้านธรรมชาติ

• ทุ่งกูกดิ
• ทุ่งใหญ่เสาอาราม
• น้ำตกซำจำปา
• น้ำตกตาดกลาง
• น้ำตกตาดจำปา
• น้ำตกตาดฟ้า
• น้ำตกตาดฮางริน
• น้ำตกทับพญาเสือ
• น้ำตกวังสักสิ่ว
• โปร่งยุบ
• สุสานหอย
• หินลาดกกกุ่ม
• อ่างเก็บน้ำหัวภูชน

ด้านธรณีวิทยาและประวัติศาสตร์

• ถ้ำคนนอน
• ถ้ำฝ่ามือแดง
• ถ้ำหินลาดหัวเมย
• พระพุทธไสยาสน์
• ร่องน้ำจั่น
• รอยพิมพ์เท้าไดโนเสาร์ ที่หินลาดป่าชาด
• ซากไดโนเสาร์ ที่สามารถเยี่ยมชมได้มี 4 หลุม ได้แก่ (ดูเพิ่มที่บทความ พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียงและแหล่งขุดค้นไดโนเสาร์ในอุทยานแห่งชาติภูเวียง)
  • หลุมขุดค้นที่ 1 ภูประตูตีหมา
  • หลุมขุดค้นที่ 2 ถ้ำเจีย
  • หลุมขุดค้นที่ 3 ห้วยประตูตีหมา
  • หลุมขุดค้นที่ 9 หินลาดยาว

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อุทยานแห่งชาติของกรมอุทยาน เก็บถาวร 2007-12-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด