Wikimedia Foundation Universele Gedragscode
 | Dit beleid is goedgekeurd door de Wikimedia Foundation Board of Trustees. Het mag niet worden omzeild, uitgehold of genegeerd door functionarissen of personeel van de Wikimedia Foundation, noch door lokaal beleid van een Wikimedia-project. |
Waarom we een Algemene Gedragscode hebben
We geloven er in, zoveel mogelijk mensen in staat te stellen actief deel te nemen aan Wikimediaprojecten en in Wikimediaruimtes als manier om ons doel te bereiken van een wereld waar iedereen toegang heeft tot de som van alle menselijke kennis. We zijn van mening dat onze bewerkersgroepen zo divers, inclusief en toegankelijk mogelijk moeten zijn. We streven ernaar, dat de werkomgeving in deze groepen positief, veilig en gezond is voor iedereen die meedoet (en wil gaan meedoen). Wij verbinden ons ertoe deelnemers de zekerheid te bieden dat dit zo blijft, onder meer door deze Gedragscode aan te nemen en de bepalingen er van zo nodig aan te passen. Ook is het onze wens om al onze projecten te beschermen tegen hen die de inhoud schade toebrengen of deze ontwrichten.
In overeenstemming met de missie van de Wikimedia, zal iedereen die deelneemt aan Wikimediaprojecten en actief is in Wikimediaruimtes:
- helpen een wereld te creëren waarin iedereen vrijelijk kan delen in de som van alle kennis
- deel worden van een wereldwijde gemeenschap die vooringenomenheid en vooroordelen zal vermijden, en
- streven naar nauwkeurigheid en controleerbaarheid van al het werk.
Deze Universele Gedragscode (UCoC) legt een verzameling basisrichtlijnen vast voor gedrag dat wordt verwacht en gedrag dat als onaanvaardbaar geldt. De Gedragscode is van toepassing op iedereen die interactief is met, en bijdraagt aan online en offline Wikimediaprojecten en -ruimten. Daarbij gaat het om nieuwe en ervaren bijdragers, functionarissen binnen de projecten, organisatoren van en deelnemers aan evenementen, werknemers en bestuursleden van met de Foundation gelieerde organisaties en werknemers en bestuursleden van de Wikimedia Foundation. De Gedragscode is van toepassing op alle Wikimediaprojecten, technische ruimten, evenementen in persoon en virtueel, evenals in de volgende situaties:
- persoonlijke, openbare en semi-openbare interacties
- discussies over meningsverschillen en uitingen van solidariteit tussen leden van de gemeenschap
- onderwerpen betreffende technische ontwikkeling
- aspecten van inhoudelijke bijdragen
- zaken waar gelieerde organisaties/gemeenschappen worden vertegenwoordigd tegenover externe partners.
1 – Inleiding
De Algemene Gedragscode voorziet in een basisleidraad voor gedrag bij samenwerking op Wikimedia-projecten wereldwijd. Bewerkersgroepen mogen hier regels aan toevoegen om beleid te ontwikkelen dat is afgestemd op plaatselijke en culturele omstandigheden, mits tegelijkertijd de in deze Gedragscode vastgelegde voorwaarden als minimumnorm blijven gehandhaafd.
De Algemene Gedragscode geldt in gelijke mate voor alle Wikimedianen zonder enige uitzondering. Acties die in strijd zijn met regels uit de Algemene Gedragscode kunnen tot sancties leiden. Deze kunnen worden opgelegd door daartoe benoemde functionarissen (zoals passend binnen de plaatselijke omstandigheden) en/of door de Wikimedia Foundation als de juridische eigenaar van de platformen.
2 – Verwacht gedrag
Elke Wikimediaan, of het nu gaat om een nieuwe of ervaren redacteur, iemand met een functie binnen een bewerkersgroep, een bestuurslid of medewerker van een aan de Wikimedia Foundation gelieerde organisatie of van de Wikimedia Foundation, is verantwoordelijk voor het eigen gedrag.
In alle Wikimedia-projecten, -ruimtes en -evenementen hoort het gedrag gebaseerd te zijn op respect, beleefdheid, collegialiteit, solidariteit en goed burgerschap. Dit geldt voor alle bijdragers en deelnemers in hun interactie met alle bijdragers en deelnemers, zonder uitzonderingen op basis van leeftijd, geestelijke of lichamelijke handicap, uiterlijk, nationale, religieuze, etnische en culturele achtergrond, kaste, sociale klasse, taalvaardigheid, seksuele voorkeur, genderidentiteit, geslacht of carrièregebied. Ook zullen we geen onderscheid maken gebaseerd op positie, vaardigheden of prestaties in de Wikimedia-projecten of -beweging.
2.1 - Wederzijds respect
Wij verwachten van alle Wikimedianen dat zij respect tonen voor anderen. In de communicatie met mensen, zowel in online als offline Wikimedia-omgevingen, zullen we elkaar met wederzijds respect behandelen.
Dit omvat, maar is niet beperkt tot:
- Beoefen empathie. Luister naar, en probeer te begrijpen, wat Wikimedianen met verschillende achtergronden willen vertellen. Wees bereid om uw eigen interpretatie, verwachtingen en gedrag als Wikimediaan tegen het licht te houden en aan te passen.
- Ga uit van goede wil en bewerk op een constructieve manier; uw bijdragen zouden de kwaliteit van het project moeten verbeteren. Geef en ontvang feedback vriendelijk en te goeder trouw. Kritiek moet op een meevoelende, constructieve manier worden gegeven. Alle Wikimedianen moeten - tenzij het tegendeel bewezen kan worden - ervan uitgaan dat anderen er zijn om gezamenlijk de projecten te verbeteren, maar dit dient niet gebruikt te worden om schadelijke uitingen te rechtvaardigen.
- Respecteer de manier waarop bewerkers zichzelf benoemen en beschrijven. Mensen kunnen specifieke termen gebruiken om zichzelf te beschrijven. Gebruik deze termen, voor zover haalbaar, als een teken van respect wanneer u met of over deze mensen communiceert. Voorbeelden hiervan zijn:
- Etnische groepen kunnen een specifieke naam gebruiken om zichzelf te beschrijven, in plaats van de naam die historisch gezien door anderen wordt gebruikt om hen te beschrijven;
- Mensen met namen die bepaalde letters, klanken of woorden uit hun taal gebruiken die voor jouzelf mogelijk onbekend zijn;
- Mensen die een bepaalde seksuele geaardheid of genderidentiteit uiten met behulp van specifieke namen of voornaamwoorden;
- Mensen met een bepaalde lichamelijke of geestelijke handicap die specifieke termen gebruiken om zichzelf te beschrijven.
- Wanneer we elkaar persoonlijk ontmoeten zullen we iedereen verwelkomen en elkaars voorkeuren, grenzen, gevoeligheden, tradities en behoeften indachtig zijn en respecteren.
2.2 - Beleefdheid, collegialiteit, wederzijdse steun en goed burgerschap
We streven naar de volgende gedragingen:
- Hoffelijkheid is beleefdheid in woord en gedrag, ook onder vreemden.
- Collegialiteit is de vriendelijke steun die mensen die een gemeenschappelijke inspanning leveren elkaar verlenen.
- Wederzijdse steun en goed burgerschap betekenen actieve verantwoordelijkheid ervoor nemen dat de Wikimedia-projecten productieve, prettige en veilige ruimten zijn en bijdragen aan de Wikimedia-missie.
Dit omvat, maar is niet beperkt tot:
- Mentorschap en coaching: Nieuwkomers helpen hun weg te vinden en essentiële vaardigheden te verwerven.
- Oog hebben voor medegebruikers: Help hen een handje als ze steun nodig hebben en kom voor ze op als ze op een manier worden behandeld die tekortkomingen vertoont ten opzichte van het gedrag dat volgens de Algemene Gedragscode wordt verwacht
- Erkenning en waardering tonen voor het werk van bewerkers: Bedank hen voor hun hulp en inzet. Waardeer hun inspanningen en geef waardering wanneer dat verschuldigd is.
3 - Onacceptabel gedrag
De Universele Gedragscode is bedoeld om leden van de gemeenschap te helpen situaties van slecht gedrag te herkennen.
De volgende gedragingen worden binnen de Wikimedia-beweging als onaanvaardbaar beschouwd:
3.1 – Pesterij
Dit omvat elk gedrag dat in de eerste plaats bedoeld is om een persoon te intimideren, boos of overstuur te maken, of elk gedrag waarvan deze reacties redelijkerwijs als het meest waarschijnlijke resultaat kunnen worden beschouwd. Gedrag kan als pesterij worden beschouwd wanneer het verder gaat dan wat een redelijke persoon kan verwachten te moeten tolereren in een wereldwijde, interculturele omgeving. Pesterij neemt vaak de vorm aan van emotionele mishandeling, in het bijzonder tegenover mensen die zich in een kwetsbare positie bevinden, en kan omvatten dat er contact wordt opgenomen met werkplekken of vrienden en familieleden met de bedoeling om iemand te intimideren of in verlegenheid te brengen. In sommige gevallen kan gedrag dat, wanneer het een enkele keer voorkomt, niet het gewicht van intimidatie heeft, door voortdurende herhaling tot intimidatie uitgroeien. Pesterij omvat, maar is niet beperkt tot:
- Beledigingen: Dit omvat uitschelden, het gebruik van beledigende of stereotype termen, en aanvallen op basis van persoonlijke kenmerken. Beledigingen kunnen betrekking hebben op waargenomen kenmerken zoals intelligentie, uiterlijke verschijning, etniciteit, ras, religie (of ontbreken daarvan), cultuur, kaste, seksuele geaardheid, gender, geslacht, handicap, leeftijd, nationaliteit, politieke overtuiging of op andere kenmerken. In sommige gevallen vormen herhaalde spot, sarcasme of agressie gemeenschappelijke beledigingen, zelfs als individuele uitspraken dat niet zouden zijn.
- Seksuele intimidatie: Ongevraagde seksuele aandacht of toenadering van welke aard dan ook naar anderen toe, wanneer de persoon weet of redelijkerwijs behoort te weten dat de aandacht ongewenst is of in situaties waarin toestemming niet kan worden gecommuniceerd.
- Bedreigingen: expliciet of impliciet de mogelijkheid van fysiek geweld suggereren, op een onrechtvaardige manier in verlegenheid brengen, oneerlijke en ongerechtvaardigde reputatieschade toebrengen, of intimidatie door ongegronde juridische stappen te suggereren om een ruzie te winnen of iemand te dwingen zich op een manier te gedragen zoals jij dat wilt.
- Aanmoedigen om anderen schade te berokkenen: dit omvat iemand anders aan te zetten tot zelfverwonding of zelfdoding, als ook iemand aan te moedigen om gewelddadige aanvallen op een derde partij uit te voeren.
- Openbaarmaking van persoonlijke gegevens (Doxing): delen van privé-informatie van andere bijdragers, zoals naam, plaats van tewerkstelling, fysiek- of emailadres, zonder hun uitdrukkelijke instemming, hetzij op de Wikimedia-projecten of elders, danwel het delen van informatie betreffende hun activiteit bij Wikimedia buiten de projecten.
- Achtervolgen (Hounding): het achtervolgen van een persoon door het project of de projecten heen en het herhaaldelijk bekritiseren van haar of zijn werk, voornamelijk met de bedoeling om hen van streek te maken of te ontmoedigen. Als de problemen voortduren na inspanningen om te communiceren en voor te lichten, kan het nodig zijn dat gebruikersgemeenschappen deze personen op hun gedrag aanspreekt via bestaande gemeenschapsprocedures.
- Trolling: het opzettelijk verstoren van gesprekken of het plaatsen van berichten te kwader trouw met de bedoeling iemand te provoceren.
3.2 – Misbruik van macht, voorrecht, of invloed
Misbruik doet zich voor, wanneer iemand die een feitelijke of waar te nemen machtspositie, voorrecht of invloed heeft, zich oneerbiedig, wreed en/of gewelddadig gedraagt ten opzichte van andere mensen. In Wikimedia-omgevingen kan dit de vorm aannemen van verbaal of psychologisch misbruik en kan het overlappen met pesterij.
- Machtsmisbruik door functionarissen, gezagsdragers en stafleden: gebruik van gezag, kennis of middelen die ter beschikking staan van benoemde functionarissen, alsmede functionarissen en stafleden van de Wikimedia Foundation of aan Wikimedia verbonden organisaties, om anderen te intimideren of te bedreigen.
- Misbruik van anciënniteit en connecties: Uw positie en reputatie gebruiken om anderen te intimideren. Wij verwachten van mensen met aanzienlijke ervaring en connecties in de beweging dat zij zich bijzonder zorgvuldig gedragen, omdat vijandige opmerkingen van hen een onbedoelde tegenreactie kunnen inhouden. Mensen die binnen de gemeenschap als gezaghebbend worden beschouwd hebben een bijzonder voorrecht om als betrouwbaar te worden beschouwd en mogen dit niet misbruiken om anderen aan te vallen die het niet met hen eens zijn.
- Psychologische manipulatie: Iemand opzettelijk doen twijfelen aan zijn eigen waarneming, zintuigen of begrip, met het doel een ruzie te winnen of iemand te dwingen zich te gedragen zoals jij wilt.
3.3 – Inhoudelijk vandalisme en misbruik van de projecten
Het opzettelijk inbrengen van bevooroordeelde, onjuiste, onnauwkeurige of ongepaste inhoud in de Wikimedia-projecten of het belemmeren van de creatie (en/of het onderhoud) van inhoud.
Dit omvat, maar is niet beperkt tot:
- Het herhaaldelijk willekeurig of ongemotiveerd verwijderen van welke inhoud dan ook, zonder zinvolle discussie of uitleg
- Systematisch manipuleren van de inhoud in het voordeel van specifieke interpretaties van feiten of standpunten (ook door moedwillige bronvervalsing en onjuiste redactie-ingrepen).
- Haatzaaien in elke vorm, of discriminerend spraakgebruik gericht op het belasteren, vernederen en aanzetten tot haat jegens individuen of groepen op basis van wie ze zijn of hun persoonlijke overtuigingen
- Het gebruik van symbolen, afbeeldingen, categorieën, labels of andersoortige inhoud die intimiderend of schadelijk is voor anderen buiten de context van encyclopedisch, informatief gebruik. Dit omvat het plaatsen van inhoud binnen een kader bedoeld om te marginaliseren of uit te sluiten.